Trước hết là quan điểm và sự chỉ đạo về công tác hậu cần - kỹ thuật cho chiến đấu tiến công.
Trong chiến tranh Việt Nam, quân đội Mỹ dùng lực lượng lớn không quân, bộ binh, biệt kích với vũ khí hỏa lực mạnh liên tục đánh phá các tuyến giao thông, kho tàng, cơ sở vật chất, hậu phương nhằm làm cho bộ đội ta thiếu súng đạn, thiếu lương thực và không thể mở được các cuộc tiến công. Trong điều kiện đó, Đại tướng cho rằng bảo đảm hậu cần - kỹ thuật cho chiến đấu tiến công không chỉ là việc vận chuyển, tiếp tế, cấp phát mà “vấn đề then chốt để bảo đảm vật chất thật tốt là phải kiên quyết thực hiện bằng được khẩu hiệu chiến đấu để bảo đảm vật chất”. Vì vậy, Đại tướng chỉ đạo các đơn vị, cơ quan có trách nhiệm bảo đảm vật chất “phải tích cực chiến đấu để bảo đảm giao thông vận tải, bảo vệ kho tàng, bảo vệ hậu phương, bảo vệ vững chắc vùng giải phóng của ta, giữ gìn kho người, kho của để chiến đấu lâu dài”.
Tiểu đoàn Vận tải 101 Bộ đội Trường Sơn chuẩn bị lên đường làm nhiệm vụ trong kháng chiến chống Mỹ. Ảnh tư liệu.
Để chống lại đội quân xâm lược Mỹ có lực lượng và trang bị mạnh nên quy mô, mật độ các trận đánh, các chiến dịch tiến công của ta ngày càng lớn, do vậy lượng tiêu thụ vật chất hậu cần - kỹ thuật cũng ngày càng nhiều. Từ kinh nghiệm chỉ đạo, chỉ huy chiến đấu của mình trong cuộc kháng chiến chống Pháp, Đại tướng chỉ ra rằng: “Những trường hợp bộ đội đã sẵn sàng tiến công nhưng chỉ vì thiếu đạn, thiếu gạo mà không thể hành động được hoặc đang tiến công phải tạm dừng lại, mặc dù thời cơ liên tục tiến công để khuếch trương chiến quả đang thuận lợi”. Vì lẽ đó, Đại tướng yêu cầu “công tác đảm bảo vật chất trong liên tục tiến công là phải cung cấp đến mức cần thiết súng đạn, lương thực và mọi nhu cầu khác cho bộ đội trong một thời gian tương đối dài”.
Muốn liên tục tiến công địch, theo Đại tướng càng phải đề cao tiết kiệm, chống lãng phí, tham ô trong bảo đảm hậu cần - kỹ thuật và yêu cầu các đơn vị “phải quán xuyến trong tất cả các khâu: Cung cấp của nhân dân, vận chuyển, cấp phát và sử dụng trên chiến trường... chỉ bắn khi cần thiết, cần bao nhiêu bắn bấy nhiêu, tuyệt đối không vung phí đạn. Cần tiết kiệm từng viên đạn, hạt gạo, giọt xăng, bảo đảm cho từng đồng tiền, bát gạo của nhân dân biến thành chiến thắng hiện thực trên chiến trường chống Mỹ, cứu nước”.
Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của ta là chiến tranh nhân dân nên xác định phải “tận dụng khả năng của hậu phương lại chỗ kết hợp với việc cung cấp của trên mới bảo đảm cho bộ đội có đủ những nhu cầu thiết yếu nhất để đánh giặc… Đặc biệt trong điều kiện chiến trường xen kẽ, vận chuyển từ xa đến gặp khó khăn, vấn đề hậu phương tại chỗ giữ một vai trò hết sức quan trọng để bộ đội có thể liên tục tiến công”. Thực hiện nhiệm vụ này, Đại tướng chỉ thị chỉ thị “các cơ quan cung cấp của trên cần kiên quyết khắc phục khó khăn giải quyết tốt nhất những nhu cầu cho bộ đội, kiên quyết không để cho chiến trường thiếu súng đạn, gạo, thuốc... mà ảnh hưởng đến liên tục tiến công”.
