Đảng, Nhà nước ta khẳng định: “Quốc phòng, công cuộc giữ nước của một quốc gia gồm tổng thể hoạt động đối nội và đối ngoại về quân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học… của nhà nước và nhân dân để phòng thủ đất nước, tạo nên sức mạnh toàn diện, cân đối, trong đó sức mạnh quân sự là đặc trưng, nhằm giữ vững hòa bình, đẩy lùi, ngăn chặn các hoạt động gây chiến của kẻ thù và sẵn sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược dưới mọi hình thức, quy mô. Quốc phòng trở thành hoạt động của cả nước, trong đó LLVT làm nòng cốt”[1].

Sự nghiệp đổi mới của đất nước do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp. Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch tăng cường những hoạt động chống phá các nước XHCN. Các nước vừa hợp tác, vừa đấu tranh nhằm đạt được mục tiêu, chiến lược. Cách mạng khoa học và công nghệ hiện phát triển mạnh mẽ tạo ra sự biến đổi về chất, thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển. Xu thế toàn cầu hóa ngày càng gia tăng, tạo ra nhiều cơ hội, đồng thời đặt ra những khó khăn, thách thức mới với các quốc gia dân tộc.

Trong những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ 20, Việt Nam vừa có hòa bình, vừa phải đối phó với chiến tranh xâm lược và chiến tranh phá hoại về nhiều mặt của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch. Kinh tế-xã hội của đất nước đứng trước nhiều khó khăn; nền kinh tế mất cân đối nghiêm trọng, lưu thông phân phối rối ren, tiêu cực xã hội diễn biến phức tạp, kéo dài. Sự nghiệp xây dựng nền quốc phòng toàn dân tuy đạt được những kết quả đáng kể trên các mặt, song công tác bảo đảm về cơ sở vật chất, trang bị, vũ khí, kỹ thuật; đời sống cán bộ, chiến sĩ vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình” nhằm thay đổi chế độ XHCN ở nước ta, thực hiện âm mưu “phi chính trị hóa”, xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng đối với quân đội. Những hành động xâm phạm chủ quyền, lãnh thổ của các thế lực thù địch đối với nước ta vẫn tiếp diễn dưới nhiều hình thức, thủ đoạn hết sức tinh vi. Trước tình hình đó, việc xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng bảo đảm cho sự phát triển bền vững của đất nước vừa là yêu cầu, vừa là đòi hỏi khách quan có tính cấp thiết và quan trọng. Vấn đề đặt ra là phải tiến hành đổi mới QS, QP, với hình thức, nội dung và bước đi phù hợp để bảo đảm công cuộc đổi mới tiến hành thành công, góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN thực sự trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Trên cơ sở phân tích khách quan, khoa học, nắm bắt đúng xu hướng tình hình thế giới, trong nước, Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI (tháng 12-1986), Đảng Cộng sản Việt Nam chủ trương tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện, triệt để đất nước, với điểm đột phá chiến lược tập trung cho nhiệm vụ xây dựng, phát triển kinh tế-xã hội; đồng thời thực hiện đổi mới tư duy, nhận thức trên lĩnh vực QS, QP, đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong thời bình và sẵn sàng ứng phó với các tình huống có thể xảy ra. Đại hội VI của Đảng xác định: “Toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đoàn kết một lòng, quyết tâm đem hết tinh thần và lực lượng tiếp tục thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng thành công CNXH và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN”[2]. Đảng ta đã chú trọng đổi mới nhận thức và tư duy về bảo vệ Tổ quốc cả về mục tiêu, nhiệm vụ; về sức mạnh và lực lượng, về phương thức và phương hướng xây dựng nền quốc phòng toàn dân… làm cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc hoàn chỉnh các chủ trương, giải pháp đồng bộ, thực hiện nhiệm vụ QS, QP trong thời kỳ mới. Chủ trương đổi mới QS, QP của Đảng tập trung vào những nội dung sau: Đổi mới tư duy, mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; về sức mạnh và phương thức bảo vệ Tổ quốc; về xây dựng củng cố quốc phòng, kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế trong điều kiện mới; về đối ngoại QS, QP; về chấn chỉnh tổ chức biên chế các đơn vị, tăng cường sức mạnh của LLVT, điều chỉnh lại thế bố trí chiến lược.

