Có mặt tại cửa biển Lạch Trường (Hoằng Hóa, Thanh Hóa) đúng ngày các tàu đánh bắt xa bờ vừa cập bến an toàn, chúng tôi được anh Nguyễn Hữu Long, thuyền trưởng tàu TH90389TS, ở thôn 1, xã Hoằng Trường, cho biết: “Thời gian qua, chúng tôi luôn được cán bộ Trạm Kiểm soát biên phòng Lạch Trường (Đồn Biên phòng Hoằng Trường) tuyên truyền, phổ biến các quy định mới về pháp luật, đặc biệt là những khuyến cáo và hậu quả khi khai thác, đánh bắt hải sản bất hợp pháp, vi phạm vùng biển nước ngoài. Mỗi chuyến đi biển, tôi đều ghi rõ nhật ký khai thác thủy sản, trong đó thể hiện tọa độ, thời gian đánh bắt để chứng minh được nguồn gốc xuất xứ của hải sản”.

Một trong những khó khăn trong tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho ngư dân là nhận thức của nhiều ngư dân còn hạn chế. Do đặc điểm ngư dân đánh bắt dài ngày trên biển, chỉ cập bờ thời gian rất ngắn, nên việc tận dụng thời gian, vận dụng các hình thức tuyên truyền linh hoạt để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho ngư dân luôn được Đồn Biên phòng Hoằng Trường tích cực triển khai. Chia sẻ về vấn đề này, Thượng tá Lê Huy Hiếu, Chính trị viên Đồn Biên phòng Hoằng Trường, nói: “Đơn vị quản lý địa bàn 5 xã vùng biển, với hơn 12,5km đường bờ biển. Toàn địa bàn có 97 tàu cá với công suất 90CV trở lên tham gia đánh bắt xa bờ. Thời gian qua, đơn vị đã phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho ngư dân trên hệ thống truyền thanh của xã; lồng ghép vào buổi sinh hoạt của các tổ tàu thuyền an toàn; cử cán bộ các trạm xuống tàu phát tờ rơi, tuyên truyền những nội dung mới, cốt lõi để ngư dân hiểu, nắm chắc luật pháp, không vi phạm, khai thác hải sản trái phép nên năm qua, toàn địa bàn không có tàu cá nào vi phạm vùng biển, bị nước bạn bắt giữ".

Tỉnh Bình Thuận hiện có hơn 1.500 tàu cá đủ điều kiện hoạt động trên các vùng biển xa. Đồng hành cùng ngư dân, những năm qua, Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh Bình Thuận đã chỉ đạo các đồn biên phòng tổ chức nhiều đợt tuyên truyền, phổ biến về biển đảo, giúp ngư dân yên tâm bám biển. Riêng trong năm 2017, lực lượng biên phòng tỉnh Bình Thuận tổ chức gần 300 buổi tuyên truyền cho hơn 30.000 lượt cán bộ, quần chúng nhân dân trên địa bàn khu vực biên giới biển của tỉnh về Luật Biển Việt Nam, các văn bản pháp luật về biển. Các đồn biên phòng đã cử gần 1.500 lượt cán bộ bám địa bàn tuyên truyền, động viên ngư dân tích cực vươn khơi bám biển, nêu cao ý thức trách nhiệm, chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật khi khai thác hải sản xa bờ, tuyệt đối không xâm phạm vùng biển của các nước tiếp giáp.

Đặc biệt, các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Bình Thuận đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, kiểm soát tàu cá hoạt động khi xuất bến cũng như khi nhập bến. Tiến hành thu hồi giấy phép khai thác thủy sản, chứng chỉ thuyền, máy trưởng và tạm dừng chuyển quyền sở hữu trong vòng 6 tháng đối với tàu cá bị nước ngoài bắt giữ thả về. Không cấp giấy phép khai thác thủy sản vĩnh viễn, không cho đăng ký mới đối với chủ tàu cá từng vi phạm vùng biển nước ngoài bị nước ngoài bắt giữ; không cho chủ tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài đăng ký hoặc đưa ra khỏi danh sách đăng ký đóng mới... Chính nhờ các biện pháp như vậy, số tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài trong năm 2017 giảm nhiều so với năm 2016. Nếu năm 2016, xảy ra 17 vụ/25 tàu cá/234 ngư dân thì năm 2017 chỉ xảy ra 7 vụ/7 tàu cá/84 ngư dân.

Kết quả đạt được bước đầu rất đáng khích lệ, nhưng so với yêu cầu thực tế thì vẫn còn không ít tồn tại, vướng mắc. Tại hội nghị rút kinh nghiệm công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho ngư dân, Thiếu tướng Đỗ Danh Vượng, Chính ủy BĐBP, đánh giá: Cùng với việc tàu thuyền nước ngoài vi phạm vùng biển Việt Nam khai thác trái phép, cũng còn tình trạng tàu thuyền và ngư dân Việt Nam vi phạm vùng biển các nước để khai thác, đánh bắt hải sản. Một trong những nguyên nhân của thực trạng này là ý thức tôn trọng pháp luật Việt Nam và luật pháp quốc tế của một bộ phận ngư dân Việt Nam chưa cao”.

Trước thực trạng đó, Bộ tư lệnh BĐBP yêu cầu BĐBP các địa phương tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền để ngư dân nắm bắt và thực thi pháp luật, hiểu biết đầy đủ về các hệ lụy xảy ra khi vi phạm, tiến tới chấm dứt vi phạm vùng biển nước ngoài. “Thời gian tới phải kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm, đồng thời tạo điều kiện tốt nhất cho ngư dân làm ăn thuận lợi trên vùng biển của Tổ quốc”-Thiếu tướng Đỗ Danh Vượng nhấn mạnh.

THÀNH AN