Làm sạch thị trường viễn thông từ... tin nhắn rác

Làm sạch thị trường viễn thông từ... tin nhắn "rác"

Mặc dù thời gian qua, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) đã quyết tâm làm lành mạnh hóa thị trường viễn thông với gần 24 triệu sim "rác" bị xử lý, nhưng vấn nạn sim “rác”, tin nhắn “rác” vẫn chưa được giải quyết triệt để. Việc quản lý thuê bao còn nhiều lỗ hổng, cơ quan chức năng “giơ cao đánh khẽ” là nguyên nhân chính khiến tin nhắn “rác”, sim “rác” tồn tại dai dẳng, gây bức xúc cho người dân.

Dẹp không xuể

Hằng ngày, chị Mai Dung (quận Ba Đình, TP Hà Nội) nhận được khá nhiều tin nhắn quảng cáo từ dịch vụ nhà đất, huy động vay tín dụng, bán sim số đẹp, cài nhạc chuông, thậm chí thông báo thuê bao của chị trúng thưởng các dịch vụ… Không ít lần chị bị “lừa”, nhắn lại theo hướng dẫn của tin nhắn quảng cáo hoặc gọi lại vào số điện thoại gửi tin nhắn. Hậu quả là, tiền điện thoại cuối tháng chị phải trả tăng lên chóng mặt vì bị những tin nhắn này “móc túi”.

Trước những hệ lụy từ tin nhắn “rác”, nhiều năm nay, Bộ TT&TT đã nỗ lực tăng cường quản lý với những cuộc thanh tra, kiểm tra trên diện rộng. Gần 24 triệu sim "rác" đã bị Bộ TT&TT xử lý trong thời gian qua. Song, tình trạng sim kích hoạt sẵn, thông tin thuê bao không đúng vẫn còn tồn tại. Bộ TT&TT cũng nhận được nhiều phản ánh từ người dùng vì họ phải nhận nhiều cuộc gọi quảng cáo không mong muốn, gây phiền phức.

Ông Trần Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) cho biết, riêng trong tháng 6-2017, VNPT đã chặn hơn 221.000 tin nhắn "rác", trung bình mỗi ngày khoảng 7.300 tin nhắn "rác" bị chặn, tổng số thuê bao bị chặn là 2.200 thuê bao. Tỷ lệ tin nhắn "rác" bị chặn đạt 90%. Tuy nhiên, tình trạng sim kích hoạt sẵn vẫn tràn lan. Nguyên nhân mà ông Trần Mạnh Hùng đưa ra là do cơ chế quản lý thuê bao trả trước của chúng ta còn nhiều kẽ hở.

Khách hàng vẫn dễ dàng mua sim kích hoạt sẵn trên thị trường mà không cần thủ tục đăng ký nào (ảnh chụp tại một cửa hàng bán sim, thẻ điện thoại trên phố Kim Mã, Hà Nội). Ảnh: Hữu Trưởng

Thực tế, sim “rác”, tin nhắn “rác” còn đất sống là bởi sim kích hoạt sẵn vẫn tràn lan trên thị trường. Còn nhớ cuối năm ngoái, sau khi 5 nhà mạng lớn là Viettel, VinaPhone, MobiFone, Vietnamobile, Gtel cùng bắt tay ký cam kết thực hiện chiến dịch thu hồi sim kích hoạt sẵn trên kênh phân phối dưới sự chỉ đạo của Bộ TT&TT, hơn 10 triệu sim “rác” đã bị khóa, nhiều thuê bao di động phải đăng ký lại thông tin cá nhân. Các đại lý bán sim khuyến mại, sim kích hoạt sẵn cũng e dè hơn. Tin nhắn “rác” nhờ thế cũng giảm hẳn. Tuy nhiên, chỉ trong một thời gian ngắn, chuyện đâu lại vẫn hoàn đấy. Cách đây vài ngày, trong vai người dùng, tôi ghé vào một cửa hàng bán sim, thẻ điện thoại trên phố Kim Mã (Hà Nội). Với số tiền 50.000 đồng, tôi dễ dàng mua được một sim kích hoạt sẵn mà không cần chứng minh nhân dân hay bất kỳ một thủ tục đăng ký nào.

Siết chặt quản lý

Với quyết tâm đẩy lùi nạn tin nhắn “rác”, sim “rác”, ngày 24-4-2017, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 49/2017/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Điều 15 của Nghị định số 25/2011/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Viễn thông và Điều 30 của Nghị định số 174/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện. Nghị định mới có những quy định rất nghiêm ngặt trong công tác quản lý. Theo đó, trong thời hạn một năm kể từ khi Nghị định số 49/2017/NĐ-CP được ban hành, hầu hết các thuê bao di động phải tiến hành cung cấp lại thông tin cho các doanh nghiệp viễn thông di động. Đáng chú ý, mức phạt nặng nhất đối với những hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực công nghệ thông tin, bưu chính, viễn thông lên đến 200 triệu đồng.

Đây được xem là động thái cứng rắn của cơ quan quản lý trong việc “dẹp loạn” sim “rác”, tin nhắn “rác”. Ông Trần Mạnh Hùng nhìn nhận, việc người dùng sử dụng thuê bao ẩn danh ảnh hưởng rất nhiều đến an ninh, an toàn xã hội. Chính vì vậy, triển khai Nghị định 49 là thực sự cần thiết. Để hoàn thành việc triển khai Nghị định 49, ông Trần Mạnh Hùng kiến nghị Bộ TT&TT tạo cơ chế cho các nhà mạng được quyền thu gom, thu thập các sim “rác”, sim kích hoạt sẵn của các nhà mạng khác nộp cho các sở TT&TT.

Đồng tình với quan điểm của lãnh đạo VNPT, Đại tá Hoàng Sơn, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) cho biết, doanh nghiệp này hoàn toàn ủng hộ các quy định của Nghị định 49 và đang tích cực phối hợp triển khai. Việc đăng ký chính xác thông tin thuê bao là cần thiết, tuy nhiên lãnh đạo Viettel nêu kiến nghị, Bộ TT&TT cần có những hướng dẫn cụ thể hơn để các nhà mạng thuận lợi trong quá trình tổ chức thực hiện. Bên cạnh đó, cần tiếp tục đẩy mạnh truyền thông các quy định của Nghị định 49 để tạo được sự đồng thuận cho người dân.

Cùng với VNPT và Viettel, Vietnamobile cũng đang tích cực thu hồi sim kích hoạt sẵn trên kênh phân phối. Bà Elizabete Fong, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Viễn thông di động Vietnamobile cho biết, tỷ lệ sim kích hoạt sẵn của Vietnamobile giảm 53%, số tin nhắn "rác" giảm 65% so với 6 tháng cùng kỳ. Hiện tại, Vietnamobile đang gấp rút đầu tư nâng cấp hệ thống ngăn chặn tin nhắn "rác".

Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn cho biết, trong thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục xây dựng các chính sách nhằm quản lý thị trường viễn thông phát triển lành mạnh, thúc đẩy sự phát triển thuê bao di động trả sau, hạn chế sim “rác”; tăng cường biện pháp thu hồi sim kích hoạt sẵn trên thị trường, ngăn chặn tin nhắn "rác", tin nhắn lừa đảo và tình trạng mua bán, lưu thông sim di động sai quy định. Hy vọng rằng, với sự quyết tâm của Bộ TT&TT, của các nhà mạng, người sử dụng di động sẽ không còn là nạn nhân của sim "rác", tin nhắn “rác”.

NGUYỄN HOÀI