Đại tá, Trung đoàn trưởng Nguyễn Việt Hùng tâm sự: “Mới ngày nào thế mà đã bốn mươi năm. Đã có bao mồ hôi, công sức của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ đổ xuống mới có được ngày hôm nay…”. Tháng 10-1977, Trung đoàn Không quân trực thăng 930 được thành lập trên cơ sở hai đơn vị là Đoàn UH-1 và Tiểu đoàn 41 Đặc công (Khánh Hòa). Ngày ấy bao khó khăn thử thách, nhiệm vụ nặng nề trên đôi vai người chiến sĩ. Ngày ấy, nơi nghỉ ngơi, sinh hoạt của bộ đội tạm bợ, đời sống còn nhiều thiếu thốn, nhưng đơn vị đã khẩn trương ổn định tổ chức, củng cố lực lượng, đồng thời triển khai ngay nhiệm vụ huấn luyện, đào tạo học viên phi công trực thăng. Trước yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo, năm 1984, trung đoàn được mang tên mới: Trung đoàn Không quân-Hải quân 954. Với tinh thần đoàn kết, gắn bó, đơn vị luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, vinh dự được Đảng và Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ đổi mới; được mệnh danh là “những cánh bay không mỏi”. Đến tháng 6-2013, Bộ Quốc phòng ra quyết định biên chế Trung đoàn 954 về Quân chủng Hải quân và tái thành lập Trung đoàn 930, trên cơ sở bàn giao phần lớn lực lượng, phương tiện máy bay, vũ khí trang bị kỹ thuật của Trung đoàn 954.
Máy bay trực thăng của Trung đoàn 930 tham gia bay huấn luyện.
Theo Trung tá Trần Năng Suất, Phó chủ nhiệm Chính trị Trung đoàn, bài học thành công ở Trung đoàn 930 là phát huy sức mạnh tập thể. Cấp ủy, chỉ huy các đơn vị coi trọng tất cả các khâu, nhất là khâu xây dựng kế hoạch và triển khai huấn luyện, đào tạo phi công trẻ. Bám sát phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm”, yêu cầu đội ngũ giáo viên và người học phải được chuẩn bị chu đáo về sức khỏe, tâm lý. Giáo viên soạn giáo án mẫu theo phân cấp, chia phi công sơ cấp thành nhiều tổ, mỗi tổ phân công cán bộ và giáo viên có thâm niên theo dõi, quản lý ngay từ buổi đầu học lý thuyết bay, chuẩn bị mặt đất cho đến khi thực hành bay. Sau khi đào tạo cơ bản phần lý thuyết, đơn vị lựa chọn những học viên xuất sắc thực hành bay trước để tạo niềm tin cho số học viên còn lại. Cứ như vậy, giáo viên, học viên và cán bộ quản lý thường xuyên trao đổi, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau cả dưới mặt đất và trên không. Mọi công tác chuẩn bị cũng như các thao tác đều được thầy trò dân chủ bàn bạc, phối hợp nhịp nhàng trong cả quá trình huấn luyện…
Cùng Đại tá Nguyễn Việt Hùng tham quan phòng truyền thống, thấy tôi trầm ngâm trước những phần thưởng về thành tích giúp dân phòng, chống lụt bão, anh Hùng bày tỏ: “Kịp thời cứu dân trong những lúc nguy cấp, về với dân trong những lúc khó khăn, hoạn nạn là trách nhiệm của người chiến sĩ trong thời bình. Nhờ xác định như vậy nên nhiều năm qua chúng tôi luôn có mặt ở những vùng trọng điểm của bão, lũ để tìm kiếm, cứu trợ, giúp đỡ nhân dân sớm ổn định cuộc sống”. Để tạo được niềm tin đối với nhân dân, nhiều năm qua các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 930 thực hiện hàng chục chuyến bay, chuyên chở hàng trăm tấn lương thực, thực phẩm, thuốc men, quần áo, chăn màn kịp thời đến với bà con vùng lũ. Còn nhớ, cuối năm 2006, mưa lũ kéo dài cô lập hoàn toàn vùng Tây Trà (Quảng Ngãi), đã hơn 5 ngày người dân sống trong cảnh đói, rét. Nhận lệnh, những chiếc trực thăng đã xuất kích. Mặc dù thời tiết phức tạp nhưng nhiệm vụ cứu dân là trên hết, vì thế các tổ lái đã dũng cảm, bình tĩnh, khéo léo thực hiện chuẩn xác các thao tác, điều khiển máy bay theo dọc khe suối, hạ cánh đúng vị trí. Trong thời gian ngắn, toàn bộ 10 tấn hàng cứu trợ cùng 2.000 phao cứu sinh được chuyển đến đồng bào... Còn rất nhiều chuyến bay cứu trợ khác rất phức tạp nhưng đã được đơn vị thực hiện thành công.
Bài và ảnh: TÙNG LÂM