Lao động xuất khẩu: Thận trọng để tránh "Tiền mất, nợ mang"

Một buổi đào tạo nhân lực cho thị trường lao động Nhật Bản tại Công ty Cổ phần Cung ứng nhân lực và thương mại Quốc tế (INTERSERCO.,JSC) 

Thông qua mạng xã hội facebook và zalo, Vũ Huyền Vi (Phước Ninh, Dương Minh Châu, Tây Ninh) tự giới thiệu mình là giám đốc chi nhánh một công ty ở TP Hồ Chí Minh, được giao tuyển dụng LĐXK sang Hàn Quốc và Nhật Bản. Xinh đẹp, có tài ăn nói, mỗi lần xuất hiện thường bên cạnh những chiếc xe đời mới, thu tiền đều xuất hóa đơn, có kế toán ký nhận, “siêu lừa” Vũ Huyền Vi trở nên "long lanh" trong mắt những lao động nghèo tại một số địa phương. Thế nhưng, sau những tháng ngày chờ đợi mòn mỏi rồi cố gắng liên lạc với Vi không được, 12 bị hại đã đến Công an quận Hoàng Mai (TP Hà Nội) nơi có trụ sở của "công ty ma" do Vi làm giám đốc chi nhánh để tố cáo hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tới 100.000USD và 500 triệu đồng. Danh sách bị hại chưa dừng lại ở đây, cơ quan chức năng đang tiếp tục vận động những người bị hại đến tố cáo.

Đối tượng Phùng Hữu Sơn (trú tại phường Cầu Diễn, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội), Giám đốc Công ty TNHH Minh Quang chuyên kinh doanh gốm sứ, nhưng khi thấy thị trường LĐXK đang “màu mỡ” đã nảy sinh kế hoạch “làm giàu không khó”. Theo tài liệu điều tra, chỉ trong thời gian ngắn, Sơn đã lừa 107 người có nhu cầu đi lao động ở nước ngoài để chiếm đoạt 3,6 tỷ đồng rồi bỏ trốn ra nước ngoài. Ngày 5-7-2017, Tòa án Nhân dân (TAND) TP Hà Nội đã tuyên phạt bị cáo Phùng Hữu Sơn 14 năm tù về tội lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của công dân.

Ngày 12-7 vừa qua, TAND TP Hà Nội đã xét xử Lê Thị Tuyết Hạnh (xã Đan Hà, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ) và 7 đồng phạm về tội tổ chức người khác trốn đi nước ngoài, buộc phải trả lại tiền cho các bị hại. Tháng 5-2015, Hạnh biết có tour từ Việt Nam sang đảo JeJu (Hàn Quốc) với thời gian 6 ngày 5 đêm không cần visa nên nảy sinh ý đồ đưa người lao động sang Hàn Quốc, đồng thời móc nối với người quen ở đó đón và đưa đi làm việc chui. Nhưng chỉ vài ngày sau, nhóm lao động chui này đều bị ngành chức năng nước sở tại phát hiện và trục xuất về nước, trong đó xã Cương Gián (huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh) có tới 7 công dân bị lừa.

Trao đổi với chúng tôi, anh Lê Văn Quế, một nạn nhân ở xã Cương Gián cho biết: “Chỉ vì nhẹ dạ cả tin, chúng tôi đã mang giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, nhà ở (sổ đỏ) thế chấp tại ngân hàng để vay tiền nộp cho thị Tâm-"chân rết" của Hạnh. Khi biết mình bị lừa thì đã muộn. Phiên tòa đã khép lại gần một tháng, nhưng chúng tôi chưa ai được trả lại một đồng nào từ Hạnh và Tâm, trong khi khoản nợ ngân hàng đã đến hạn phải trả. Hiện, có 2 gia đình bị ngân hàng phát mại tài sản”...

Để không có thêm bị hại

Lừa đảo LĐXK không phải là chuyện mới, nhưng danh sách bị hại vẫn dài thêm và diễn ra ở nhiều địa phương. Thực tế cho thấy, hiện nay một số doanh nghiệp không có chức năng xuất khẩu lao động nhưng lợi dụng danh nghĩa cơ quan, cơ sở có uy tín hoặc làm giả giấy tờ, hợp đồng với đối tác nước ngoài; giả con dấu, chữ ký của lãnh đạo Cục Quản lý lao động ngoài nước... để tạo lòng tin với người lao động. Mặt khác, những lao động nghèo, không công ăn việc làm, lại thiếu hiểu biết, cùng tâm lý nôn nóng muốn đi làm việc nhanh, không cần qua đào tạo và thi tuyển, nên trở thành nạn nhân của những đối tượng lừa đảo.

Thượng tá Phạm Ngọc Anh, Phó trưởng Công an quận Hoàng Mai, TP Hà Nội cho biết: "Nhiều người dân còn mơ hồ về pháp luật, lại quá tin người, nên thời gian diễn ra hành vi lừa đảo kéo dài vẫn không hề nghi ngờ. Chỉ đến khi đối tượng lừa đảo ôm số tiền lớn cao chạy xa bay mới đi trình báo... Hiện có một số đối tượng lừa đảo đã mang tiền trốn ra nước ngoài, nên rất khó khăn trong công tác điều tra”.

Cám dỗ của đồng tiền thời nào cũng lớn, nó có thể khiến người ta làm những chuyện vô lương tâm. Vì vậy, ngoài việc người dân có nhu cầu đi lao động tại nước ngoài cần nghiên cứu kỹ và đến các cơ sở, trung tâm có uy tín để được tư vấn, thì rất cần chính quyền địa phương, ngành lao động-thương binh và xã hội tăng cường trách nhiệm quản lý Nhà nước; đẩy mạnh công tác tuyên truyền các quy định về xuất khẩu lao động. Các cơ quan tố tụng cần điều tra xét xử kịp thời, nghiêm minh đối với những kẻ lừa đảo để răn đe, cảnh báo, ngăn ngừa những rủi ro đối với người lao động.

Bài và ảnh: KIM DUNG

.