Về mục tiêu bảo vệ Tổ quốc, trước đây trong nhận thức chỉ nhấn mạnh bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ. Trong công cuộc đổi mới, Đảng ta đã phát triển tư duy, xác định mục tiêu bảo vệ Tổ quốc phải gắn chặt với bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN…, bảo vệ lợi ích quốc gia-dân tộc. Thông qua nghị quyết các kỳ đại hội của Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, Hội nghị Trung ương 4 (khóa X) về “Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020”, Nghị quyết số 28-NQ/TW (khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, Đảng ta đã khái quát hóa và có bước phát triển mới về mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; không ngừng bổ sung, hoàn thiện mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, tư duy mới về mục tiêu bảo vệ Tổ quốc không chỉ bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ…; bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới còn phải “giữ vững chủ quyền biển, đảo”…, “ứng phó với các mối đe dọa an ninh phi truyền thống mang tính toàn cầu, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống”, “giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước”. Quan điểm của Đảng về bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới đã có bước phát triển toàn diện, nhất là tư duy mới về mục tiêu bảo vệ Tổ quốc đã từng bước xác định được nội hàm đầy đủ, toàn diện hơn, bao hàm cả tự nhiên, chính trị, xã hội, văn hóa, môi trường… tất cả các yếu tố của đất nước, con người Việt Nam. Trong văn kiện Đại hội XII, Đảng ta tiếp tục khẳng định: “Để thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, phải tiếp tục giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với Quân đội nhân dân, Công an nhân dân và sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc”[3].

Trước thời kỳ đổi mới, nhìn nhận về phương thức bảo vệ Tổ quốc chỉ xem đó là hoạt động quân sự thuần túy gắn với chức năng chiến đấu của quân đội. Đại hội VI xác định: “Phát huy sức mạnh tổng hợp của đất nước và xã hội, quyết đánh thắng cuộc chiến tranh phá hoại nhiều mặt, đồng thời có kế hoạch sẵn sàng đối phó thắng lợi với mọi tình huống do kẻ thù gây ra”[4]. Trong điều kiện hoàn cảnh mới, phương thức bảo vệ Tổ quốc đã được nâng lên một tầm mới, đó là bằng sức mạnh của toàn dân, của cả hệ thống chính trị, của LLVT nhân dân, dưới sự lãnh đạo “tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt” của Đảng, sự quản lý điều hành tập trung thống nhất của Nhà nước. Bảo vệ Tổ quốc không chỉ là ngăn ngừa, phòng, chống, mà xây dựng tiềm lực kinh tế, tiềm lực quốc phòng, an ninh của đất nước trở thành một nội dung, một phương thức quan trọng. Bảo vệ có hiệu quả, trước hết phải làm tốt nhiệm vụ xây dựng, xây dựng phải gắn chặt với bảo vệ. Đảng ta xác định bảo vệ là một thành tố của xây dựng và ngược lại xây dựng chính là một thành tố của bảo vệ Tổ quốc.

Vì vậy, xây dựng tiềm lực kinh tế và quân sự hùng mạnh là cơ sở của sức mạnh bảo vệ, sức mạnh răn đe. Phải tiến hành kết hợp với tất cả các mặt trận đấu tranh chính trị, kinh tế, tư tưởng, văn hóa và ngoại giao, hợp thành một mặt trận đấu tranh thống nhất với sức mạnh tổng hợp nhằm mục tiêu là bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN. Ngăn ngừa đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, không để chiến tranh xảy ra, bảo vệ môi trường hòa bình, ổn định cho công cuộc xây dựng đất nước là phương thức tốt nhất của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, phải chống cả thù trong và giặc ngoài đe dọa, phá hoại an ninh quốc gia trên tất cả các lĩnh vực. Điểm mới quan trọng nhất là Đảng ta xác định, ngoại giao là một phương thức bảo vệ Tổ quốc. Như vậy, trong đổi mới QS, QP còn nhiều vấn đề đặt ra, đòi hỏi phải nghiên cứu, bổ sung về lý luận đáp ứng thực tiễn đối với lĩnh vực QS, QP; trong đó vấn đề quan trọng là từng bước bổ sung, hoàn chỉnh lý luận về bảo vệ Tổ quốc trên cơ sở nắm vững đường lối quan điểm nhiệm vụ QS, QP của Đảng.

Sức mạnh quốc phòng là sức mạnh tổng hợp của chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quân sự, an ninh… tạo nên. Đại hội VI của Đảng xác định: “Thắng lợi của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc phải được bảo đảm bằng sức mạnh tổng hợp của chế độ mới”[5]. Kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trong thời kỳ mới. Tăng cường quản lý Nhà nước về quốc phòng, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao sự nghiệp xây dựng củng cố quốc phòng. Tập trung xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố; xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc trên các địa bàn, nhất là địa bàn trọng điểm. Đồng thời, chú trọng kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế trong phát triển đất nước là nhiệm vụ quan trọng; trong sự gắn kết cần phải có nhận thức đúng, có cơ chế phù hợp.

