Các tham luận tại Hội thảo đều nhận định KH&CN là động lực giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong tăng trưởng của lĩnh vực nông nghiệp. Theo báo cáo, các tiến bộ KH&CN đã đóng góp khoảng 30-40% (tùy từng lĩnh vực) vào tăng trưởng nông nghiệp. Trong đó, quan trọng nhất là khâu chọn, tạo giống mới cây trồng, vật nuôi theo hướng tăng năng suất, nâng cao chất lượng thay thế giống nhập ngoại (từ chỗ nhập khẩu 70% các giống, hiện nay chỉ còn nhập dưới 30%).
Đồng thời, đến nay, đã có trên 90% diện tích lúa, 80% diện tích ngô, 60% diện tích mía, bông, cây ăn quả,...được dùng giống mới. Khoảng gần 90% giống cây trồng, vật nuôi được chọn tạo, đưa tỷ trọng áp dụng giống tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp lên 35%. Áp dụng các quy trình canh tác tiên tiến, chương trình “3 giảm, 3 tăng”, canh tác bền vững, phòng trừ dịch hại, sản xuất theo quy trình Thực hành tốt nông nghiệp (GAP). Bên cạnh đó, việc sử dụng giống mới trong chăn nuôi cũng giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm thịt, trứng, sữa. Trong ngành thuỷ sản đóng góp lớn nhất của KH&CN là công nghệ sản xuất giống, công nghệ nuôi trồng, chế biến giúp tăng sản lượng và giá trị xuất khẩu thuỷ sản.
Tuy nhiên, các đại biểu cũng nhận định: Trước tình hình mới, nông nghiệp cả nước nói chung và khu vực ĐBSH nói riêng cũng đang bộc lộ một số tồn tại, yếu kém về năng suất lao động thấp; chất lượng và khả năng cạnh tranh nhiều loại sản phẩm còn thấp. Một số lĩnh vực đã có công nghệ mới nhưng chậm hoặc ít được chuyển giao vào sản xuất hoặc khoa học và công nghệ chưa tác động rõ nét như lĩnh vực rau màu, cây ăn quả, chăn nuôi, chè, dâu tằm,... Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị còn chiếm tỷ lệ rất thấp. Cùng với đó, việc đưa sản xuất đại trà, quy mô lớn còn nhiều khó khăn và chưa có nhiều chính sách hỗ trợ, đầu tư “đặc thù” để ngành nông nghiệp phát triển bền vững.
Theo đó, cần có cơ chế hỗ trợ phù hợp, hiệu quả cho các doanh nghiệp trong việc đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, thúc đẩy hoạt động liên kết, ứng dụng, đổi mới, chuyển giao công nghệ trong sản xuất nông nghiệp. Đồng thời, cần tập trung đầu tư vào công nghệ sau thu hoạch để góp phần nâng cao chất lượng, an toàn thực phẩm, giảm tổn thất sau thu hoạch, gia tăng giá trị trong chuỗi sản xuất rau quả. Ngoài ra, cũng cần áp dụng nhiều hơn những mô hình tiên tiến trong nông nghiệp như hệ thống nhà màng, nhà lưới có cấu trúc đơn giản, chi phí đầu tư thấp, hiệu quả canh tác cao.
Tin, ảnh: NGUYÊN VŨ