Nhiệm vụ cướp súng giặc giết giặc trong những năm đầu chống Mỹ có tác dụng rất lớn trong việc tạo nguồn bảo đảm hậu cần - kỹ thuật cho lực lượng vũ trang ta. Hiểu rõ nhiệm vụ này, Đại tướng cho rằng “chúng ta cần thiết và hoàn toàn có khả năng lấy vũ khí trang bị, vật tư của địch để sử dụng. Đế quốc Mỹ lại là một tên xâm lược có khả năng cung cấp cho ta rất lớn”. Vì thế, trong chiến đấu tiến công muốn cho “quân ngụy và chính quân viễn chinh Mỹ trở thành những đội vận tải vũ khí Mỹ cho ta”, theo Đại tướng “phải đánh tiêu diệt nhanh, gọn, giỏi, khéo làm chủ chiến trường, tận thu chiến lợi phẩm để bổ sung cho ta.!”.
Chỉ đạo công tác bảo đảm trang bị vũ khí kỹ thuật cho lực lượng vũ trang
Xác định đối tượng tác chiến của bộ đội ta là quân đội Mỹ có trang bị kỹ thuật mạnh trong một cuộc kháng chiến lâu dài, Đại tướng xác định phải “dựa vào sức mình là chính, đồng thời tranh thủ sự giúp đỡ to lớn của các nước xã hội chủ nghĩa anh em, lại biết lấy vũ khí của địch để tổ chức nên những binh đoàn chủ lực mạnh, những quân chủng và binh chủng kỹ thuật được trang bị bằng những vũ khí kỹ thuật ngày càng hiện đại”.
Cục Hậu cần Miền theo dõi, chỉ đạo công tác bảo đảm hậu cần Chiến dịch Hồ Chí Minh.
Chính vì vậy, ngay sau kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, theo sự lãnh đạo của Tổng Quân ủy, Đại tướng đã chỉ thị cho “Bộ Tổng Tham mưu khẩn trương chấn chỉnh một bước tổ chức biên chế, cải tiến trang bị, bảo đảm cho quân đội sẵn sàng chiến đấu”. Thực hiện chỉ thị của Tổng Tham mưu trưởng, các đơn vị đã bảo đảm đủ trang bị cho các đơn vị theo yêu cầu biên chế mới, chất lượng vũ khí trang bị cũng được nâng cao, đưa quân đội ta từng bước tiến lên chính quy hiện đại, đáp ứng yêu cầu sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu. Mặt khác, Đại tướng đã chỉ đạo lập kế hoạch xin viện trợ vũ khí trang bị của các nước xã hội chủ nghĩa bảo đảm cho quân đội ta hình thành các quân binh chủng Phòng không, Không quân, Hải quân, Thiết giáp, Hóa học. Chính nhờ sự giúp đỡ này mà số vũ khí trang bị của mỗi sư đoàn của ta có 5.000 súng bộ binh, 174 khẩu pháo và súng cối, 40 pháo cao xạ 37mm và 20mm, 190 ô tô, 250 máy thông tin, 36 tổng đài, 30km dây điện thoại.
Những năm tiếp sau của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, bộ đội địa phương ở các quân khu còn được Tổng Tham mưu trưởng quyết định trang bị thêm các loại vũ khí có uy lực mạnh như AK, B40, B41... Trong cuốn hồi ký của mình, Đại tướng cho biết: “Sau Hội nghị của Bộ Chính trị thông qua kế hoạch về quốc phòng, Bác (Chủ tịch Hồ Chí Minh) còn dặn tôi chọn người đi học, chuẩn bị khung cán bộ cho các binh chủng, quân chủng mới như bộ đội xe tăng, cao xạ, tên lửa, hải quân, hóa học... Do đó, năm, mười năm sau chúng ta mới có niềm vui đón các biên đội tàu tuần tiễu, tàu chống tàu ngầm trên biển, các đơn vị xe tăng, không quân chiến đấu, tên lửa phòng không... trở về nước, trưởng thành và vào chiến đấu được ngay”.
Trực tiếp chỉ đạo, chỉ huy công tác hậu cần - kỹ thuật quân sự trong đại thắng Mùa Xuân 1975
Những năm cuối cuộc kháng chiến chống Mỹ, Đại tướng Văn Tiến Dũng được giao trực tiếp chỉ đạo nhiều chiến dịch lớn có ý nghĩa quan trọng làm thay đổi cục diện chiến trường miền Nam. Đặt biệt, trong đại thắng Mùa Xuân 1975, Đại tướng trực tiếp chỉ huy, tổ chức Sở chỉ huy Tiền phương của Bộ ở Tây Nguyên và làm Tư lệnh Chiến dịch Hồ Chí Minh.