Đại hội VII của Đảng xác định: “Kết hợp thành chiến lược thống nhất giữa nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội với bảo vệ an ninh, trật tự; kết hợp củng cố nền quốc phòng toàn dân với xây dựng thế trận an ninh nhân dân. Phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị, tính tích cực cách mạng của khối đoàn kết toàn dân, phối hợp lực lượng quốc phòng và an ninh trong đấu tranh bảo vệ an ninh, trật tự”[6]. Nghị quyết Đại hội XII của Đảng xác định: “Kết hợp chặt chẽ kinh tế, văn hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh và quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội trong từng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, chú trọng vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển, đảo. Khắc phục triệt để những sơ hở, thiếu sót tại các địa bàn, nhất là địa bàn chiến lược”[7]. Xây dựng tiềm lực kinh tế, tăng cường củng cố quốc phòng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc cần tập trung thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đổi mới QS, QP.

Trong thời đại ngày nay, vấn đề toàn cầu hóa, hội nhập sâu rộng khu vực và quốc tế trở thành một yêu cầu, một xu thế tất yếu. Vì vậy, đất nước ta nói chung, quân đội nói riêng từng bước tiến hành hội nhập sâu rộng khu vực và quốc tế, đẩy mạnh hợp tác quốc phòng song phương, trên nguyên tắc giữ vững độc lập chủ quyền.

Đại hội VII của Đảng xác định: “Giữ vững hòa bình, mở rộng quan hệ hữu nghị và hợp tác, tạo điều kiện quốc tế thuận lợi cho công cuộc xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc”[8]. Trên cơ sở “muốn là bạn”, đường lối đối ngoại ngày càng có bước phát triển phù hợp với vị thế của đất nước, Đại hội Đảng lần thứ VIII “sẵn sàng là bạn”, Đại hội Đảng lần thứ IX “là bạn và đối tác tin cậy”, đến Đại hội Đảng lần thứ XI Đảng tiếp tục hoàn chỉnh và xác định là “thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”.

Nội hàm này thể hiện bước trưởng thành đối ngoại của Việt Nam với sự tham gia ngày càng tích cực, chủ động, có trách nhiệm, góp phần củng cố, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Sau khi gia nhập ASEAN, từ chỗ chỉ là quan sát viên, khách mời danh dự của hiệp hội, Việt Nam đã tham gia tất cả các cơ chế hợp tác QS, QP của khối: Cùng Phi-líp-pin soạn thảo Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (DOC); xây dựng và triển khai cơ chế hoạt động của Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN (ADMM); Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+); Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF); tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình theo yêu cầu của Liên hợp quốc; tham gia diễn tập trên thực địa về hỗ trợ nhân đạo, cứu trợ thảm họa và quân y tại Bru-nây; đăng cai tổ chức Diễn tập thực binh ASEAN về ứng phó thảm họa và cứu trợ nhân đạo (ARDEX-13); chủ trì, đăng cai tổ chức Giải bắn súng quân dụng các nước ASEAN, Hội nghị Tư lệnh lục quân, Hội nghị Hạ sĩ quan các nước ASEAN…; đưa quan hệ Việt Nam - Lào, Việt Nam - Cam-pu-chia lên tầm cao mới, tăng cường củng cố đoàn kết hữu nghị đặc biệt, hợp tác toàn diện với quân đội 2 nước; góp phần nâng cao uy tín, vị thế của đất nước và Quân đội nhân dân Việt Nam trên trường quốc tế.

