Từ giải bài toán “nuôi con gì?”

Muốn ăn ngon, rẻ, sạch thì phải “của nhà nuôi được”. Với tinh thần đó, suốt hơn 10 năm qua, cơ quan hậu cần sư đoàn 312 không ngừng đổi mới công tác chăn nuôi. Có thể nói, hiếm có đơn vị nào nuôi nhiều loại gia súc, gia cầm và thủy sản quy mô lớn như nơi đây.

Sư đoàn xác định phải tạo nguồn thịt sạch qua đầu tư nuôi tập trung, lựa chọn giống lợn tốt. Đầu năm 2004, Thượng tá Lê Bá Thành đề xuất với chỉ huy Phòng Hậu cần vay 50 triệu đồng xây dựng 200m2 chuồng nuôi lợn thịt, lợn nái. “Ban đầu, đơn vị nuôi giống lợn ỉ, hay ăn chóng lớn nhưng lại cho nhiều thịt mỡ. Nhìn mâm cơm bộ đội còn để lại nhiều miếng mỡ, chúng tôi rất trăn trở”– Thượng tá Lê Bá Thành kể.

Có thể khắc phục bằng mua giống lợn siêu nạc, tuy nhiên giống lợn này chỉ ăn thức ăn công nghiệp, chi phí chăn nuôi sẽ tăng cao. Tìm được giống lợn phù hợp là bài toán khó. Qua thời gian tìm kiếm rất dài, anh Thành gặp một cán bộ Bộ Công an đã nghỉ hưu từng đưa giống lợn Meishan về nuôi, có đặc điểm nhiều nạc, nhưng ông muốn giữ để nuôi ở trang trại địa phương. Sau nhiều lần được thuyết phục, cảm kích vì mục tiêu chăm sóc sức khỏe cho bộ đội, ông đã đồng ý “vừa bán vừa cho” con lợn giống Meishan tốt nhất. Từ con giống này, đơn vị đã lai với giống lợn Lan-đờ-rát cho ra con F1. Sau đó, tiếp tục lai con F1 này với giống lợn Du-rốc thì được con F2 có chất lượng thịt cao, nhanh lớn và đặc biệt sử dụng được mọi thức ăn dư thừa, rất phù hợp với cách chăn nuôi của bộ đội. Nhờ thế, đến nay, Sư đoàn 312 đã “chuẩn hóa” giống lợn để nuôi trong toàn sư đoàn, tạo được nguồn lợn thịt bảo đảm, nhiều nạc, chất lượng cao.

 Kỹ sư chăn nuôi Lê Thị Bắc chăm sóc đàn lợn "cắp nách".

Đến nuôi như thế nào?

“Chúng tôi hạn chế cho lợn ăn thức ăn công nghiệp, tuyệt đối không dùng chất tạo nạc và mở trạm xay xát tập trung, mua thóc về xay, lấy cám nuôi lợn. Thức ăn thừa, khoai, ngô và rau quả thừa đưa vào nuôi lợn” – Thượng tá Lê Bá Thành khẳng định. Còn Đại úy Lê Hồng Quân, Phó tiểu đoàn trưởng quân sự Tiểu đoàn 6, Trung đoàn 165 cho biết: “Lợn trước nuôi dùng cơm thừa canh cặn là chủ yếu, giờ chúng tôi ủ men vi sinh, cho lợn ăn nhiều rau, vừa giảm chất đốt vừa tăng chất lượng thịt. Nhờ đó, thịt lợn vừa ngon mà giá thịt lợn bán cho các bếp ăn chỉ từ 65.000 đồng đến 70.000 đồng/kg, thấp hơn nhiều so với giá thị trường”.

Sau lợn là gà, từ năm 2006, phòng hậu cần vay vốn sư đoàn, đầu tư xây dựng 120m2 chuồng nuôi thí điểm 1.000 con gà thịt. Năm 2007, nuôi thí điểm 500 gà đẻ giống Ai Cập, cũng là giống gà dễ nuôi, có chất lượng thịt và trứng tốt. Năm 2008-2009, đơn vị tiếp tục mở rộng xây dựng gần 2000m2 chuồng, mua 1,4 vạn gà nuôi thịt. Nhìn cả vùng ruộng mênh mông nhiều rau xanh, cây lá, anh Thành nghĩ đến việc nuôi thỏ. Từ năm 2005, anh chỉ đạo bộ phận tăng gia sản xuất tận dụng vật liệu tại chỗ đóng 200m2 chuồng nuôi thỏ. Riêng bò và lợn, để tạo ra con giống mới chất lượng cao cung cấp cho các đơn vị, từ tháng 8-2014, sư đoàn tiến hành ký biên bản thỏa thuận hợp tác với Viện Chăn nuôi thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn để nhận cung ứng một số giống vật nuôi, giống cỏ chất lượng cao. Sư đoàn xây dựng 500m2 chuồng, xây 100 bể ngâm ủ, dự trữ thức ăn, trồng 7ha cỏ lai và tổ chức thu mua rơm, cây ngô của nhân dân quanh doanh trại, sản xuất thức ăn dự trữ cho đàn bò.

