Bài 2: Khi trách nhiệm quản lý bị buông lỏng

Coi thường kỷ cương

Thực tế ghi nhận tại hiện trường cho thấy, rừng bị lâm tặc ngang nhiên “xẻ thịt” đêm ngày, như không hề có sự hiện diện của các cơ quan chức năng. Tận mắt chứng kiến khu vực rừng với diện tích 43,7ha bị san phẳng, những thân gỗ còn sót lại chưa kịp vận chuyển còn nằm chỏng chơ trên mặt đất, đủ cho thấy, đây là vụ phá rừng có quy mô rất lớn, thể hiện sự coi thường kỷ cương, phép nước.

Có thể nói, với 43,7ha rừng bị triệt phá không chỉ có vài người, vài nhóm người và diễn ra trong thời gian ngày một, ngày hai; mà đòi hỏi phải có sự huy động nhiều lực lượng và phương tiện tham gia. Họ công khai mở đường, dựng lán trại ăn, ở cả một thời gian dài, vậy mà điều đáng bàn là chính quyền và các cơ quan chức năng không phát hiện được (!).

Trả lời câu hỏi của nhóm phóng viên về vấn đề công tác quản lý rừng của UBND xã An Hưng lâu nay có khó khăn, yếu kém gì?, ông Đinh Văn Chê, Chủ tịch UBND xã khẳng định: “Khó khăn lớn nhất là lực lượng bảo vệ rừng của xã đều kiêm nhiệm và quá mỏng, không thể tuần tra, kiểm soát hết. Cán bộ lâm nghiệp xã lại hoạt động bán chuyên trách với chế độ phụ cấp ít ỏi, dẫn tới không bám rừng thường xuyên. Về công tác tuần tra bảo vệ rừng, mỗi tuần xã chỉ tổ chức được một lần với lực lượng 5-7 đồng chí. Và với tổng diện tích 4.029ha rừng tự nhiên mà xã đang quản lý, thì nhiều tiểu khu, cả tháng lực lượng tuần tra mới đến được một lần. Tình trạng đó đã tạo kẽ hở và khoảng trống về thời gian cho lâm tặc phá rừng. Cũng vì thế mà vụ phá 43,7ha rừng vừa qua địa phương phát hiện quá chậm!”.

Ông Đoàn Văn Tá, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện An Lão lý giải: Toàn huyện An Lão có 60.733ha rừng và đất lâm nghiệp, nhưng chỉ có 16 kiểm lâm địa bàn. Như vậy, lực lượng kiểm lâm còn thiếu 44 người so quy định “một kiểm lâm viên phụ trách 1.000ha rừng. Mặt khác, công tác phối hợp tuần tra bảo vệ rừng giữa các xã và giữa các huyện giáp ranh chưa thực sự hiệu quả. Dẫn tới tình trạng lâm tặc từ địa phương này thường sang địa phương giáp ranh để thực hiện hành vị phá rừng, khai thác lâm sản trái phép mà không bị phát hiện. Thậm chí khi phát hiện thì xử lý thiếu nghiêm minh, dẫn đến lâm tặc nhờn luật.

Theo Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện An Lão, thì qua điều tra ban đầu của đơn vị và dựa trên thông tin quần chúng cung cấp, một trong những thủ phạm gây ra vụ phá 43,7ha rừng tại xã An Hưng là một doanh nghiệp tư nhân ở huyện Hoài Nhơn. Doanh nghiệp này năm 2016 đã gây ra vụ phá rừng trên địa bàn huyện Hoài Nhơn và đã bị Hạt Kiểm lâm huyện Hoài Nhơn phát hiện, hoàn tất hồ sơ chuyển cơ quan công an xử lý hình sự. Tuy nhiên, vụ việc sau đó chỉ xử lý hành chính (!). Về vụ việc phá 43,7ha rừng, đến ngày 13-9, Hạt Kiểm lâm huyện An Lão và Chi Cục Kiểm lâm tỉnh Bình Định đang tiến hành giám định thiệt hại, hoàn tất hồ sơ. Dự kiến cuối tuần sẽ chuyển hồ sơ vụ việc cho Công an tỉnh Bình Định điều tra, xử lý.

Cán bộ thiếu sâu sát, buông lỏng quản lý

Có thể nói, để xảy ra tình trạng phá rừng nghiêm trọng như trên, một phần do lâm tặc được tổ chức tinh vi, manh động, coi thường kỷ cương, phép nước; phần nữa là do cán bộ thiếu tính sâu sát, quản lý lỏng lẻo, kể cả lực lượng bảo vệ rừng và kiểm lâm. Trong ngày 12-9, sau khi trực tiếp thị sát tình hình phá rừng ở tiểu khu 1, xã An Hưng, huyện An Lão, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định Nguyễn Thanh Tùng đã làm việc với lãnh đạo các sở, ngành liên quan và chính quyền hai huyện An Lão, Hoài Nhơn. Kết luận buổi làm việc, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định Nguyễn Thanh Tùng cho rằng: Vụ hủy hoại hơn 43ha rừng, bao gồm cả rừng quy hoạch chức năng sản xuất, chức năng phòng hộ ở tiểu khu 1, xã An Hưng là vụ vi phạm Luật Bảo vệ và Phát triển rừng nghiêm trọng. Dù rằng, khu vực rừng bị phá ở xa trung tâm xã An Hưng, lại ở khu vực giáp ranh giữa 3 huyện: An Lão, Hoài Nhơn (Bình Định) và huyện Ba Tơ (Quảng Ngãi) nhưng nếu chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng liên quan làm việc nghiêm túc, có sự phối hợp tích cực thì đã không xảy ra vụ việc nghiêm trọng này.

Để xảy ra tình trạng lâm tặc ngang nhiên phá rừng với quy mô lớn như vậy, ngoài sự buông lỏng công tác quản lý của chủ rừng, thì thể hiện rõ sự thiếu trách nhiệm của các cơ quan chức năng và chính quyền cơ sở, nếu không muốn nói là vô cảm, thờ ơ trước sự việc nêu trên. Trước đây, trên địa bàn tỉnh Bình Định nói chung, huyện An Lão nói riêng cũng từng xảy ra tình trạng phá rừng nhưng chỉ rải rác. Còn ở xã An Hưng, huyện An Lão mới chỉ hơn một tháng mà lâm tặc phá một lúc hơn 43ha rừng là quá lớn. Trước tình hình đó, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định Nguyễn Thanh Tùng chỉ đạo và yêu cầu các cơ quan chức năng phối hợp chặt chẽ, tổ chức điều tra, sớm có kết luận. Bí thư Tỉnh ủy chỉ rõ: Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng điều tra, làm rõ các đối tượng vi phạm, kể cả những đối tượng trực tiếp hủy hoại, chặt phá rừng và các đối tượng chủ mưu, kẻ đứng sau thuê mướn đưa ra truy tố, xét xử theo đúng quy định của pháp luật.

Bài và ảnh: TIẾN DŨNG - BÌNH ĐỊNH