Tiến hành kiện toàn tổ chức, sáp nhập và thành lập mới nhiều đơn vị trên nguyên tắc tinh giản biên chế, coi trọng chất lượng, hợp lý về số lượng; điều chỉnh thế bố trí chiến lược các đơn vị, lực lượng trên những địa bàn chiến lược trọng yếu, tạo ra thế phòng thủ hợp lý, vững chắc. Đồng thời nghiên cứu, tổ chức lực lượng của quân đội theo hướng tinh, gọn, mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời bình và sẵn sàng mở rộng theo nhiệm vụ trong thời chiến; tập trung đổi mới công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu đối với các đơn vị làm nhiệm vụ ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển, đảo. Một số quân chủng, binh chủng được ưu tiên xây dựng lực lượng và vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, tiến thẳng lên hiện đại. Cùng với đó, tiến hành đầu tư và đưa vào sử dụng các loại vũ khí, trang bị, kỹ thuật hiện đại như: Tàu ngầm, tên lửa, máy bay thế hệ mới, hệ thống thông tin liên lạc, viễn thông các tổ hợp phòng không…; thành lập một số đơn vị mới như Cảnh sát biển…; tiến hành cải tiến nâng cấp một số loại vũ khí, trang bị, kỹ thuật bảo đảm phục vụ cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị; ứng dụng các công nghệ tiên tiến trong sản xuất, sửa chữa, bảo trì các loại vũ khí, quân trang, quân dụng; nghiên cứu kế hoạch phòng thủ bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới, lãnh thổ của Tổ quốc. Chú trọng, đổi mới nâng cao chất lượng huấn luyện, coi trọng huấn luyện về kỹ thuật, chiến thuật, huấn luyện đêm, huấn luyện dã ngoại; chỉ đạo diễn tập ở các cấp (cấp chiến lược, chiến dịch, chiến thuật, diễn tập hiệp đồng quân, binh chủng và diễn tập khu vực phòng thủ), để đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ tác chiến trong tình hình mới.

Cùng với công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, trên lĩnh vực QS, QP trong 30 đổi mới đã thu được những thành tựu to lớn, có bước phát triển vượt bậc: Quân đội nhân dân Việt Nam đã “thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ tham mưu với Đảng, Nhà nước về QS, QP; xử lý kịp thời, có hiệu quả các tình huống, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN…”[9]. Tiềm lực QS, QP và sức mạnh tổng hợp bảo vệ Tổ quốc ngày càng được củng cố, tăng cường; góp phần giữ vững ổn định chính trị-xã hội và an ninh quốc gia, tạo điều kiện để phát triển kinh tế-xã hội, đẩy mạnh quan hệ đối ngoại, hợp tác quốc tế. 

Thực hiện điều chỉnh chiến lược bảo vệ Tổ quốc kịp thời, phù hợp với tình hình và khả năng thực tế của đất nước, bố trí lại lực lượng trên phạm vi cả nước, tạo nên thế phòng thủ hợp lý, vững chắc, tăng cường khả năng phòng thủ ở các khu vực trọng điểm trên các địa bàn chiến lược, biên giới, hải đảo. Tổ chức LLVT ba thứ quân đã được chấn chỉnh một bước cơ bản theo yêu cầu, nhiệm vụ mới. Chất lượng tổng hợp, trình độ chính quy, sức mạnh chiến đấu của quân đội không ngừng được nâng lên. LLVT mà nòng cốt là Quân đội nhân dân có chất lượng tổng hợp, sức chiến đấu và sẵn sàng chiến đấu ngày càng cao, phát huy được vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên được quan tâm xây dựng cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và trang thiết bị kỹ thuật. Nền quốc phòng toàn dân được củng cố vững chắc; triển khai xây dựng các khu kinh tế-quốc phòng trên địa bàn chiến lược, góp phần quan trọng bảo đảm quốc phòng, an ninh gắn với phát triển kinh tế-xã hội vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo của Tổ quốc.

Những thành tựu nổi bật đạt được về QS, QP trong 30 năm đổi mới khẳng định quan điểm, chủ trương đúng đắn của Đảng và vị trí, vai trò, bản chất cách mạng cũng như truyền thống tốt đẹp của Quân đội nhân dân Việt Nam, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Đây là cơ sở quan trọng để Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục có những quyết sách đúng đắn trong bổ sung, hoàn thiện và hoạch định đường lối quân sự, xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân ngày càng vững mạnh, đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được trong 30 năm tiến hành đổi mới QS, QP, chúng ta nhận thấy còn có những tồn tại, bất cập cần phải khắc phục.

Để không ngừng củng cố tiềm lực QS, QP, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong thời kỳ mới, nhiệm vụ QS, QP trong thời gian tới cần tập trung nghiên cứu, quán triệt, tổ chức thực hiện tốt các nhiệm vụ sau:

Một là, thường xuyên nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện đường lối QS, QP của Đảng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc cả trước mắt và lâu dài.

Thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, tiếp tục đổi mới nhiệm vụ QS, QP trên cơ sở kế thừa, phát huy những thành tựu đạt được và kinh nghiệm đúc kết trong 30 năm qua. Việc bổ sung, hoàn thiện đường lối QS, QP phải đáp ứng yêu cầu lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc cả trước mắt và lâu dài; kết hợp chặt chẽ QS, QP với các lĩnh vực khác của đời sống xã hội, nhất là trong kết hợp phát triển quốc phòng, an ninh với kinh tế-xã hội, khoa học-công nghệ và đối ngoại… để không lạc hậu, mâu thuẫn, cản trở sự phát triển của các lĩnh vực khác.