Từ năm 2010, Đảng ủy Sư đoàn 312 ra nghị quyết chuyên đề 3 khâu đột phá với các chỉ tiêu: Tự túc 100% định lượng cá tươi và rau xanh, trứng. Chỉ sau hơn 2 năm triển khai, khu tăng gia sản xuất tập trung đã có 6 dãy chuồng nuôi thường xuyên hàng vạn con gà thịt, gà đẻ; bảo đảm được 100% nhu cầu trứng gia cầm cho toàn sư đoàn.

Riêng về cá, phòng hậu cần triển khai mô hình các ao nuôi cá chuyên canh, có ao nuôi riêng cá trắm đen, có ao nuôi cá chép lai, có ao nuôi toàn cá rô, cá lăng, có ao nuôi riêng ba ba. Riêng cá chạch, sư đoàn thực hiện mô hình nuôi bằng bể bê tông trên cạn... Cùng với những vườn, ao, chuồng thông thường, theo Trung tá Nguyễn Đình Hiếu, Chủ nhiệm Hậu cần Trung đoàn 165, cả sư đoàn và các đơn vị đều có những vườn, ao, chuồng “đặc biệt”, nuôi trồng thực phẩm sạch chất lượng cao phục vụ cho bộ đội ăn Tết như: Chuồng nuôi lợn "cắp nách", lợn rừng; gà ri thả đồi, rau thơm, rau ngon phục vụ Tết.

Nhờ chăn nuôi tập trung quy mô lớn nên các sản phẩm “đầu vào” và “đầu ra” đều được khai thác hiệu quả. Rau quả, cơm, thức ăn thừa phục vụ chăn nuôi. Phân bò, lợn, gà được chế biến ủ làm thức ăn cho giun quế và ủ phân vi sinh phục vụ trồng rau, không chỉ thực phẩm sạch mà môi trường cũng sạch.

Thu hoạch, chế biến, phân phối khoa học

Trung tá Nguyễn Đình Hiếu cho biết thêm: “Thực phẩm sạch, chất lượng cao không chỉ có được nhờ cách nuôi mà còn cần có việc tổ chức khai thác, thu hoạch, chế biến và phân phối hiệu quả”. Anh Hiếu lấy ví dụ từ việc nuôi cá, trước đây các đơn vị đều nuôi tự phát, tự khai thác đưa vào bếp tiểu đoàn nên có khi một ao cá nuôi nhiều năm chưa bắt hết cá. Nay nhờ có sự điều hành thống nhất của Phòng Hậu cần Sư đoàn, mỗi lần đánh bắt cá của một đơn vị rồi phân phối toàn sư đoàn theo kiểu “nuôi nhanh, thu hoạch gọn” nên các đơn vị quay vòng ao nuôi cá rất nhanh, số lượng cá nuôi tăng lên gấp 3-4 lần so với trước đây.

“Nuôi và khai thác đồng loạt nên không chỉ cá mà gà, lợn đều lớn nhanh, lớn đều. Khi chế biến cá, các khúc cá được cắt đều nhau, từ trạm chế biến sư đoàn đưa về các đơn vị nấu và chia phần cho bộ đội rất thuận lợi. Hay như những ao cá rô, cá chạch nuôi lớn đồng đều, đánh bắt, chế biến và phân phối rất dễ. Chúng tôi có các bể bê tông để nuôi nhốt, phân loại cá sau khi đánh bắt. Việc chế biến đồng loạt, nhanh gọn, không để cá thừa, cá chết, thực phẩm luôn tươi ngon”-Trung tá Bùi Xuân Thủy, Phó chủ nhiệm Hậu cần Sư đoàn cho biết thêm.

Vẫn theo anh Thủy, để có thực phẩm sạch, các loại gia vị cũng phải “sạch”. Tại khu tăng gia sản xuất tập trung, sư đoàn còn sản xuất, chế biến nước mắm, tương ớt. Do lượng cá đánh bắt cuối năm nhiều, từ tháng 5-2015, sư đoàn đầu tư dây chuyền sản xuất chả cá với công suất 1 tấn/ngày cùng hệ thống kho đông lạnh. Hiện nay, đơn vị mới chỉ khai thác công suất ở mức 2 tạ/ngày. Chả cá sau khi chế biến được cấp đông và cung cấp dần cho các đơn vị. Ngoài ra, việc tự chế biến chả cá đã làm tăng năng suất nuôi thả cá. Theo đó trước đây, các đơn vị thường đánh bắt cá ăn dần nên năng suất hạn chế. Giờ đây, các đơn vị đánh bắt cá một lần rồi lại nuôi thả tiếp, cá không sử dụng hết được khu chế biến tập trung thu mua. Cá to cắt khúc cấp đông, cá bé lọc thịt làm chả còn phụ phẩm xay nhỏ cùng với ngô, sắn, cám làm thức ăn nuôi cá.

Bài và ảnh: PHƯƠNG THẢO - MINH TUẤN

Bài 3: Liên kết quân dân