“Chiến lược bù đắp thứ ba" có mục đích duy trì lợi thế tối ưu về quân sự của Mỹ thông qua việc phát triển các loại vũ khí mới, hiện đại nhất. Để đối phó với “Chiến lược bù đắp thứ ba”, Nga đang ưu tiên phát triển các loại vũ khí chiến lược và chiến thuật, theo một báo cáo mới đây của Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc phòng (IDSS) thuộc Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam, Đại học Công nghệ Nanyang, Xin-ga-po.

leftcenterrightdel
Tổ hợp tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) RS-24 Yars của Nga. Ảnh: Sputnik . 
Nga đang thực hiện việc hiện đại hóa sâu rộng toàn bộ kho vũ khí hạt nhân của mình với hàng loạt các chương trình nhằm chống lại các lá chắn tên lửa của Mỹ, được triển khai trên lãnh thổ châu Âu. “Nga đã triển khai tổ hợp tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) mới RS-24 Yars (NATO định danh là SS-27 Mod 2) và tàu ngầm hạt nhân chiến lược lớp Borei mới được trang bị hệ thống tên lửa RSM-56 Bulava (NATO định danh là SS-N-32). Đồng thời, Nga cũng đang nghiên cứu phát triển ít nhất là 2 ICBM khác nhằm chọc thủng các lá chắn tên lửa tương lai của Mỹ ở châu Âu, gồm ICBM Sarmat (định danh là RS-28) sử dụng nhiên liệu lỏng và ICBM Rubezh (định danh là RS-26) sử dụng nhiên liệu rắn. Nga cũng đang thực hiện kế hoạch nâng cấp máy bay ném bom chiến lược Tu-160 Blackjack. Bất kỳ mối đe dọa tiềm tàng nào đối với hiệu quả của các lực lượng hạt nhân Nga đều được Mát-xcơ-va nhìn nhận rất nghiêm túc và Nga sẽ ngay lập tức bắt đầu lập các biện pháp đáp trả”, báo cáo của IDSS nhận xét.

Bên cạnh đó, Nga còn hiện đại hóa lực lượng hạt nhân chiến thuật, bao gồm các tên lửa đạn đạo tầm ngắn, tên lửa hành trình và thậm chí là tên lửa đất đối không mang đầu đạn hạt nhân. “Các chương trình tập trung vào hiện đại hóa các lực lượng hạt nhân đang tiến đến giai đoạn cao. Nga đã đạt được lợi thế đáng kể so với Mỹ xét về phương diện chất lượng và sự đa dạng các hệ thống vận chuyển tên lửa. Nga hoàn toàn có khả năng bảo đảm tính hiệu quả của các lực lượng hạt nhân của mình trong tương lai gần”, báo cáo của IDSS nêu rõ.

Mặt khác, Nga cũng không từ bỏ các loại vũ khí thông thường và đang tiến hành nghiên cứu nhiều loại công nghệ giống của Mỹ nhằm đối phó với “Chiến lược bù đắp thứ ba”, nhưng với quy mô nhỏ hơn do nguồn lực còn hạn chế. Theo báo cáo của IDSS, công nghệ của Nga trong một số lĩnh vực vẫn còn đang ở trong giai đoạn đầu phát triển. Tuy nhiên, nhiều lĩnh vực khác, bao gồm vũ khí năng lượng định hướng (DEW), súng điện từ railgun, tàu ngầm không người lái, thiết bị siêu thanh... đang bước vào giai đoạn phát triển cao.

Về lâu dài, Nga có khả năng tập trung phát triển các công nghệ sau: Một là hệ thống rô-bốt được điều khiển từ xa, kể cả thiết bị bay không người lái (UAV), cũng như xe chiến đấu bộ binh, hiện đang trong giai đoạn thử nghiệm. Hai là hệ thống tác chiến điện tử thế hệ mới và nâng cao năng lực trong chiến tranh mạng. Ba là các hệ thống chỉ huy và kiểm soát hiện đại. Bốn là các hệ thống phòng thủ lên lửa và phòng không tầm xa, tầm siêu xa hiện đại, có khả năng chống vệ tinh, được sử dụng không chỉ phục vụ cho mục đích phòng không mà còn nhằm giành ưu thế trên không trước các đối thủ phương Tây. Năm là các xe thiết giáp thế hệ mới giúp giảm đáng kể thương vong trên chiến trường. Sáu là máy bay tiêm kích hiện đại, có khả năng đối đầu trước các máy bay thế hệ 5 của phương Tây. Bảy là vũ khí siêu thanh như một giải pháp chính để chống lại những bước tiến về hệ thống phòng thủ tên lửa và phòng không trong tương lai của đối phương. Cuối cùng, DEW sẽ đặt nền tảng cho việc phát triển vũ khí trong tương lai.

Có một điều đáng lưu ý là trong khi các tạp chí chuyên ngành của Nga thường xuyên cung cấp thông tin chính xác về các chiến lược quân sự của Điện Crem-li thì giới phân tích và truyền thông phương Tây hầu như lại bỏ qua những thông tin này, có thể là do rào cản ngôn ngữ.

“Các chương trình công nghệ quốc phòng và hiện đại hóa quân đội-vốn sẽ định hình quân đội Nga và sự cân bằng chiến lược tại các khu vực xung quanh nước Nga trên thực tế, từ trước tới nay chưa bao giờ là bí mật. Chúng được nêu rất rõ trong phát biểu của các quan chức quốc phòng Nga cũng như các ấn phẩm chuyên ngành của các chuyên gia quân sự Nga. Tuy nhiên, chúng lại hầu như bị bỏ qua ở phương Tây, nơi ngày càng nhiều người xem Nga là một cường quốc thế giới đang trỗi dậy, thách thức cả Mỹ và phương Tây trong tất cả các lĩnh vực trên phạm vi toàn cầu”, báo cáo của IDSS nhận định.

Nói tóm lại, xét tới tiềm lực công nghệ và tài chính, Điện Crem-li đang theo đuổi một chiến lược tương đối hợp lý.

HOÀNG VŨ (lược dịch)