Năm nay, nhân dân Xuân Nẻo trồng khoảng 35ha dưa hấu. Tổng sản lượng đạt hơn 900 tấn quả, áp vào thời giá cuối tháng 5 vừa rồi tương đương khoảng 9 tỷ đồng. Dưa hấu Xuân Nẻo có thương hiệu truyền thống nên được tiêu thụ nhanh, chủ yếu là đưa đi Hà Nội và các thành phố lớn.
Đã thành lệ, cứ kết thúc vụ dưa hấu là nhân dân Xuân Nẻo tổ chức ngày "hội dưa". Đầu mối là các liên gia trong từng xóm. Trưởng, phó liên gia chủ trì, tiến hành vào ngày chủ nhật để 100% nhân khẩu, bất kể nam-phụ-lão-ấu, đều tham dự. Chương trình gồm: Đánh giá kết quả vụ dưa, chỉ ra điển hình giỏi; tìm ra khiếm khuyết; trao đổi kinh nghiệm trồng dưa cho năng suất cao, chất lượng tốt; nêu quyết tâm hướng tới. Kết thúc, toàn liên gia ăn cỗ do chính bàn tay của bà con mình nấu nướng. Sau "hội dưa" toàn liên gia, các gia đình tổ chức "tổng kết dưa" của gia đình mình.
Dưa hấu Xuân Nẻo được đưa đi tiêu thụ.
Nét đặc biệt của "hội dưa" năm 2017 là "lá rách nhiều đùm lá rách ít". Nghe có vẻ "nghịch nhĩ" nhưng lại đúng với hiện thực. Ấy là, ở Xuân Nẻo, số hộ dân chuyên trồng dưa hấu gấp khoảng hai lần số hộ chuyên nuôi lợn. Vì sản xuất kinh doanh lợn cần đầu tư nhiều hơn, phải có nguồn tài lực kha khá mới làm được. Còn trồng dưa, tuy "một nắng hai sương" nhưng vốn nhỏ hơn, lại cũng có một phần lấy công làm lãi. Vì thế, đa số hộ chọn nghề này. Đương nhiên, nhìn chung tiềm lực kinh tế bình quân của các gia đình trồng dưa thấp hơn so với các gia đình chăn nuôi lợn thịt.
Người Xuân Nẻo có truyền thống "tương thân tương ái". Trong hoàn cảnh lợn giá thấp như hiện nay, nhìn những đàn lợn hàng trăm con đã quá kỳ xuất chuồng, cứ ngồn ngộn, ăn như "núi lở", không chỉ người chủ của lợn buồn lo mà các gia đình chuyên trồng dưa cũng thấy lòng xót xa... Và thế là "hội dưa" năm nay, ở tất cả các tổ liên gia, ngoài mục đích chính là bàn việc trồng dưa, bà con quyết chia sẻ khó khăn với các hộ nuôi lợn. Tiêu chí là: "Cỗ trong hội ưu tiên dùng thịt lợn của các hộ trong làng, lượng tiêu thụ nhiều nhất, giá cả nghĩa tình nhất, không để bà con chăn nuôi lợn bị thiệt hại thêm".
Toàn thôn Xuân Nẻo hiện tại có hơn 1.100 hộ dân, hơn 3.500 nhân khẩu, với hàng chục ngõ liên gia. Liên gia thuộc xóm 4 với 19 gia đình, tổ chức "hội dưa" vào ngày chủ nhật vừa qua trước khi từng gia đình tổ chức "tổng kết dưa" ở nhà mình. Tại đó, 2 tạ thịt lợn đã được sử dụng. Bà con ước tính, bế mạc mùa dưa hấu năm nay, Xuân Nẻo sẽ có hàng chục tấn thịt lợn được tiêu thụ tại chỗ. Các hộ chủ chăn nuôi lợn đều xúc động trước sự cao quý của "tình làng nghĩa xóm".
Bài và ảnh: PHẠM XƯỞNG