Lãng phí biệt thự
Thực tế cho thấy, đa phần biệt thự cũ nằm trong khu vực lõi trung tâm thành phố, tọa lạc ở những khu đất có giá trị cao nên có rất nhiều sức hút, nhất là về giá trị sử dụng đất đai. Vì vậy, một số biệt thự đã bị chủ sử dụng tự ý đập bỏ, xây mới trở thành nhà ở cao tầng, văn phòng cho thuê. Bên cạnh đó, do trước đây khó khăn về trụ sở làm việc, nhà ở cho cán bộ, nên nhiều biệt thự ở Hà Nội được bố trí để cơ quan làm việc, hoặc chia lại cho cán bộ làm nhà ở. Nhiều biệt thự hiện có tới cả chục hộ gia đình cùng sinh sống. Vì nhu cầu sinh hoạt, kinh doanh nên các hộ này tự ý cơi nới, khiến nhiều biệt thự quá tải về công năng, các đường nét kiến trúc cũng bị biến dạng.
Mới đây, HĐND TP Hà Nội khóa XV đã đồng ý rút 148 biệt thự ra khỏi danh mục phải bảo tồn do những sai sót trong thống kê. Đặc biệt trong số này có 123 biệt thự đã bị phá dỡ, một số vị trí đã xây dựng công trình khác, một số để đất trống, gây lãng phí và bức xúc trong dư luận.
Ảnh minh họa. Nguồn: dantri.com.vn.
Theo ông Nguyễn Hoài Nam, Trưởng ban Pháp chế HĐND TP Hà Nội, nguyên nhân khiến nhiều công trình biệt thự cổ bị phá vỡ, xuống cấp là do công tác quản lý chưa tốt, một số đơn vị liên quan chưa làm hết trách nhiệm. Trực tiếp tham gia vào quá trình giám sát việc thực hiện quản lý, bảo tồn danh mục biệt thự trên địa bàn, Trưởng ban Đô thị HĐND TP Hà Nội Nguyễn Nguyên Quân cũng cho rằng, công tác quản lý bị buông lỏng, để xảy ra nhiều sai phạm, dẫn đến nhiều biệt thự bị phá bỏ. Thậm chí, nhiều biệt thự còn được chính quyền cấp phép cho phá dỡ, xây dựng mới, nhưng không báo cáo Chính phủ, HĐND thành phố theo đề án quản lý.
Siết chặt quản lý biệt thự cũ
Thừa nhận có tình trạng buông lỏng quản lý biệt thự, Giám đốc Sở Xây dựng TP Hà Nội Lê Văn Dục lý giải: Năm 2007, sau khi Chính phủ giao TP Hà Nội lập phương án quản lý quỹ nhà biệt thự, vấn đề bảo tồn, phát huy giá trị các biệt thự mới được quan tâm đúng mức. Thực hiện chỉ đạo này, năm 2008, HĐND thành phố ban hành Nghị quyết số 18/2008/NQ-HĐND về Đề án quản lý quỹ nhà biệt thự trên địa bàn, kèm theo danh mục 970 biệt thự thuộc sở hữu Nhà nước. Năm 2013, HĐND thành phố tiếp tục thông qua Nghị quyết số 24/2013/NQ-HĐND, trong đó xác định danh mục 225 biệt thự có giá trị trước năm 1954 cần tập trung nguồn lực để bảo tồn. Tuy nhiên, tại thời điểm lập danh mục 970 biệt thự (năm 2008), các đơn vị thực hiện thống kê nhà biệt thự chủ yếu dựa vào hồ sơ ký hợp đồng cho thuê của đơn vị quản lý nhà, mà không kiểm tra thực địa. Đặc biệt, trong thời gian tiến hành thống kê, quá trình thực hiện không có sự tham gia của đại diện chính quyền 5 quận, gồm: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Tây Hồ-những địa bàn có nhiều nhà biệt thự, vì vậy, dẫn đến nhiều sai sót.
Theo nhiều ý kiến, việc HĐND thành phố xem xét, điều chỉnh lại danh mục, sửa chữa những sai sót, bổ sung các biệt thự mới phát hiện và đưa ra khỏi danh sách những biệt thự đã phá dỡ, xây dựng công trình khác, không còn là biệt thự để siết chặt công tác quản lý là việc làm cần thiết. Tuy nhiên, ông Nguyễn Hoài Nam đề nghị, UBND thành phố cần rút kinh nghiệm công tác kiểm tra, rà soát, bảo đảm thống kê đúng, tránh tình trạng nay mai lại tiếp tục điều chỉnh danh mục. Lãnh đạo thành phố cũng cần làm rõ hơn những hạn chế, thiếu sót, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong công tác quản lý biệt thự thời gian qua.
Theo Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Hùng, còn nhiều sai sót trong việc xây dựng danh mục biệt thự. Chính sách quản lý biệt thự cũng chưa rõ ràng, còn chồng chéo. Công tác quản lý, bảo tồn biệt thự bị buông lỏng. Hiện nay, tại nhiều biệt thự, các hộ dân còn được cấp sổ đỏ căn hộ và cả diện tích đất lưu không. “Tất cả những sai sót như vậy đã được UBND thành phố giao cho Thanh tra thành phố thanh tra toàn diện, cũng đã xử lý kỷ luật một số tổ chức vi phạm. Trách nhiệm chung là của UBND thành phố, vì thế thành phố nhận trách nhiệm, cam kết quản lý tốt số biệt thự còn lại”, ông Hùng khẳng định.
VŨ DUNG