Sau 30 năm bôn ba năm châu bốn biển (1911-1941) đi tìm đường cứu dân, cứu nước, đầu năm 1941, Bác Hồ về nước và suốt thời gian dài Người ở hang Pác Bó, Cao Bằng. Đầu tháng 4-1947, Bác về thôn Làng Sảo, xã Hợp Thành, cách huyện lỵ Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang khoảng hai cây số, có nhiều đường đi lại thuận tiện trong vùng ATK-Tân Trào sang Ðại Từ (Thái Nguyên). Sau một thời gian ở gia đình ông Ma Văn Hiến, để tiện cho công việc và bảo đảm bí mật, Bác chuyển về ở tại một lán nhỏ ở cánh đồng Củ Ðạo. Trong thời gian ở xã Hợp Thành, Bác cùng các đồng chí Trung ương tích cực chuẩn bị cho Hội nghị cán bộ Trung ương Ðảng, được tổ chức từ ngày 3 đến 6-4-1947, thảo luận và quyết định nhiều vấn đề quan trọng.

Một ngôi nhà sàn có gác cao, nơi Bác từng ở, là ở Khu Văn phòng Chủ tịch phủ-Thủ tướng phủ, tại Thác Dẫng, thôn Lập Binh, xã Bình Yên, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, được xây dựng năm 1949.

Ngôi nhà sàn thứ hai vững chãi hơn, nơi Bác từng sống, làm việc là ở bên suối, dưới chân đồi Thành Trúc, xóm Đầm Mua, xã Hùng Cường (nay là xã Bản Ngoại, huyện  Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên), do Đại đội 272, Đội 36 Thanh niên xung phong chúng tôi xây dựng. Ngày 26-7-1954, tại đây, Bác đã tiếp đạo diễn điện ảnh Xô viết nổi tiếng Roman Karmen.

Ngôi nhà sàn của Bác tại Thủ đô Hà Nội nằm ở trung tâm Khu di tích Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, do kiến trúc sư Nguyễn Văn Ninh thiết kế; bộ đội Cục Doanh trại thi công, khánh thành vào dịp kỷ niệm 68 năm Ngày sinh của Bác (19-5-1958). Chủ tịch Hồ Chí Minh ở và làm việc tại ngôi nhà sàn này trong 11 năm cuối (1958-1969). Người đã cùng Trung ương Đảng, Chính phủ vạch ra nhiều chiến lược, sách lược; hoạch định đường lối lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi đến thắng lợi. Những tài liệu, hiện vật còn lưu lại nơi đây đã thể hiện rõ nét cuộc sống giản dị, thanh cao, tư tưởng đạo đức và phong cách làm việc của một lãnh tụ luôn hết lòng vì nước, vì dân, vì sự nghiệp hòa bình, hữu nghị và tiến bộ của các dân tộc trên thế giới.

TRỊNH TỐ LONG

(nguyên cán bộ Đội 36 Thanh niên xung phong)