Tiểu khu Mương Mán nằm trên địa phận xã Mương Mán, huyện Hàm Thuận Nam, cách thị xã Phan Thiết (Bình Thuận) 11km. Tại đây, địch có 3 đại đội chủ yếu là lính ngụy để bảo vệ đường sắt và án ngữ, càn quét, khống chế các vùng lân cận.
Xung quanh, chúng xây dựng các tháp canh. Ngoài ra, chúng còn có xe lửa bọc thép trang bị hỏa lực mạnh, dùng chở quân cơ động trên đường sắt để hỗ trợ cho địch ở tiểu khu hoạt động. Qua điều nghiên, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang (LLVT) tỉnh Bình Thuận nhận định, dựa vào quân số đông, hỏa lực mạnh, đóng giữ nơi địa hình cơ động thuận lợi, nên địch khá chủ quan và cho rằng lực lượng ta không đủ khả năng để tiến công. Để tiêu diệt Tiểu khu Mương Mán, LLVT tỉnh Bình Thuận quyết định sử dụng 3 đại đội và huy động 500 dân công phục vụ chiến đấu. Về cách đánh, đơn vị cải trang làm lính ngụy kết hợp tổ chức các mũi vận động tập kích. Lực lượng gồm, bộ phận thứ nhất có 15 đồng chí cải trang thành lính ngụy, trong đó có 3 chiến sĩ quốc tế người Đức đóng giả sĩ quan Pháp. Bộ phận thứ hai làm nhiệm vụ vận động tập kích tiêu diệt địch ở vòng ngoài và tiếp chiến cho bộ phận thứ nhất. Bộ phận chủ công đánh tiểu khu cũng cải trang làm lính ngụy chia làm hai mũi. 18 giờ ngày 23-6-1952, bộ phận cải trang đi đầu đến cách đồn khoảng 400m thì phát hiện chiếc xe lửa có nhiều tốp lính. Giữ nguyên phương án tác chiến, đơn vị bí mật lách qua chiếc xe lửa, sau đó tiến thẳng vào cổng chính tiểu khu. Đến cổng chính tiểu khu, tên lính gác bồng súng chào. Tiếp cận vào trong tiểu khu của địch, theo hiệp đồng, cùng lúc, các bộ phận của ta chia làm nhiều mũi bất ngờ, đồng loạt nổ súng tiến công tiêu diệt địch.
Bị đánh bất ngờ, quân địch quá hoảng sợ bỏ chạy tán loạn. Nghe tiếng súng nổ trong tiểu khu, bọn địch từ ga Mương Mán chạy vào ứng cứu, nhưng bị bộ phận tiếp ứng của ta bố trí ngoài tiểu khu tiêu diệt. Hết đạn, chiến sĩ ta xông lên đánh giáp lá cà, lấy súng, lựu đạn của địch để diệt địch. Với sự mưu trí, dũng cảm, sau 2 giờ chiến đấu quyết liệt, ta đã làm chủ Tiểu khu Mương Mán, thu nhiều vũ khí, chiến lợi phẩm và tổ chức lui quân ngay. Chiến thắng Tiểu khu Mương Mán thể hiện tinh thần dũng cảm, tích cực tiến công, xử trí linh hoạt tình huống trong chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh Bình Thuận. Chiến thắng Mương Mán đã góp phần cổ vũ phong trào đấu tranh của quần chúng ở tỉnh Bình Thuận phát triển mạnh mẽ, đồng thời tạo thế cho địa bàn khác đánh địch.
HIỂN DUY (Theo Lịch sử LLVT, nhân dân tỉnh Bình Thuận)