Dưới sự chỉ đạo, chỉ huy trực tiếp của Đại tướng, các đơn vị đã tổ chức triển khai bến bãi, kho tàng để tiếp nhận vật chất hậu cần - kỹ thuật dự trữ ở các cụm kho chiến dịch trên các hướng. Các căn cứ hậu cần - kỹ thuật khu vực (binh trạm) của chiến trường Tây Nguyên đã dự trữ được 10.608 tấn; trong đó có 2.824 tấn đạn, 1.421 tấn xăng dầu, 6.289 tấn hàng quân nhu. Tháng 3-1975, Đại tướng họp với Bộ Tư lệnh Tây Nguyên bàn về việc “tổ chức đưa hơn 50.000 quân và hàng chục nghìn tấn vật chất từ Tây Nguyên đi ngay vào Nam Bộ”; đồng thời xác định “với hậu cần, đánh to, đánh thắng lớn, đánh nhanh càng giảm bớt mức tiếp tế mà lại còn lấy được những phương tiện vật chất kỹ thuật của địch để bổ sung cho ta”. Qua kiểm tra nắm tình hình, biết được chiến dịch thiếu đạn pháo lớn, Đại tướng “liên tiếp điện về yêu cầu đưa tiếp đạn pháo lớn vào, yêu cầu vét tất cả xe ô tô và đạn pháo lớn của các quân khu miền Bắc đưa vào mặt trận”.
Trong chiến dịch Hồ Chí Minh, trước yêu cầu chiến đấu vô cùng khẩn trương và quyết liệt, để bảo đảm cơ động đầy đủ quân số, cơ sở vật chất hậu cần - kỹ thuật cho chiến dịch, Tư lệnh Văn Tiến Dũng và Phó Tư lệnh Đinh Đức Thiện chủ động nắm tình hình, phân tuyến vận tải, trang bị đồng bộ cho các đơn vị trên đường cơ động từ miền Bắc vào; “vừa tận dụng các tuyến đường chiến lược Đông - Tây Trường Sơn sẵn có, vừa nhanh chóng khôi phục sử dụng đường số 14 và 1 mới được giải phóng, phát triển mạng đường chiến dịch, kéo dài đường ống dẫn dầu… Tăng cường phương tiện vận chuyển cho 559 và các quân đoàn để cơ động bảo đảm và vận chuyển vật chất, kết hợp vận chuyển quy mô lớn từ miền Bắc vào bằng cả đường bộ, đường biển, đường không”. Biết được Sư đoàn 10 Quân đoàn 3 còn đang ở Cam Ranh, đường hành quân vừa xa lại vừa khó đi, Đại tướng nhanh chóng “điện cho đồng chí Đồng Sĩ Nguyên đưa xe vận tải xuống để chở nhanh và gọn Sư đoàn 10, nếu thiếu xe thì đề nghị Bộ Tư lệnh Quân khu 5 tìm cách điều xe của Quân khu hoặc mượn của dân đề giúp Sư đoàn 10”. Tư lệnh Văn Tiến Dũng đã chỉ thị cho tập trung 446 khẩu pháo, 1 trung đoàn tên lửa, 550 pháo cao xạ, 320 xe tăng, 10.000 xe vận tải, huy động tại chỗ và vận chuyển từ hậu phương lớn vào 5,5 vạn tấn đạn… Tận dụng khí tài vật chất lấy được của địch, động viên khả năng của địa phương, vùng mới giải phóng.
Ngay khi được tin phi công Nguyễn Thành Trung ném bom sân bay Tân Sơn Nhất, Đại tướng cùng Bộ Tư lệnh Chiến dịch nhanh chóng đề nghị cho phép đưa ngay Nguyễn Thành Trung ra Đà Nẵng hướng dẫn một số lái máy bay chiến đấu của ta sang lái máy bay A.37 của Mỹ. Sau đó nhanh chóng sử dụng 5 chiếc A.37, nhân viên kỹ thuật và người lái của địch chạy sang ta, ném bom vào sân bay Tân Sơn Nhất chiều ngày 28-4, phá hủy 24 máy bay và tiêu diệt 200 nhân viên trực chiến ngụy, làm cho địch hoang mang kiếp sợ.
Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mùa Xuân năm 1975 đã kết thúc thắng lợi, làm vẻ vang thêm cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của quân và dân ta. Ngày nay, trong điều kiện mới của đất nước, kế thừa và vận dụng những quan điểm và chỉ đạo của Đại tướng Văn Tiến Dũng về quân sự nói chung và về công tác hậu cần - kỹ thuật nói riêng, nhất định Quân đội nhân dân Việt Nam sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ thiêng liêng là bảo vệ Tổ quốc.
Đại tá ThS NGÔ NHẬT DƯƠNG, Viện LSQS Việt Nam