Gần 300 tư liệu, chủ yếu là sách, được trưng bày trang trọng chia làm 4 phần. Hai phần đầu bao gồm những cuốn sách viết về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh-người khởi xướng phong trào thi đua yêu nước. Những cuốn sách như: “Nhân cách Hồ Chí Minh”, “Hồ Chí Minh-Đỉnh cao truyền thống Nhân, Trí, Dũng Việt Nam”, “Hồ Chí Minh với phong trào thi đua yêu nước”, “Chủ tịch Hồ Chí Minh với phong trào tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí”… giới thiệu đầy đủ về Bác Hồ-không chỉ với tư cách là người phát động phong trào thi đua yêu nước, mà chính Người còn là một tấm gương sáng thực hiện phong trào này. Bác từng nhấn mạnh trong Lời kêu gọi thi đua ái quốc 70 năm trước: “Mỗi người dân Việt Nam, bất kỳ già, trẻ, trai, gái; bất kỳ giàu, nghèo, lớn, nhỏ, đều cần phải trở nên một chiến sĩ tranh đấu trên mặt trận: Quân sự, Kinh tế, Chính trị, Văn hóa”. Bác nêu gương đi đầu từ những việc nhỏ như thực hành tiết kiệm cứ 10 ngày nhịn ăn 1 bữa, mỗi tháng nhịn 3 bữa để cứu dân nghèo cho đến việc viết thơ không phải để trở thành nhà thơ lớn, mà là một hoạt động phục vụ cách mạng.

leftcenterrightdel
Độc giả tham quan trưng bày tại Thư viện Quốc gia Việt Nam.

Từ lời kêu gọi và tấm gương thực hành của Bác, người dân Việt Nam nào cũng hăng say thi đua trong công việc hằng ngày. Bác Hồ từng tiên đoán: “Thi đua ái quốc sẽ ăn sâu, lan rộng khắp mọi mặt và mọi tầng lớp nhân dân, và sẽ giúp ta dẹp tan mọi nỗi khó khăn và mọi âm mưu của địch để đi đến thắng lợi cuối cùng”. Quả thực, ở phần ba của trưng bày xuất hiện những cuốn sách minh chứng cho phong trào thi đua yêu nước trở thành động lực để giải phóng, xây dựng và phát triển đất nước. Đó là bác sĩ, Bộ trưởng Bộ Y tế Phạm Ngọc Thạch từ bỏ vinh hoa phú quý đi theo cách mạng, cống hiến đến hơi thở cuối cùng; cũng có thể là những người lao động bình thường như anh Nguyễn Tấn Anh-phụ trách cửa hàng thu mua lâm, thổ sản hay thầy giáo Nguyễn Văn Bôn mang chữ tới cho đồng bào dân tộc Hà Nhì nơi vùng hiểm địa ngã ba biên giới… Nếu đọc truyện về các anh hùng sẽ nhận thấy tất cả họ đều hy sinh quyền lợi bản thân vì việc chung, nỗ lực và phấn đấu sáng tạo trong công việc. Những gương chiến đấu, lao động có thể lý giải phần nào sức mạnh nhân lực giúp đất nước vượt qua những thời điểm nguy nan nhất trong hai cuộc chiến tranh vệ quốc.

Sau chiến tranh, đất nước hòa bình nhưng vẫn cần tiếp tục tôn vinh những tấm gương tiêu biểu của các phong trào thi đua yêu nước để mọi người noi gương, học tập, ra sức cống hiến. Đáng tiếc là thời gian qua, các cuốn sách viết về tập thể, cá nhân anh hùng, những tấm gương trong lao động, chiến đấu không thật sự nhiều, hình thức thể hiện không phong phú bằng thời kỳ trước. Thiết nghĩ, ngoài tăng cường in ấn sách về tấm gương tiêu biểu (có thể dưới dạng sách bỏ túi), nhiều cơ quan thông tấn, báo chí cũng cần tăng thời lượng tuyên truyền để những tấm gương tạo ra sức lan tỏa, làm động lực cho phong trào thi đua yêu nước ngày càng phát triển sâu rộng, thiết thực, hiệu quả.   

Bài và ảnh: HÀM ĐAN