Nơi có rừng quốc gia Vũ Quang bạt ngàn núi cao, rừng sâu, còn in dấu tích thành cổ xưa cụ Phan Đình Phùng tập hợp nghĩa quân khởi nghĩa.

Đón chúng tôi tại bến đò bắt đầu cuộc hành trình là Đại uý Lê Tuấn Anh, nhân viên Đội phòng chống tội phạm và ma tuý, Đồn Biên phòng Hương Quang và các chiến sĩ của đồn. Lặng lẽ và chắc chắn, anh lái cano đưa chúng tôi đi làm nhiệm vụ. Trên suốt chặng đường rong ruổi cùng những người lính biên phòng, tôi được các anh chia sẻ những suy nghĩ, việc làm mà trong lòng đầy khâm phục sức chịu đựng bền bỉ và ý chí sắt thép của các anh.

Đường lên biên giới cuối đông ngút ngàn rừng hoa lau. Những bông lau rừng trắng phau, đẹp lãng mạn, phất phơ trong sương núi se lạnh. Tôi bỗng nhớ bài thơ của Chế Lan Viên:

“Ai đi biên giới cho lòng ta theo với

Thăm ngàn lau chỉ trắng có một mình

Bạt ngàn lau trắng ở tận cùng bờ cõi

Suốt một đời cùng với gió giao tranh”.

leftcenterrightdel
Các chiến sĩ Đồn Biên phòng Hương Quang trong giờ nghỉ.

Hương Quang là đồn biên phòng có nhiều khó khăn nhất trong hệ thống đồn trạm biên phòng ở Hà Tĩnh. Các anh có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới dài 43km, với 14 cột mốc quốc gia. Khó khăn lớn nhất đối với Đồn Biên phòng Hương Quang đó là địa bàn biên giới dài, rộng nhưng đường giao thông và phương tiện thông tin hết sức khó khăn, khu vực biên giới có mỏ khoáng sản lớn nên thu hút nhiều tội phạm lén lút hoạt động. Để đến được cột mốc quốc gia, cán bộ chiến sĩ phải mất 6 ngày trèo đèo lội suối, ăn ở trong rừng sâu, núi thẳm. Mỗi lần đến với cột mốc anh em thường ôm ấp, lau chùi, nói chuyện với cột mốc như nói với người thân, có khi còn lăn ra ngủ, bình yên và thanh thản dưới chân cột.

Chứng kiến những phút giây như thế của lính trẻ, Đại uý Lê Tuấn Anh chỉ lặng lẽ cầm điện thoại lên, chớp và lưu lại những tấm hình cảm động nhất. Với người sĩ quan biên phòng dạn dày có tâm hồn nghệ sĩ này, tình yêu Tổ quốc là sức mạnh tinh thần, là động lực để anh và đồng đội vượt khó. Chúng tôi  lặng người đi khi nghe đồn trưởng Đoàn Đức Long kể: Đêm biên giới sâu thăm thẳm, anh và chiến sĩ đi tuần tra, lúc thay nhau ngả lưng trên tảng đá lạnh ngắt giữa rừng, anh cảm nhận được cái run rẩy của người lính trẻ trong cơn buốt giá của rừng đêm. Thương lắm!

Nhà thơ Nguyễn Đình Chiến đã viết:

 “Biên cương ơi ký thác của bao đời

Người sống để cháu con về hái lộc

Thơ đã viết đầm đìa trên cột mốc

Câu thơ nào tâm huyết của riêng tôi”.

Có lẽ ý thức về nhiệm vụ vinh quang và tinh thần xả thân vì Tổ quốc đã trở thành máu thịt của mỗi người lính nơi đây. Lên biên giới vào đúng dịp mùa Xuân sắp về, tận mắt chứng kiến nỗi gian lao của các anh, tôi vô cùng cảm phục và hiểu hơn giá trị của hòa bình, hạnh phúc mình đang được hưởng. Các anh là niềm tin, là điểm tựa lòng dân nơi biên giới.

Bên cạnh thực hiện nhiệm vụ bảo vệ đường biên, cột mốc, Đồn Biên phòng Hương Quang cùng với lực lượng bảo vệ rừng quốc gia Vũ Quang và các phòng, ngành, lực lượng chức năng của huyện Vũ Quang kiểm soát khu vực biên giới,  ngăn chặn, xử lý các vụ vi phạm lâm luật, khai thác vàng trái phép, đánh bắt cá tận diệt cũng như các hoạt động phi pháp khác.