Hai là, giữ vững sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ QS, QP được xác định trong Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ X.

Giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo “tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt” của Đảng đối với quân đội, giúp cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân nắm vững quan điểm, đường lối đổi mới của Đảng, nhất là đường lối quân sự, nhiệm vụ QS, QP, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Chú trọng đổi mới công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, cả về nội dung, hình thức, phương pháp thực hiện; chủ động phòng, chống có hiệu quả chiến lược “diễn biến hòa bình”, âm mưu “phi chính trị hóa quân đội” của các thế lực thù địch. Thường xuyên chú trọng công tác xây dựng Đảng, chăm lo xây dựng các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh; giáo dục đội ngũ cán bộ, đảng viên gương mẫu làm hạt nhân đoàn kết, lãnh đạo đơn vị hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.

Tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức, biên chế quân đội theo hướng tinh, gọn, chất lượng, trang bị từng bước hiện đại, xây dựng quân đội có chất lượng tổng hợp ngày càng cao, tổ chức hợp lý, cân đối, có kỷ luật chặt chẽ, làm chủ kỹ thuật và các loại vũ khí được trang bị, nâng cao trình độ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu của các LLVT, ưu tiên một số quân, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Ba là, xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân ngày càng vững mạnh.

Vấn đề quan trọng hàng đầu của xây dựng nền quốc phòng toàn dân trong thời kỳ mới là tiếp tục đổi mới tư duy lý luận về nền quốc phòng. Để đáp ứng yêu cầu đó, cần quán triệt và thực hiện tốt phương hướng xây dựng nền quốc phòng toàn diện, độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, ngày càng hiện đại; xây dựng nền quốc phòng toàn dân phải quán triệt quan điểm, chủ trương của Đảng về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trên từng địa bàn, nhất là địa bàn chiến lược; tập trung xây dựng các tỉnh, thành phố thành khu vực phòng thủ vững chắc, thực sự là nền tảng của thế trận quốc phòng toàn dân; xây dựng và phát triển các khu kinh tế-quốc phòng trên các địa bàn chiến lược gắn với việc phát triển các ngành và vùng kinh tế; phát huy tối đa nội lực, khai thác những thành tựu toàn diện của đất nước và những thành quả của hợp tác quốc tế để phục vụ cho công cuộc củng cố nền quốc phòng toàn dân. Đồng thời, tiếp tục đổi mới nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục quốc phòng, không ngừng nâng cao nhận thức về quốc phòng, an ninh, nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, của nhân dân đối với sự nghiệp xây dựng nền quốc phòng toàn dân bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.

Bốn là, đẩy mạnh hợp tác quốc phòng, hội nhập khu vực và quốc tế.

Phải xác định rõ các đối tác quan trọng, có chính sách đối ngoại hợp lý, mềm dẻo, trên cơ sở giữ vững nguyên tắc chiến lược. Chú trọng đẩy mạnh hợp tác quốc phòng với các nước láng giềng có biên giới liền kề, các nước ASEAN, các nước lớn và các nước bạn bè truyền thống. Đẩy mạnh các hoạt động hợp tác, giao lưu giữa các đơn vị Hải quân, Biên phòng, Cảnh sát biển của Việt Nam với lực lượng của các nước láng giềng và các nước trên thế giới; đồng thời mở rộng các cơ chế tuần tra chung, thiết lập đường dây nóng, hợp tác diễn tập để phòng ngừa xung đột và tăng khả năng đối phó với những thách thức đang nổi lên.

Như vậy, nhận thức và thực hiện nhiệm vụ đổi mới QS, QP, điều quan trọng nhất là phải tiếp tục quán triệt sâu sắc, thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về QS, QP, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Không ngừng chăm lo xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, cả lực lượng tiềm lực và thế trận; giữ vững nguyên tắc, sự lãnh đạo của Đảng đối với lĩnh vực QS, QP-nhân tố quyết định sức mạnh, bảo đảm thắng lợi cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Thượng tướng LÊ CHIÊM, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng

[1] Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam, Nxb QĐND, Hà Nội, 2004, tr.848.

[2] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1987, tr.37-38.

[3] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr.150.

[4] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1987, tr.37-38.

[5] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1987, tr.40.

[6] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1987, tr.87.

[7] Đảng Cộng sản Việt Nam,Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội 2016, tr.149.

[8] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1987, tr.88.

[9] Nghị quyết, Đại hội Đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ X, nhiệm kỳ 2015-2020,  Nxb QĐND, Hà Nội, 2015, tr. 9.