Bài viết dẫn đánh giá vào năm 2016 của Bộ trưởng Hải quân Mỹ lúc bấy giờ là Ray Mabus, cho biết hải quân nước này cần có trong biên chế 66 tàu ngầm tấn công hạt nhân (SSN) và tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa hành trình (SSGN). Thế nhưng, đến giữa năm 2018, hải quân Mỹ chỉ có trong tay 56 chiếc SSN và SSGN. Theo National Interest, 56 chiếc SSN và SSGN bao gồm 13 chiếc lớp Virginia, 36 chiếc lớp Los Angeles, 3 chiếc lớp Seawolf và 4 chiếc lớp Ohio vốn mang tên lửa đạn đạo đã được hải quân Mỹ cải tiến thành những SSGN mang theo tên lửa hành trình Tomahawk vào đầu thập niên 2000.
Mặc dù kể từ năm 2012 đến nay, trung bình mỗi năm hải quân Mỹ lại sắm thêm hai chiếc tàu ngầm lớp Virginia mới, thế nhưng lực lượng này vẫn sẽ phải đối mặt với sự thiếu hụt tàu ngầm nhiều hơn, chứ không chỉ dừng lại ở con số 10 chiếc như hiện nay. Lý giải cho điều này, bài viết của Tạp chí National Interest cho rằng đến những năm 20 của thế kỷ này, nhiều chiếc tàu ngầm lớp Los Angeles vốn được hải quân Mỹ mua ồ ạt trong những năm 80 và 90 của thế kỷ trước sẽ đến tuổi “về vườn”. Tương tự, 4 chiếc tàu ngầm lớp Ohio được cải tiến theo kế hoạch cũng sẽ bị loại khỏi biên chế vào cuối thập niên 2020.
    |
 |
|
Tàu ngầm lớp Virginia USS North Carolina của hải quân Mỹ. Ảnh: Business Insider. |
Theo Tạp chí National Interest, sự thiếu hụt nói trên là hệ lụy tất yếu sau khi "Chiến tranh lạnh" chấm dứt. Từ năm 1990 đến 1999, hải quân Mỹ chỉ được biên chế 5 chiếc SSN mới. “Trong những năm 90 của thế kỷ trước, hải quân “nghỉ” mua sắm”-Văn phòng Ngân sách của Quốc hội Mỹ lý giải trong một báo cáo hồi năm 2003.
Hải quân Mỹ ước tính, đến năm 2029, tổng số lượng tàu ngầm của lực lượng này giảm xuống chỉ còn 41 chiếc SSN và SSGN. “Tình cảnh hiện nay là chúng ta không thể đóng và bàn giao kịp các tàu ngầm để lấp đầy sự thiếu hụt đó”, Tạp chíNational Interest dẫn lời Phó đô đốc Bill Merz của hải quân Mỹ cho biết.
Trước năm 2016, hải quân Mỹ tin rằng họ chỉ cần 48 chiếc SSN và SSGN trong 30 năm tiếp theo. Thế nhưng, trước sự trỗi dậy của hạm đội tàu ngầm Nga và năng lực sản xuất tàu ngầm ngày càng được nâng cao của Trung Quốc, nhu cầu về tàu ngầm của hải quân Mỹ cần phải thay đổi theo.
Theo Tạp chí National Interest, việc Mỹ tăng chi tiêu quốc phòng trong những năm gần đây đã tạo điều kiện cho hải quân nước này đầu tư vào phát triển tàu ngầm. Tuy nhiên, nhiều khoản đầu tư lại chủ yếu phục vụ cho kế hoạch đóng 12 chiếc tàu ngầm lớp Columbia sau năm 2020 nhằm thay thế 14 chiếc tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo lớp Ohio vốn được biên chế từ những năm 80 của thế kỷ trước và góp phần đáng kể vào sức mạnh răn đe hạt nhân của Mỹ. Văn phòng kiểm toán hoạt động của chính phủ (GAO) trực thuộc quốc hội Mỹ ước tính kế hoạch đóng 12 chiếc tàu ngầm lớp Columbia sẽ tiêu tốn 128 tỷ USD, tương đương hơn 10 tỷ USD/chiếc so với con số bình quân là 2,7 tỷ USD của một chiếc tàu ngầm lớp Virginia.
Chính vì chi phí đóng những chiếc tàu ngầm lớp Columbia quá tốn kém nên quốc hội Mỹ không chấp thuận kế hoạch đóng thêm các tàu ngầm lớp Virginia cho hải quân. Do thiếu những nguồn ngân sách khổng lồ, hải quân Mỹ đang phải chật vật bù đắp sự thiếu hụt các tàu ngầm tấn công bằng cách khác. Bắt đầu vào năm 2019, hải quân Mỹ có thể sẽ kéo dài “tuổi thọ” của các tàu ngầm lớp Los Angeles. Tạp chí National Interest dẫn lời Trợ lý Bộ trưởng Hải quân Mỹ James Geurts cho rằng điều đó cũng không giải quyết được vấn đề và “nó chỉ khắc phục được đôi chút phần tồi tệ nhất của sự thiếu hụt”. “Không ai có thể giả vờ rằng nước Mỹ sẽ có gần đủ số tàu ngầm cần thiết trong vòng hai thập niên tới”, Tạp chí National Interest nhận xét.
HOÀNG VŨ