"Xoay" vốn, gỡ khó cho tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên

Nhiều vướng mắc cần tháo gỡ

Dự án metro số 1, tuyến Bến Thành-Suối Tiên được khởi công tháng 8-2012, dài gần 20km, đi qua các quận: 1, 2, 9, Bình Thạnh, Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh) và huyện Dĩ An (Bình Dương). Trong đó 2,6km đi ngầm (3 nhà ga) và hơn 17km trên cao (11 nhà ga). Công trình dự kiến đưa vào khai thác năm 2018, tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, dự án phải điều chỉnh mục tiêu hoàn thành vào năm 2020. Ông Lê Nguyễn Minh Quang, Trưởng ban Quản lý đường sắt đô thị TP Hồ Chí Minh cho biết: "Tính đến cuối tháng 10-2017, tổng tiến độ dự án đạt khoảng 45%. Sở dĩ tiến độ dự án chưa đạt như mong muốn do nhiều nguyên nhân: Chậm trễ trong giải phóng mặt bằng, lập lại thiết kế kỹ thuật cho nhà ga ngầm Bến Thành, điều chỉnh các trang thiết bị, hệ thống tiên tiến do sự biến động khách quan của giá nguyên liệu, nhiên liệu và việc tăng mức lương tối thiểu… Mặt khác, đây là dự án metro đầu tiên của thành phố, tiếp cận công nghệ rất mới, kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi vừa làm, vừa học".

Theo ông Lê Nguyễn Minh Quang, khó khăn lớn nhất đối với dự án hiện nay là vốn. Đề cập về những thiệt hại khi chậm tiến độ dự án metro số 1, theo kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn, dự án càng để lâu sẽ càng bị đội vốn. Hệ lụy tiếp theo là khu vực trung tâm thành phố đang ngổn ngang như một công trường khổng lồ để phục vụ dự án. Tình trạng này không chỉ gây kẹt xe, ùn tắt giao thông mà còn gây thất thu cho các cửa hàng dịch vụ, trung tâm thương mại. Mặt khác, TP Hồ Chí Minh nếu không làm hoàn chỉnh tuyến metro số 1 cùng các công trình kết nối thì rất khó bắt tay vào làm các tuyến metro còn lại.

Khẳng định quyết tâm cho công trình

Sự hình thành của tuyến metro số 1 sẽ góp phần quan trọng giảm tình trạng ùn tắc giao thông, tai nạn giao thông và cải thiện môi trường đô thị dọc tuyến. Trong tháng 10-2017 vừa qua, hai sự kiện lớn đánh dấu bước tiến mới của dự án là việc lắp những mét ray đầu tiên (thuộc gói thầu số 3) và hoàn thành hơn 780m tuyến phía đông (thuộc gói thầu số 1b là đường hầm từ ga Ba Son đến ga Nhà hát Thành phố).

Có mặt tại công trường thi công nhà ga ngầm, đường hầm (gói thầu số 1b) tại khu vực ga Ba Son (quận 1), chúng tôi cảm nhận được không khí làm việc hăng say của đội ngũ kỹ sư, công nhân lao động tại đây. Từng bộ phận làm việc nghiêm túc, khẩn trương. Phụ trách khoan hầm bằng robot TBM, kỹ sư Đào Văn Huy cho biết: Việc hoàn thành tuyến hầm phía đông vượt tiến độ một tháng khiến người lao động trên công trường rất phấn khởi. Các bộ phận đang khẩn trương tháo và lắp lại robot TBM để có thể khoan tuyến hầm phía tây của gói thầu trước Tết Nguyên Đán 2018. “Với hơn 120 người làm việc, bộ phận chúng tôi chia thành hai ca làm việc cả ngày đêm với tinh thần trách nhiệm cao nhất. Tôi và anh em công nhân sẽ làm hết sức mình để tiến độ khoan hầm phía tây nhanh hơn phía đông, bảo đảm chất lượng và an toàn tuyệt đối”, anh Đào Văn Huy khẳng định.

Còn tại công trường thi công nhà ga số 5-ga Tân Cảng (thuộc gói thầu số 2), đội ngũ công nhân lao động vẫn đang tất bật hoàn thiện phần kết cấu của nhà ga để có tiến tới thi công phần kiến trúc. Đại diện đơn vị tư vấn, giám sát, anh Thái Việt Hồng chia sẻ tinh thần làm việc của mọi ngươi vẫn rất khẩn trương để mọi công đoạn kết thúc đúng và vượt tiến độ. Các kỹ sư phân công công việc của từng tổ đội trong ngày cụ thể, quyết tâm hoàn thành tốt công việc được giao. Thi công trên cao, các nhà thầu đều chú trọng yếu tố an toàn lao động.

Ông Shinya Mitsudomi, Tổng giám đốc Công ty Hitachi, đơn vị thi công gói thầu số 3 của dự án khẳng định: “Chúng tôi cam kết, đội ngũ nhân lực của Hitachi sẽ sát cánh làm việc cùng nhau và với nhân lực của Việt Nam để hoàn thành thành công dự án. Chúng tôi cũng mong Chính phủ Việt Nam xem xét hoàn cảnh đặc thù của dự án và có biện pháp hiệu quả nhằm giải quyết vấn đề bổ sung kế hoạch vốn”. Hằng tháng, lãnh đạo UBND thành phố chủ trì giao ban định kỳ, kịp thời giải quyết những khó khăn, thúc đẩy tiến độ thực hiện. Từ tháng 2 đến 8-2017, khi thiếu vốn, thành phố đã ứng vốn cho dự án được khoảng 1.100 tỷ đồng. Sắp tới, thành phố sẽ tạm ứng tiếp 1.100 tỷ đồng để có điều kiện thanh toán cho các nhà thầu. Hiện, các cơ quan chức năng của TP Hồ Chí Minh đang tích cực, chủ động liên hệ và theo dõi các hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để ứng trước vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2016-2020, theo kết luận của Thủ tướng Chính phủ vừa qua. 

Sự phát triển của TP Hồ Chí Minh không chỉ là lợi ích riêng của thành phố mà còn đem lại lợi ích phát triển chung cho cả nước. Những dự án như tuyến metro không thể chậm trễ hơn. Việc TP Hồ Chí Minh chủ động “xoay” vốn đối ứng là cách làm đột phá, gỡ được ách tắc trước mắt. Về lâu dài, rất cần các bộ, ngành liên quan có hành động kịp thời để tháo gỡ khó khăn cho dự án.

HỒNG GIANG