Đến xã Yến Mao, huyện Thanh Thủy, hỏi Nhà máy Xi măng Yến Mao, chúng tôi nhận được nhiều ý kiến bày tỏ sự bức xúc về công trình lãng phí này. Bà Nguyễn Thị Ngà, Trưởng khu 10, xã Yến Mao không ngần ngại đưa chúng tôi đến tận nơi, chỉ tường tận từng vị trí của nhà máy. Trước mắt chúng tôi là một khu đất rộng hàng chục héc-ta. Bên trong là một công trình đang xây dựng dở dang, quang cảnh hoang vu, tiêu điều, chưa hề có thiết bị máy móc nào được lắp đặt. Do bị bỏ hoang, phơi mưa, phơi nắng hàng chục năm, nên phần lớn hệ thống nhà xưởng làm bằng khung thép, mái tôn bị tróc sơn, hoen gỉ. Bên ngoài, trừ những khoảng sân đã được đổ bê tông, còn lại cỏ dại mọc khắp nơi, nhiều khu vực cỏ cao quá đầu người.

leftcenterrightdel
Dự án Nhà máy Xi măng Yến Mao, xã Yến Mao, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ bị bỏ hoang suốt 15 năm nay.

Được biết, Nhà máy Xi măng Yến Mao được khởi công xây dựng từ năm 2003, tổng vốn đầu tư khoảng 900 tỷ đồng do Liên doanh phát triển Hùng Vương, Nhà máy Xi măng Hữu nghị 1 và Công ty Cổ phần Thương mại DIC làm chủ đầu tư, có công suất một triệu tấn xi măng/năm, dự kiến đi vào hoạt động trong quý IV năm 2008. Khi dự án được triển khai, người dân địa phương vui mừng, phấn khởi và kỳ vọng về tính khả thi của công trình, mở ra cơ hội việc làm cho không ít lao động trên địa bàn. Thế nhưng, 15 năm trôi qua, hơn 20ha đất mà tỉnh Phú Thọ giao cho đơn vị này vẫn nằm trong tình trạng hoang hóa.

Bà Nguyễn Thị Ngà chia sẻ: “Trước đây, trên diện tích đất được quy hoạch xây dựng nhà máy là những đồi chè, cây lâm nghiệp, nguồn thu nhập chính của hàng trăm hộ dân. Sau khi có chủ trương đầu tư xây dựng Nhà máy Xi măng Yến Mao, người dân đã tự nguyện hiến đất, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà máy sớm được xây dựng và đi vào hoạt động, với nhiều kỳ vọng. Tuy nhiên, suốt 15 năm nay, nơi đây vẫn chỉ là bãi đất trống, hệ thống nhà xưởng xuống cấp, hoen gỉ và không đóng góp được gì cho địa phương, trái lại còn mang đến nhiều hệ lụy. Cụ thể, mỗi khi trời mưa to, đất đá từ khu vực nhà máy theo nước mưa trôi xuống những mảnh ruộng, ao nuôi cá của người dân gây vùi lấp, không thể tiếp tục sản xuất”.

Theo ông Phan Mạnh Hùng, Phó chủ tịch UBND xã Yến Mao, dự án nhà máy xi măng bị “treo” gây ảnh hưởng rất lớn tới phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Hơn 20ha đất thuộc dự án là không hề nhỏ. Vì vậy, mong muốn của người dân và chính quyền địa phương là nếu dự án không tiếp tục triển khai, thì cơ quan có thẩm quyền cần thu hồi toàn bộ diện tích đất giao lại cho người dân, hoặc các doanh nghiệp khác đầu tư, không để lãng phí tài nguyên như hiện nay.

Tại huyện Thanh Thủy không chỉ có dự án Nhà máy Xi măng Yến Mao đang “đắp chiếu” mà còn một số dự án khác cũng chiếm diện tích đất rất lớn, ở những vị trí đắc địa nhưng vẫn bỏ hoang. Ví dụ, năm 2002, UBND tỉnh Phú Thọ giao Công ty TNHH Sông Thao thuê hơn 70ha đất thuộc thị trấn Thanh Thủy để làm dự án du lịch sinh thái. Thế nhưng, do năng lực tài chính hạn chế nên đến nay 70ha đất của dự án vẫn bị bỏ hoang một cách lãng phí.

Đem những thắc mắc của người dân phản ánh với ông Nguyễn Văn Hòa, Phó chủ tịch UBND huyện Thanh Thủy, ông Hòa cho biết, UBND huyện cũng đã báo cáo với Ban Thường vụ Huyện ủy, đề xuất với UBND tỉnh nghiên cứu, xem xét, dự án nào chậm tiến độ, hoặc kém hiệu quả thì xử lý theo quy định của pháp luật, hoặc đôn đốc các đơn vị xúc tiến đầu tư, hay có các biện pháp khác để không gây lãng phí đất trên địa bàn. Ông Phó chủ tịch UBND huyện cho biết thêm, ngày 28-8-2014, Thủ tướng Chính phủ ban hành Văn bản số 1592/TTg-KTN về việc rà soát các dự án đầu tư xây dựng nhà máy xi măng trong quy hoạch phát triển công nghiệp xi măng Việt Nam, trong đó chỉ đạo hoãn triển khai dự án Nhà máy Xi măng Yến Mao. Bên cạnh đó, trên cơ sở đánh giá thực trạng việc sản xuất của các nhà máy xi măng trên địa bàn, UBND tỉnh Phú Thọ cũng đã có văn bản đề nghị Bộ Xây dựng đưa dự án Nhà máy Xi măng Yến Mao ra khỏi quy hoạch phát triển công nghiệp xi măng Việt Nam. Hiện chưa có kết luận chính thức về dự án này, nên huyện chưa có hướng giải quyết dứt điểm.

Rất mong chính quyền các cấp, các ngành từ tỉnh đến Trung ương sớm có lời giải cho những dự án bỏ hoang trên địa bàn huyện Thanh Thủy, tránh lãng phí lớn kéo dài, gây bức xúc trong nhân dân.

Bài và ảnh: NGUYỄN HỒNG SÁNG