BZhRK Barguzin hiện được coi là vũ khí chiến lược của Nga đối trọng với chiến lược Tấn công nhanh toàn cầu – PGS, cũng việc triển khai các thành phần của hệ thống phòng thủ tên lửa giáp biên giới Nga của Mỹ và đồng minh.
Việc "đóng băng" chương trình BZhRK Barguzin chỉ là tạm thời
Ngay sau khi thông tin chương trình phát triển BZhRK Barguzin bị tạm dừng, chuyên gia quân sự Igor Korotchenko, Tổng biên tập Tạp chí Nga National Defense, đánh giá, động thái trên của Moscow chỉ đơn giản là tiết kiệm nguồn lực ngân sách dành cho các chương trình phát triển ưu tiên của Không quân chiến lược và Quân đội Nga.
Đoàn tàu hạt nhân RT-23 Molodet từng là "nắm đấm răn đe" không thể ngăn cản của Liên Xô và BZhRK Barguzin sẽ đảm nhiệm chức năng tương tự.
Khi xuất hiện, RT-23 Molodet một trong những tuyệt tác công nghệ thời Liên Xô.
“Thật vô lý khi phải dành quá nhiều nguồn lực cho hệ thống tên lửa đạn đạo liên lục địa mới trong điều kiện kinh tế hiện nay của Nga”, chuyên gia I. Korotchenko nhận định.
Thông tin từ Tổ hợp Công nghiệp quốc phòng Nga khẳng định, việc phát triển BZhRK Barguzin đã hoàn tất. Khi cần thiết, việc chế tạo Đoàn tàu hạt nhân có thể thực hiện ngay và lăn bánh trên hệ thống đường sắt rộng lớn của Nga.
Chuyên gia I. Korotchenko đánh giá, việc chương trình BZhRK Barguzin tạm dừng chỉ vấn đề tạm thời vì Đoàn tàu hạt nhân có vai trò quan trọng đối phó với học thuyết PGS và hệ thống phòng thủ tên lửa nhiều tầng của Mỹ đang thực hiện.
Số phận cuối cùng của BZhRK Barguzin sẽ được tiếp tục cân nhắc trong năm 2018 sau khi Bộ Quốc phòng Nga cân đối lại các chương trình vũ khí dài hạn. Theo lời ông I. Korotchenko, Tổng công trình sư Viện Nhiệt Moscow, Yuri Solomonov là người có tiếng nói quan trọng đối với số phận của BZhRK Barguzin. Chuyên gia I. Korotchenko cũng bày tỏ tin tưởng vào tương lai của Đoàn tàu hạt nhân Barguzin vì nó hiện là vũ khí chiến lược có sức mạnh răn đe cốt lõi của Nga.
Vũ khí chiến lược đối phó với PGS và lá chắn tên lửa của Mỹ
Với những thông tin đã được công bố, giới chuyên gia quân sự thế giới đánh giá, Đoàn tàu hạt nhân mới BZhRK Barguzin không chỉ vô hiệu hóa hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ và NATO, mà còn biến học thuyết PGS của Lầu Năm góc trị giá nhiều tỷ USD trở nên vô nghĩa. Với BZhRK Barguzin, nỗ lực cô lập nước Nga bằng hàng rào tên lửa đánh chặn và học thuyết PGS với mục tiêu tấn công bất kỳ mục tiêu nào trên Trái Đất trong vòng 1 giờ của Mỹ trở nên vô nghĩa và tốn kém.
Theo lời chuyên gia I. Korotchenko, mục tiêu chính của PGS là nhanh chóng tấn công phủ đầu các trung tâm chính trị, quân sự chiến lược của đối phương với các đợt tấn công “phẫu thuật” bằng ICBM có độ chính xác cao. Điều này cũng làm hệ thống phản công của đối phương bị tê liệt, thậm chí là tiêu diệt. Tuy nhiên, PGS chỉ đạt hiệu quả với các mục tiêu cố định hoặc đã xác định được vị trí triển khai, còn đối với BZhRK Barguzin thì điều đó vô hiệu. Mặt khác, các thành phần lá chắn tên lửa của Mỹ áp sát lãnh thổ Nga là nhằm mục tiêu theo dõi, phát hiện sớm các vụ phóng ICBM để có phương án ngăn chặn ngay trong pha phóng đầu tiên, khi ICBM tăng tốc để lấy độ cao, không thể cơ động thay đổi quỹ đạo bay. Đối với BZhRK Barguzin, việc các đơn vị ICBM đặt trên tàu hỏa ẩn mình trong hệ thống đường sắt rộng lớn của Nga và có thể tung đòn tấn công bất kỳ thời điểm nào, tại bất kỳ đâu, việc ngăn chặn sẽ là vô hiệu.
Đoàn tàu hạt nhân sẽ biến hệ thống phòng thủ tên lửa Mỹ dày công chuẩn bị tại châu Âu và nhiều quốc gia đồng minh, cũng như học thuyết PGS trở nên vô nghĩa.
“Nếu người Mỹ không có tọa độ triển khai của tất cả đơn vị vũ khí hạt nhân chiến lược của đối phương, PGS sẽ vô tác dụng”, chuyên gia I. Korotchenko nhận định. Theo lời ông này, BZhRK Barguzin sẽ là “con át chủ bài” mới của Nga đối với Mỹ và đồng minh vì không ai biết, Đoàn tàu hạt nhân đang ở đâu và khi nào có thể tung đòn tấn công hủy diệt.
“Điểm mạnh của BZhRK Barguzin là việc nó được thiết kế giống với các đoàn tàu chở hàng thông thường của Nga và rất khó để nhận diện được nó. Mặt khác, do được thiết kế là đơn vị tiến công chiến lược độc lập, đoàn tàu có đủ chức năng của một trung đoàn ICBM và nhận lệnh chỉ huy trực tiếp người lãnh đạo đất nước”, chuyên gia quân sự Andrei Kots cho biết. Nước Nga hiện có cơ sở đường sắt lớn nhất toàn cầu, việc theo dấu từng đoàn tàu hàng để xác định rõ nó có phải là BZhRK Barguzin hay không là điều bất khả thi.
Chuyên gia quân sự Nga Andrey Kotz nhận định, BZhRK Barguzin là “người kế thừa xứng đáng” của tổ hợp RT-23 Molodet (tên mã NATO: SS-24 Scalpel). Sức mạnh răn đe của RT-23 là yếu tố quan trọng buộc Mỹ phải cùng Nga tham gia Hiệp ước Cắt giảm vũ khí chiến lược (START).
Theo lời chuyên gia A. Kotz, nhờ ứng dụng công nghệ mới, BZhRK Barguzin dù mang đạn tên lửa RS-24 có tầm bắn và số lượng đầu đạn mang theo kém RT-23 Molodet, nhưng bù lại, toàn bộ tổ hợp lại nhỏ gọn và có trọng lượng nhẹ hơn. Điều này giúp việc triển khai và che dấu BZhRK Barguzin dễ dàng hơn và quan trọng nhất là đạn tên lửa RS-24 Yars không bị ràng buộc bởi quy định của START II và Nga có toàn quyền triển khai chúng.
Với những thế mạnh như trên, rõ ràng việc tạm dừng chương trình BZhRK Barguzin chỉ là vấn đề ngắn hạn. Ngoài ra, đây cũng có thể là “bước lùi” của Moscow để chờ phản ứng của Washington liên quan tới vấn đề lá chắn tên lửa…
TUẤN SƠN