Năm 1977, trên tuyến biên giới của tỉnh Long An giữa ta và Pôn Pốt có nhiều trận đánh diễn ra ác liệt, lúc đó nhiều quân nhân trong số gần 500 chiến sĩ nhập ngũ vào Tỉnh đội Long An (nay là Bộ CHQS tỉnh Long An) có biểu hiện dao động về tư tưởng. Tỉnh đội đã tập trung anh em về Trường Quân chính để động viên. Khi ấy, cựu chiến binh (CCB) Nguyễn Văn Lạc (Ba Lạc) ở phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội là Trưởng ban Tuyên huấn, được đồng chí Phan Văn Mỹ là Chính ủy Tỉnh đội giao nhiệm vụ xuống tuyên truyền, giáo dục bộ đội.
Ông Nguyễn Văn Lạc kể: "Tôi xuống gặp gỡ anh em và hỏi thăm tình hình sức khỏe, gia đình, vợ con..., rồi đặt câu hỏi "Trước tình hình địch tràn qua biên giới như vậy thì quan điểm các đồng chí như thế nào? Ví dụ địch đốt cả đồng lúa của các đồng chí, trong khi chúng ta sống bằng hột gạo mà chúng tàn phá như vậy dẫn tới đói nghèo, công sức ta bỏ ra thì làm sao? Bỏ mặc hay là đánh?". Hàng loạt câu hỏi được tôi đặt ra, phân tích kỹ tình hình để anh em thảo luận”.
Sau cuộc gặp gỡ đó, Trưởng ban Tuyên huấn cho anh em 2 ngày để suy nghĩ, rồi mỗi người viết và gửi lại một “tâm thư” nêu rõ quan điểm của mình. Ngày đầu nhận thư đã có hơn 300 đồng chí đăng ký quyết tâm chiến đấu. Để khích lệ và “đả thông tư tưởng” cho các đồng chí khác, ông Lạc chọn những bức thư tiêu biểu đọc trước tập thể và ngày kế tiếp số thư xin tham gia chiến đấu đã hơn 400 đồng chí. Những trường hợp còn lại là do hoàn cảnh quá khó khăn nên xin ở lại làm công tác phục vụ chiến đấu ở hậu phương.
Sau lần động viên của ông Lạc, Tỉnh đội Long An đã khẩn trương ổn định biên chế và thành lập Tiểu đoàn 2 để bổ sung vào đội hình chiến đấu của tỉnh. Nhờ sự quyết tâm và tăng cường lực lượng kịp thời mà LLVT tỉnh Long An đã có những chiến thắng giòn giã. Tuyến biên giới dài hơn 100km của tỉnh luôn được giữ vững, đồng thời góp phần giúp nước bạn Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng.
Bài và ảnh: CỬU LONG