Hiện nay, lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc (USFK) có khoảng 28.500 binh sĩ. Theo Hiệp ước Quốc phòng Mỹ-Hàn ký năm 1953, nhiệm vụ hàng đầu của USFK là ngăn chặn các mối đe dọa từ Triều Tiên, đồng thời bảo đảm an ninh tại khu vực Đông Bắc Á. Với sự hiện diện của USFK, tương quan lực lượng giữa hai miền Triều Tiên được cho là đã có sự thay đổi theo hướng có lợi cho Hàn Quốc. Bên cạnh đó, với tư cách là một phần của Bộ tư lệnh Liên hợp quốc (UNC), USFK còn giữ vai trò then chốt trong giám sát việc thực thi hiệp định đình chiến giữa Hàn Quốc với Triều Tiên trong những năm qua.

Lâu nay, Triều Tiên vẫn yêu cầu Washington phải rút lực lượng USFK ra khỏi Hàn Quốc và coi đó như một điều kiện để nước này từ bỏ chương trình hạt nhân và tên lửa của mình. Trong khi đó, những thay đổi về cục diện chính trị, an ninh ở Đông Bắc Á thời gian gần đây đã làm nổ ra các cuộc tranh luận tại cả Mỹ lẫn Hàn Quốc về việc nên hay không nên tiếp tục duy trì sự hiện diện của USFK.

leftcenterrightdel
Các binh sĩ Mỹ trong một buổi huấn luyện tại Hàn Quốc. Ảnh: Getty Images.

Mối lo ngại về tương lai của lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc càng gia tăng khi trong cuộc gặp thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Singapore ngày 12-6 vừa qua, Tổng thống Donald Trump tiết lộ rằng ông muốn "đưa binh sĩ đang đồn trú tại Hàn Quốc về nước", dù điều này có thể không diễn ra ngay lập tức.

Không chỉ có vậy, ít ngày sau cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều lịch sử nói trên, phía Washington đã thông báo quyết định ngừng "vô thời hạn" các cuộc tập trận có lựa chọn với Hàn Quốc nhằm tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Đây quả là một quyết định bất ngờ, khiến dư luận Hàn Quốc cũng như giới quan sát lo ngại rằng liên minh Mỹ-Hàn có thể tạm dừng tất cả cuộc tập trận, từ đó dẫn tới việc năng lực phòng thủ và quan hệ đối tác an ninh của hai quốc gia đồng minh này bị suy giảm.

Cũng có những ý kiến cho rằng sự vắng mặt của USFK sẽ khiến thế cân bằng ở Đông Bắc Á bị phá vỡ, đồng thời tạo ra một “khoảng trống quyền lực mới” để các cường quốc khác lao vào tranh giành ảnh hưởng tại bán đảo Triều Tiên.

Nhưng có vẻ như Mỹ đã kịp thời đưa ra những động thái làm “ấm lòng” đồng minh. Thời gian qua, các quan chức của Washington liên tục nhắc lại cam kết bảo đảm an ninh với Hàn Quốc, đồng thời bác bỏ thông tin về khả năng rút lực lượng USFK về nước ngay cả khi quan hệ Mỹ-Triều và Mỹ-Hàn tan băng. Sau một thời gian trì hoãn vì sự phản đối của người dân địa phương cũng như vấn đề ngân sách, cuối tháng 6 vừa qua, USFK cũng đã chuyển trụ sở từ Yongsan, trung tâm thủ đô Seoul, tới Trại Humphreys ở Pyongtaek thuộc phía Nam Seoul trong một dự án trị giá gần 10,8 tỷ USD và phải mất tới hơn 10 năm xây dựng. Tướng Vincent Brooks, chỉ huy USFK cho rằng việc xây dựng trụ sở mới là dự án đầu tư đáng kể cho sự hiện diện lâu dài của các lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc, vốn được xem như biểu tượng của liên minh hai nước. Và như để giải tỏa triệt để nỗi lo ngại của Seoul, người đứng đầu USFK khẳng định: "Mỹ sẽ ở bên các bạn 100%".

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cũng thừa nhận rằng, việc USFK chuyển tới “tổng hành dinh mới” sẽ bảo đảm sự đồn trú ổn định của các lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc.

Nhưng dự luật chi tiêu quốc phòng 716 tỷ USD mà Quốc hội Mỹ vừa thông qua mới chính là lời khẳng định rõ ràng nhất về tương lai của các binh sĩ trực thuộc USFK. Bởi dự luật nêu rõ, khoảng 28.500 binh sĩ Mỹ đang đồn trú tại Hàn Quốc là biểu hiện cam kết của Mỹ đối với quan hệ đồng minh song phương giữa hai nước. Quốc hội Mỹ không cho phép giảm con số này xuống dưới ngưỡng 22.000 binh sĩ nếu chưa được Bộ trưởng Quốc phòng đánh giá rằng "việc giảm binh sĩ như vậy là vì lợi ích an ninh quốc gia Mỹ và sẽ không gây tổn hại đáng kể đối với an ninh của các nước đồng minh trong khu vực".

Những động thái đó cho thấy câu hỏi về “số phận” của lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc gần như đã có câu trả lời chính xác. Vấn đề đặt ra hiện nay chỉ là USFK sẽ phải điều chỉnh cơ cấu hoạt động như thế nào cho phù hợp với sự thay đổi môi trường an ninh ở khu vực và nhiệm vụ mới của liên minh Mỹ-Hàn cũng như mục tiêu duy trì vị thế của nước Mỹ tại khu vực.

TRUNG DŨNG