Ngạt thở vì ô nhiễm
Năm 2005, bãi rác Đồng Hầm được UBND tỉnh Thái Nguyên phê duyệt quy hoạch để làm khu xử lý rác thải sinh hoạt cho huyện Phổ Yên (nay là thị xã Phổ Yên) với diện tích 9,34ha. Ngay sau đó, UBND huyện Phổ Yên đã tiến hành công tác thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng và đầu tư xây dựng hai bể xử lý rác thải theo hình thức chôn lấp. Theo thiết kế đã được công bố, khu xử lý rác thải Đồng Hầm sẽ bảo đảm các yếu tố về môi trường như: Nguồn nước, mùi, khói bụi…
Tuy nhiên, nhiều hộ dân sinh sống xung quanh đây đều khẳng định: Nhiều hạng mục trong bãi xử lý rác Đồng Hầm không được xây dựng theo đúng thiết kế, như: Thiếu hồ xử lý sinh học, rãnh thoát nước; việc phun khử trùng không thường xuyên khiến khu vực bãi rác bị ô nhiễm nặng, ảnh hưởng lớn đến đời sống và sản xuất của người dân. Trong đó, bị ảnh hưởng nhiều nhất là người dân tại các xóm: 2, 10, Đậu và Cầu Dao (xã Minh Đức).
Trao đổi với phóng viên, bà Lê Thị Thu (xóm 2) chỉ tay vào những ô cửa sổ, lỗ thông khí trong nhà và nói: “Từ khi bãi xử lý rác thải Đồng Hầm đi vào hoạt động, xung quanh đây ban ngày ruồi bay như trấu, ban đêm muỗi bay đen quanh màn. Chính vì vậy, hầu hết các hộ gia đình sống xung quanh đây đều phải bịt kín cửa sổ, lỗ thông khí trong nhà bằng kính để ngăn ruồi, muỗi”.
Tiếp lời bà Thu, bà Nguyễn Thị Dệt cho biết: “Bên cạnh mùi hôi thối, khói bụi mỗi khi đốt rác thải, chúng tôi rất lo lắng về chất lượng nguồn nước sinh hoạt. Bởi 100% người dân trong xóm đang sử dụng nước giếng khơi, trong khi rác thải tại đây lại được xử lý theo hình thức chôn lấp, việc sử dụng đệm lót ni-lông tại các hồ đều hết sức sơ sài, không bảo đảm. Hơn nữa, tại mấu nối giữa hai tấm đệm lót theo quy định phải hàn mới bảo đảm không để nước thải rò rỉ, ngấm xuống đất. Nhưng ở đây họ lại đặt chồng lên nhau…”.
Rác thải trong bãi rác Đồng Hầm chôn lấp sơ sài.
Lối vào bãi xử lý rác thải Đồng Hầm.
Chiều 22-5-2017, phóng viên đã mục sở thị bãi xử lý rác thải Đồng Hầm, nhưng chỉ vài phút đã bị ngạt thở vì mùi hôi thối và ruồi muỗi. Không chỉ vậy, trong bãi rác còn nhiều trường hợp đang bới rác, nhặt phế liệu, nhưng không thấy ai nhắc nhở trong khi quy định về việc quản lý, vận hành khu xử lý rác thải Đồng Hầm do Ban quản lý Môi trường và Đô thị thị xã Phổ Yên ban hành ngày 30-12-2016 yêu cầu: “Cảnh giới, không cho người nhặt phế liệu vào khu vực đổ rác”.
Một lãnh đạo của xã Minh Đức thừa nhận: “Những phản ảnh, kiến nghị của nhân dân địa phương là hoàn toàn đúng với tình hình thực tế. Bên cạnh đó, do quản lý chưa tốt nên tại đây còn xảy ra tình trạng đổ trộm rác thải công nghiệp. UBND xã Minh Đức cũng nhiều lần đề nghị với các cơ quan chức năng cấp trên, song viê%3ḅc khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn chưa được triệt để”.
Nỗi khổ… nhân đôi!
Trong khi việc bãi xử lý rác thải Đồng Hầm gây ô nhiễm nhiều năm nay còn chưa được giải quyết triệt để thì mới đây, phóng viên Báo Quân đội nhân dân lại ghi nhận nhiều phản ảnh của người dân xã Minh Đức về việc nhà máy xử lý rác thải nằm sát bãi xử lý rác Đồng Hầm thường xuyên lợi dụng trời mưa và khoảng giữa trưa hoặc chiều tối để xả trộm nước thải có “màu lạ” ra môi trường. Cụ thể, nước thải có màu giống nước vo gạo, sủi bọt trắng.
Một thành viên trong tổ giám sát bãi xử lý rác thải Đồng Hầm xác nhận. “Sau khi phát hiện, người dân phản đối kịch liệt và đã yêu cầu xây hồ sinh thái, nhưng tới nay công ty mới chỉ xây một chiếc bể sinh thái rất nhỏ… Còn về việc nước thải có màu giống nước vo gạo được xả ra môi trường, tới nay chúng tôi chưa ghi nhận có hiện tượng bất thường gì”, thành viên này khẳng định.
Ông Lưu Xuân Thao (chồng bà Lê Thị Thu) cho biết: Ngoài việc xả nước thải có màu lạ ra môi trường, khí thải cũng có mùi khét, rất khó chịu.
Trước thực trạng trên, thiết nghĩ các cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên, UBND thị xã Phổ Yên cần sớm có những giải pháp để giải quyết dứt điểm những tồn tại ở bãi rác Đồng Hầm, ổn định đời sống cho người dân.
Bài và ảnh: HOÀNG HẢI