Đến hẹn lại ... tăng
Theo thống kê của Văn phòng Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia), 10 tháng năm 2016, cả nước đã xử lý 172.000 vụ việc liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, thu nộp ngân sách 13.000 tỷ đồng, tăng 20% so với cùng kỳ. Riêng về hàng giả đã xử lý 2.000 vụ, phạt hành chính 58 tỷ đồng.
Lực lượng Quản lý thị trường phát hiện và bắt giữ một lượng hàng lớn nhập lậu. Ảnh: GIA NHÂN
Đối với Hà Nội, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại trên địa bàn luôn phức tạp và có chiều hướng gia tăng. Tính đến ngày 20-12-2016, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) Hà Nội phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra 9.157 vụ, xử lý 8.437 vụ về gian lận thương mại, hàng giả trên địa bàn; tiến hành xử phạt hơn 138 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Văn Bách, Phó chi cục trưởng Chi cục QLTT Thành phố Hồ Chí Minh cũng cho biết, trong 11 tháng năm 2016, lực lượng chức năng đã xử lý 4.482 vụ vi phạm (hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng giả và vi phạm sở hữu trí tuệ, an toàn vệ sinh thực phẩm), tăng 47,54% so với cùng kỳ năm trước.
Tại tỉnh Lạng Sơn, tình trạng này diễn ra với chiều hướng ngày càng gia tăng và phức tạp. Thống kê của các ngành chức năng tỉnh Lạng Sơn, 11 tháng năm 2016, các lực lượng đã kiểm tra, xử lý hành chính 3.026 vụ, trong đó, số vụ vi phạm hàng hóa nhập lậu, hàng cấm hơn 2.000 vụ, gian lận thương mại hơn 850 vụ; hàng giả, hàng nhái hơn 100 vụ, đã khởi tố 272 vụ với 388 đối tượng…
Còn tại khu vực biên giới phía Tây Nam, dịp cuối năm, tình hình buôn lậu trên các tuyến biên giới vẫn chưa hết “nóng”. Mặt hàng mà các đối tượng đầu nậu vận chuyển chủ yếu là vàng, tiền, hàng điện tử, gỗ, rượu, hàng gia dụng, quần áo cũ… Mặt hàng đặc biệt "nóng" là thuốc lá và đường nhập lậu.
Khó khăn trăm bề
Tết Nguyên đán càng đến gần thì tại các cửa khẩu vùng biên, gian lận thương mại lại càng trở nên “nhộn nhịp” hơn bao giờ hết. Theo Văn phòng Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, thủ đoạn mà các đối tượng buôn lậu thường sử dụng là lợi dụng chính sách miễn thuế xuất nhập khẩu nếu hàng hóa không quá 2 triệu đồng/người, các đầu nậu đã thuê những người dân nghèo hằng ngày đi vận chuyển để đưa hàng tiến sâu vào nội địa. Cùng với đó, các đối tượng lợi dụng địa hình đường biên giới sát các khu dân cư có nhiều đường mòn, lối mở, tập kết hàng lậu từ bên kia biên giới Trung Quốc rồi thuê cửu vạn “cõng” hàng đến điểm tập kết, sau đó bốc lên ô tô và tiến sâu vào nội địa. Các đầu nậu rất ít khi lộ diện mà sử dụng bộ đàm, điện thoại di động theo dõi chặt chẽ các lực lượng chức năng chống buôn lậu. Ban đêm hoặc gần sáng, các đầu nậu mới chỉ đạo đội quân vác hàng, vòng tránh các lán chốt kiểm soát của lực lượng chức năng. Đặc biệt, các đối tượng còn ép người vận chuyển đặt cọc tiền nhằm ràng buộc trách nhiệm giữa hàng lậu với chủ hàng. Nhiều vụ việc khi bị phát hiện, bắt giữ, các đối tượng vác hàng thuê tập trung đông người, liều lĩnh, manh động, chống đối quyết liệt.
Trên các tuyến biên giới phía Nam, các đầu nậu không chỉ sử dụng các đối tượng chở thuê là cư dân khu vực biên giới, mà còn lợi dụng tuyến xe khách liên vận từ TP Hồ Chí Minh đi Cam-pu-chia qua cửa khẩu Mộc Bài, tỉnh Tây Ninh để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới.
Ông Bùi Mạnh Chinh, kiểm soát viên Đội Quản lý thị trường số 5 huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình cho biết, với các tỉnh miền núi, lợi dụng sự hiểu biết của đồng bào còn hạn chế, vào dịp cận Tết, các đối tượng thường mua những mặt hàng như nước mắm, mì chính không rõ nguồn gốc với số lượng lớn rồi san, chiết, dán nhãn giả mạo các thương hiệu lớn để bán cho đồng bào ở những bản xa xôi.
Tại hội thảo “Giải pháp chống hàng giả, truy xuất nguồn gốc sản phẩm và bảo vệ thương hiệu cho doanh nghiệp” vừa được tổ chức tại TP Hồ Chí Minh, ông Đàm Thanh Thế, Chánh văn phòng Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia đã thẳng thắn nhìn nhận thực tế hiện nay có tình trạng chấp nhận “sống chung với hàng giả”. Vì lợi nhuận, nhiều chủ cửa hàng cố tình bán hàng giả song song với hàng thật cho người tiêu dùng. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp còn ngại… chống hàng giả bởi sợ khi công bố có hàng giả sẽ khiến người tiêu dùng e dè và sẽ bị sụt giảm doanh số. Việc phối hợp, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan chức năng trong kiểm tra, phát hiện và xử lý hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ còn nhiều hạn chế, khó khăn nhất là liên hệ và phối hợp với các doanh nghiệp, hiệp hội. Chính những nguyên nhân này khiến “cuộc chiến” với hàng nhái, hàng giả và gian lận thương mại dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán vẫn còn lắm gian nan và chưa có dấu hiệu “hạ nhiệt”.
NGUYỄN CƯỜNG - VĂN THI
-----------------------------------
(còn nữa)