Đến công tác tại Lữ đoàn 297 (Quân khu 2) một ngày gần đây, chúng tôi vô cùng khó chịu bởi mùi xú uế từ bãi rác bay vào, dù đơn vị đã trồng rất nhiều cây xanh. Trung tá Nguyễn Đình Phong, cán bộ Phòng Chính trị lữ đoàn cho biết: “Đơn vị về đóng quân ở đây từ năm 1994, đến năm 1998 thì Công ty Cổ phần Xử lý chất thải Phú Thọ đưa bãi rác về tập kết ở khu vực này. Thời kỳ đầu còn ít rác, sau đó mỗi ngày một nhiều lên, chất như núi, mùi bay khắp khu dân cư, tràn vào từng nhà dân, từng phòng ngủ của bộ đội. Đơn vị đã có cửa khuôn gỗ lim pa nô đặc nhưng vẫn phải làm thêm cửa kính mà chẳng đỡ được bao nhiêu. Hôm nào có gió hoặc sau cơn mưa thì mùi càng nặng, ruồi nhặng nhiều vô kể. Đơn vị đã nhiều lần kiến nghị nhưng chưa được chính quyền địa phương quan tâm giải quyết”.

Cách bãi rác chỉ vài trăm mét là Trường Tiểu học Vân Phú và Trung tâm Điều dưỡng phục hồi chức năng tâm thần Việt Trì. Trường Tiểu học Vân Phú có 46 giáo viên, 22 lớp với gần 1.000 học sinh. Do tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng nên một số giáo viên đã xin chuyển công tác; còn phụ huynh thì kiến nghị rất nhiều nhưng vấn đề vẫn không được khắc phục. 

leftcenterrightdel
Cần cẩu túc trực hằng ngày tại bãi rác chất đống thành núi.

Tiếp chúng tôi trong tâm trạng mệt mỏi, bà Nguyễn Thị Điểm, nhà ở khu 8, thôn An Thái, xã Phượng Lâu, kể: “Mỗi ngày, bãi rác tiếp nhận vài chục xe chở rác từ các nơi trong tỉnh chuyển về, có khi còn cả nước thải của một số nhà máy hóa chất trên địa bàn. Cánh đồng, ao cá của người dân đều bỏ hoang vì nước thải chảy vào không canh tác, nuôi trồng được, còn sức khỏe người dân ngày ngày bị “bào mòn” bởi mùi xú uế từ bãi rác”. 

Bãi rác có diện tích rộng khoảng 5,5ha, cách Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng khoảng 2km. Công ty Cổ phần Xử lý chất thải Phú Thọ là đơn vị quản lý, có trách nhiệm thu gom khoảng 80% chất thải từ các huyện, thành phố, thị xã trên địa bàn toàn tỉnh Phú Thọ. Mỗi ngày có 50-60 ô tô chở rác từ các nơi, ước chừng khoảng 250-260 tấn rác về tập kết ở đây, chất thành núi cao. Công ty phải đặt một chiếc máy cẩu cỡ lớn trực tại vị trí để moi, múc cho các xe lấy đường chở rác vào. Rác ở đây được phân loại, sàng lọc, chế biến phân hữu cơ nhưng vì lượng rác quá lớn, diện tích quá chật nên công ty không thể xử lý kịp dẫn đến tình trạng rác ùn ứ.

 Trước thực trạng trên, ngày 27-7-2017, UBND tỉnh Phú Thọ có Quyết định số 1813/QĐ-UBND phê duyệt dự án sửa chữa, nâng cấp để duy trì sản xuất của Nhà máy Chế biến phế thải đô thị Việt Trì (nhà máy thuộc Công ty Cổ phần Xử lý chất thải Phú Thọ) nhưng đến ngày 14-9-2017, UBND tỉnh có văn bản dừng đầu tư dự án sửa chữa, nâng cấp nhà máy. Sau đó, công ty đã nhiều lần đề nghị triển khai dự án nhưng đến nay chưa được UBND tỉnh chấp thuận.

Trao đổi với chúng tôi, ông Bùi Văn Thược, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc Công ty Cổ phần Xử lý chất thải Phú Thọ cho biết: “Qua nhiều lần họp cử tri, người dân và các đơn vị trong khu vực có ý kiến, công ty đã thực hiện nhiều giải pháp khắc phục, giảm thấp nhất ô nhiễm môi trường, như: Tăng cường vệ sinh công nghiệp, vệ sinh môi trường, xử lý đúng quy trình kỹ thuật… Còn về giải quyết vấn đề rác thải trơ phát sinh hằng ngày, ngày 12-6-2018, công ty đã có văn bản về việc đề xuất phương án thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải trơ. Ngày 19-7-2018, UBND tỉnh Phú Thọ có văn bản đồng ý về chủ trương cho triển khai đầu tư xây dựng ô chôn lấp rác thải sinh hoạt tại xã Trạm Thản, huyện Phù Ninh. Hiện nay, dự án này đang được đầu tư, dự kiến đến hết tháng 4-2019 đưa vào hoạt động. Sau khi ô chôn lấp được hoàn thành, đi vào hoạt động, công ty báo cáo UBND tỉnh xin chủ trương cho đóng bãi chất thải trơ tại thôn An Thái”.

Việc xây dựng nhà máy xử lý rác và khẩn trương di dời bãi rác ô nhiễm ra khỏi khu dân cư là rất cần thiết. Đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh Phú Thọ sớm nghiên cứu, có phương án, biện pháp cụ thể để bảo đảm sinh hoạt và sức khỏe cho người dân sống trong khu vực.

 Bài và ảnh: ĐÀO DUY TUẤN