Sau khi thẩm định, phê duyệt dự án, UBND tỉnh Đắc Nông đã giao cho UBND huyện Krông Nô xem xét quỹ đất ở địa phương và lập phương án đền bù, hỗ trợ thỏa đáng cho người dân trong vùng dự án. Hy vọng khi dự án được triển khai sẽ tạo thêm việc làm cho hàng nghìn lao động ở địa phương, là “đòn bẩy” phát triển kinh tế-xã hội. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND huyện Krông Nô mới chỉ thu hồi và bàn giao cho phía Công ty Đức Long Gia Lai được 75/100ha. Thế nhưng đã nảy sinh không ít bất cập, khiến người dân trong vùng dự án rơi vào cảnh thiếu đất sản xuất, trong khi tiền đền bù, hỗ trợ lại quá thấp, không thể tái lập cuộc sống mới.

Cụ thể, theo thỏa thuận hỗ trợ, đền bù, những hộ nằm trong vùng dự án sẽ được Tập đoàn Đức Long Gia Lai hỗ trợ 5 triệu đồng/ha, 50% giá trị cây trồng và UBND huyện Krông Nô hỗ trợ 50% giá trị còn lại. Với những công trình như nhà ở, ao, hồ... do người dân xây dựng sẽ không được đền bù mà chỉ được hỗ trợ 1,5 triệu đồng/hộ chi phí di dời.  Theo nhiều người dân, đất đai của họ có nguồn gốc rõ ràng, đã được các cơ quan chức năng cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nên mức hỗ trợ 5 triệu đồng/ha là quá thấp, không đủ để giúp tìm sinh kế mới (trong khi giá đất canh tác, sản xuất ở khu vực này hiện nay từ 50 đến 60 triệu đồng/ha).

 Người dân có đất trong vùng dự án tháo dỡ, di dời nhà cửa.

Hầu hết các hộ nằm trong vùng dự án đều thuộc diện hộ nghèo và cận nghèo. Gia đình bà A Mí Khôi là một trong những hộ khó khăn nhất của thôn Phú Lợi, xã Quảng Phú. Cả gia đình có 9 người, nhưng chỉ trông chờ vào 1,5ha đất được gia đình khai phá từ năm 2002. Bà A Mí Khôi cho biết: “Gia đình tôi khai hoang mảnh đất này từ năm 2002 và canh tác ổn định, không hề có tranh chấp với các hộ lân cận. Hơn mười năm nay làm rẫy, trồng cây ở đây, nay diện tích đất nằm trong vùng dự án được thu hồi lại để giao cho doanh nghiệp, mà chỉ được hỗ trợ 5 triệu đồng/ha thì gia đình tôi không thể tái lập cuộc sống mới”.

Còn gia đình ông Hoàng Thế Hoàn ở thôn Phú Hưng, xã Quảng Phú có hơn 11ha đất nằm trong dự án nhưng tiền đền bù, hỗ trợ không bằng một nửa thu nhập từ vụ sắn mà họ đã trồng từ năm trước. Ông Hoàn chia sẻ: “Chúng tôi rất ủng hộ chủ trương này, nhưng đề nghị xem xét lại mức hỗ trợ hợp lý, thỏa đáng cho các hộ dân chúng tôi”.

Mặc dù ông Hồ Tràng, Bí thư Đảng ủy xã Quảng Phú khẳng định, diện tích đất 75ha mà huyện thu hồi của 39 hộ dân giao cho dự án nuôi bò thuộc lâm phần của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Quảng Đức, nhưng trên thực tế thì toàn bộ diện tích này được đồng bào dân tộc thiểu số khai phá từ trước năm 2004, trong đó nhiều diện tích đã được người dân bán sang tay nhiều lần. Một dự án vốn được kỳ vọng sẽ tạo thêm công ăn việc làm, tăng thêm thu nhập cho người dân xã Quảng Phú thì nay lại khiến người dân đi vào ngõ cụt khi không còn đất canh tác; các phương án đền bù, hỗ trợ đều không đủ để người dân tái lập cuộc sống mới. Theo ông Huỳnh Long Quốc, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Krông Nô thì quỹ đất để sắp xếp tái canh cho người dân hiện đã hết.

Kêu gọi và thu hút các doanh nghiệp đầu tư để góp phần phát triển kinh tế-xã hội là điều cần thiết và được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho địa phương. Tuy nhiên, cùng với đó, chính quyền các cấp của tỉnh Đắc Nông cũng cần quan tâm đến vấn đề an sinh xã hội để người dân trong vùng dự án được an cư, mở mang phát triển kinh tế hộ gia đình; bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội cũng như phát huy được tối đa giá trị mà dự án mang lại cho địa phương.

Bài và ảnh: MINH MẠNH