Hồ Ngàn Trươi nằm trên địa bàn huyện miền núi Vũ Quang là công trình chính trong hệ thống thủy lợi đa mục tiêu Ngàn Trươi – Cẩm Trang, có nhiệm vụ cung cấp nước tưới cho 8 huyện, thị xã phía Bắc Hà Tĩnh. Vùng hạ du đập Ngàn Trươi có các công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia như: Tuyến đường sắt Bắc - Nam, đường Hồ Chí Minh, đường dây tải điện 500 KV Bắc - Nam. Rừng quốc gia Vũ Quang là một trong những địa danh có đa dạng sinh học cao.  Động vật ở đây rất phong phú, có tới hàng chục loài thú, loài bò sát, loài lưỡng cư, loài cá, hàng trăm loài chim, có nhiều thú quý hiếm cần được bảo vệ. Đặc biệt, đây là nơi đầu tiên trên thế giới phát hiện hai loài thú lớn mới là sao la và mang lớn. Tuần tra bảo vệ biên cương, bảo vệ các công trình kinh tế trọng điểm, bảo vệ rừng và xây dựng cuộc sống bình yên nơi vùng biên là nhiệm vụ của các anh. Hồ Ngàn Trươi mênh mông, rừng quốc gia Vũ Quang bạt ngàn in dấu bước chân và những giọt mồ hôi nhọc nhằn của người lính biên phòng.

leftcenterrightdel
Trên nẻo đường hành quân.

Cano đưa chúng tôi lướt nhanh trên mặt hồ Ngàn Trươi. Vài đảo nhỏ nổi lên giữa lòng hồ, trên đảo mọc đầy hoa cúc dại. Vượt qua những rặng cây xơ xác đang lụi tàn vì ngập nước, chúng tôi vào sâu trong lòng hồ, chiêm ngưỡng thiên nhiên hùng vĩ miền biên ải và công trình vĩ đại do con người kiến tạo nên. Nơi đây từng có những xóm làng yên ả, khói lam chiều, gà tao tác và chuông nhà thờ đổ.... nhưng đã phải chịu trận đại hồng thuỷ chưa từng có trong lịch sử để xây dựng một công trình thuỷ điện tầm cỡ quốc gia, hứa hẹn đem lại sự trù phú ấm no hơn cho cả một vùng rộng lớn trong những ngày sắp tới. Giữa mênh mông hoang tàn và phế tích, vẻ đẹp của thiên nhiên vẫn vô cùng độc đáo và hấp dẫn. Để phục vụ cho dự án thủy điện Ngàn Trươi - Cẩm Trang, người dân ở hai xã Hương Quang và Hương Điền, thuộc huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh phải di dời tới khu tái định cư. Đồn biên phòng Hương Quang cũng phải di dời ra sát biên giới, đóng quân ở vị trí mới đặc biệt khó khăn: Xa dân, không điện lưới, không sóng điện thoại và không đường bộ, đồn các anh trở thành đồn “4 không”.  óng điện thoại không thể đến được giữa rừng mênh mông hiểm trở, các anh phải đi bộ 5km ra vùng rớt sóng, giơ tay hứng máy điện thoại hàng giờ để hóng những giọt thông tin hiếm hoi về gia đình, người thân. Hòn đá như mòn vẹt đi, mái lều dựng tạm nơi “điểm vàng liên lạc” như thêm võng xuống sau những ngày ngóng đợi. Nhiều cán bộ, chiến sĩ đã ở lại đồn vì nhiệm vụ không về nhà ăn Tết được. Xa dân, các anh hầu như phải tự túc mọi việc. Những ngày đầu chưa có thuyền, cano, các anh phải đóng bè vận chuyển lương thực, thực phẩm vượt 27km trên hồ, rồi chạy bằng xe công nông, xe máy 12km đường rừng mới vào đến đồn. Nỗi cực nhọc gian lao không sao kể hết.

Điều làm tôi vô cùng ngạc nhiên và ngưỡng mộ là các chiến sĩ thuộc rất nhiều bài hát, đặc biệt các bài hát về quê hương Hà Tĩnh. Trong đoàn công tác của tôi có nhạc sĩ Quốc Nam, tác giả ca khúc Điệu Ví dặm là em và nhiều ca khúc mang hồn quê Xứ Nghệ nổi tiếng khác. Ông đã hát cho bộ đội nghe ca khúc mới nhất mà ông sắp sửa công bố. Lúc chia tay, đồn trưởng Đoàn Đức Long chỉ lặng lẽ ao ước một điều: “Bác hãy viết cho bộ đội chúng con một ca khúc nhé”. Dù đang còn biết bao gian khổ, thiệt thòi mà ước mong của người lính giản dị biết bao. Đó như lời nhắc nhở chúng ta hãy hướng nhiều hơn nữa về những con người đang thầm lặng hy sinh vì nhiệm vụ bảo vệ từng tấc đất biên cương, vì sự bình yên của người dân nơi vùng sâu, vùng xa. 

Mùa xuân mới lại về, tôi chắc rằng trong trái tim người nhạc sĩ già đang tư lự kia, một giai điệu mới say đắm hồn người về các chiến sĩ bộ đội biên phòng sắp vang lên.

25-12-2018

(Gửi tặng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Hương Quang, Vũ Quang, Hà Tĩnh)

THU HOÀI