Khu tái định cư Bố Lang: An cư nhưng chưa lạc nghiệp

Niềm vui trong những căn nhà mới

Trong chuyến công tác cùng đoàn cán bộ Công ty Cổ phần Điện lực Khánh Hòa hoàn tất việc lắp đặt điện miễn phí cho 142 hộ dân tại khu TĐC thôn Bố Lang, chúng tôi có dịp "thực mục sở thị" khu TĐC dành cho đồng bào dân tộc thiểu số quy mô và đẹp nhất tỉnh Khánh Hòa. Khu TĐC được xây dựng trên diện tích 7,5ha, tổng vốn đầu tư gần 14,5 tỷ đồng, từ nguồn vốn ngân sách của tỉnh và Trung ương. Nằm bên chân đèo Khánh Lê (đèo nối tỉnh Khánh Hòa với tỉnh Lâm Đồng), Khu TĐC Bố Lang với những dãy nhà cấp 4 mới xây xong còn thơm mùi vôi, mùi sơn, được bố trí thẳng hàng như một khu phố nhỏ. Khu có đủ cơ sở hạ tầng thiết yếu như đường nội bộ được làm bằng bê tông chạy ngang, dọc như ô bàn cờ; nước sinh hoạt; hệ thống điện (vừa hoàn thành); nhà văn hóa rộng hơn 80m².

Theo ông Nguyễn Minh Lợi, Giám đốc Ban Quản lý dự án các công trình xây dựng huyện Khánh Vĩnh, Khu TĐC Bố Lang được xây dựng để thực hiện TĐC bền vững cho 142 hộ dân đồng bào dân tộc thiểu số (phần lớn là người dân tộc Tơ Ring) sinh sống ở những khu vực có nguy cơ cao sạt lở đất do mưa lũ dọc sông Cái, thuộc thôn Giang Biên và các hộ khác ở rải rác trên địa bàn xã Sơn Thái. Đến nay, toàn bộ các hộ TĐC đã chuyển đến an cư ở đây. Được biết, mỗi hộ được nhận 240m² đất; trong đó, diện tích nhà ở là hơn 30m² (gồm 1 phòng khách, 1 phòng ngủ, khu bếp, nhà vệ sinh khép kín), diện tích còn lại phục vụ sản xuất. Khi chuyển về nơi ở mới, các hộ còn được hỗ trợ thêm 10 triệu đồng để ổn định cuộc sống.

Ông Hà Phân, 59 tuổi, người dân tộc Tơ Ring cùng gia đình gồm vợ, 2 con và 3 cháu nhỏ mới chuyển về khu TĐC vui mừng nói: “Trước đây, nhà mình dựng lán ở thôn Giang Biên, ngay sát con suối, mùa mưa đất sạt lở vào gần nhà, sợ lắm! Bây giờ được Nhà nước làm cho nhà khang trang, điện, nước đầy đủ như thế này thì vui lắm. Vợ chồng và các con bảo nhau, có nhà rồi thì mình phải chịu khó lao động để lo cho con cái học hành, sau này đỡ khổ”. Đó không chỉ là niềm vui với gia đình ông Hà Phân mà còn là niềm vui chung của 142 hộ dân sinh sống tại đây và chính quyền địa phương khi hoàn thành dự án hết sức ý nghĩa, thiết thực này.

Nỗi lo sinh kế

Theo bà Cà Tam, Chủ tịch UBND xã Sơn Thái, tuy nhà cửa khang trang nhưng do quá trình lập dự án, cơ quan tư vấn không lấy ý kiến người dân nên thiết kế nhà chưa phù hợp với phong tục, tập quán, điều kiện kinh tế của đồng bào. Hầu hết các hộ về định cư đều thuộc diện hộ nghèo, không có khả năng mua bếp gas để đun nấu; người dân quen sử dụng bếp củi nên không thể nấu trong nhà. Chính vì vậy, khi chuyển đến ở, người dân phải làm thêm cái chòi bên ngoài để sử dụng làm nơi đun nấu hằng ngày. Ngoài ra, điều mà người dân nơi đây cần nhất là sinh kế, cụ thể là đất sản xuất. Bởi đất sản xuất cũ của họ cách quá xa nơi ở mới. Anh Hà Đang, 36 tuổi, ở khu TĐC cho biết: “Nhà tôi có 6 khẩu, khi chuyển về đây thì không lo sạt lở nữa nhưng lại phải lo làm gì để sinh sống, diện tích được cấp ở khu TĐC này không đủ cho 6 nhân khẩu. Tôi mong Nhà nước tạo điều kiện giao thêm đất cho gia đình sản xuất, ổn định cuộc sống lâu dài”.

Để giải quyết sinh kế cho người dân ở khu TĐC Bố Lang, thời gian qua, chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng đã tiến hành bóc tách 34ha đất rừng trên những sườn đồi phía sau khu TĐC giao cho người dân canh tác. “Hiện tại, diện tích đất bóc tách đã được cắm mốc và bàn giao cho xã. Chúng tôi đang tổ chức họp dân, rà soát để nắm chính xác nhu cầu về đất sản xuất của từng hộ; đồng thời, phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện cắm mốc giao đất cho từng hộ trong thời gian sắp tới”, bà Cà Tam cho biết.

Theo ông Nguyễn Quốc Thịnh, Phó trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh Khánh Hòa, người dân khu TĐC Bố Lang đã an cư nhưng chưa lạc nghiệp. Vì vậy, bên cạnh việc bóc tách đất để giao cho các hộ đồng bào dân tộc thiểu số thiếu đất sản xuất, vẫn cần đẩy mạnh chính sách giao khoán quản lý bảo vệ rừng, hỗ trợ trồng rừng sản xuất cho người dân. Sơn Thái là điểm dừng chân của du khách trên tuyến du lịch Khánh Hòa-Lâm Đồng nên cần tận dụng lợi thế này để giải quyết một phần việc làm cho người dân, hoặc khai thác văn hóa các dân tộc phục vụ du lịch và dịch vụ... 

Bài và ảnh: LA DUY