Quy định như vậy được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp khi nộp thuế; giảm sự tiếp xúc trực tiếp giữa người dân, doanh nghiệp với cán bộ thuế để hạn chế tiêu cực, nâng cao năng suất và hiệu quả trong công tác thu thuế… Đây là những nội dung được nhiều đại biểu quan tâm tại Phiên họp thứ 31 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Nhiều nước áp dụng quản lý thuế điện tử

Theo kết quả khảo sát kinh nghiệm quốc tế của Bộ Tài chính, hiện nay, phần lớn các nước trên thế giới đều thực hiện phương thức quản lý thuế điện tử. Hầu hết các quốc gia thuộc khu vực châu Á-Thái Bình Dương đều thực hiện khai thuế điện tử. Các quốc gia, như: Australia, Ấn Độ, Hàn Quốc, Mông Cổ, Singapore có tỷ lệ khai thuế điện tử lớn hơn 90% đối với một số sắc thuế. Ở Singapore, theo quy định về thuế hàng hóa dịch vụ (GST), việc khai thuế điện tử đối với sắc thuế này là bắt buộc. Từ năm 2009-2010, Ấn Độ thực hiện khai thuế điện tử bắt buộc đối với các doanh nghiệp và cá nhân có mức thu nhập cao. Các nước thuộc khu vực châu Á-Thái Bình Dương hầu hết chấp nhận cả hai phương thức là nộp thuế điện tử và nộp thuế theo phương thức truyền thống. Phương thức nộp thuế điện tử bao gồm nộp thuế qua internet banking, khấu trừ trực tiếp vào tài khoản ngân hàng và qua ki-ốt thanh toán.

leftcenterrightdel
Giao dịch tại quầy kiểm soát chi Kho bạc Nhà nước huyện Tân Phú Đông (Tiền Giang). Ảnh: TTXVN.

Kết quả khảo sát của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) cho thấy, từ năm 2013, số tờ khai thuế thu nhập cá nhân qua mạng ở các nước thành viên OECD đạt bình quân 72%; một số nước không thuộc OECD tỷ lệ này cũng khá cao, như: Argentina và Brazil đạt 100%, Ấn Độ đạt 80%, Malaysia đạt 83%, Singapore đạt 97%, Nam Phi đạt 99%... Đối với thuế thu nhập doanh nghiệp, tỷ lệ khai thuế qua mạng trung bình ở các nước thành viên OECD là 81%; một số nước không thuộc OECD, như: Argentina, Brazil và Ấn Độ đạt 100%, Malaysia đạt 76%, Singapore đạt 69%, Nam Phi đạt 95%, Thái Lan đạt 75%... Đối với thuế giá trị gia tăng, tỷ lệ khai thuế qua mạng trung bình ở các nước OECD là 77%, ở Argentina, Costa Rica, Singapore là 100%, ở Nam Mỹ là 95%, Thái Lan là 69%... 100% các nước OECD đều đặt mục tiêu thực hiện khai thuế qua mạng và hầu hết các nước ngoài OECD cũng đặt mục tiêu tương tự.

Đề nghị bổ sung quy định quản lý thuế điện tử

Mặc dù quản lý thuế điện tử, kê khai và nộp thuế điện tử, hóa đơn, chứng từ điện tử đã được áp dụng rất phổ biến và trở thành xu thế chung của thế giới trong thời kỳ công nghệ thông tin đang bùng nổ rất mạnh mẽ, Việt Nam cũng đang nỗ lực mạnh mẽ để xây dựng Chính phủ điện tử, nhưng Luật Quản lý thuế hiện hành vẫn chưa có quy định về quản lý thuế điện tử. Vì vậy, khi xây dựng Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Chính phủ và các cơ quan hữu quan đã đề xuất bổ sung quy định về quản lý thuế điện tử. Theo đó, tại Điều 8, Dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) xác định: Người nộp thuế, cơ quan quản lý thuế, cơ quan quản lý Nhà nước, tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế phải thực hiện giao dịch điện tử với cơ quan quản lý thuế theo quy định của pháp luật.

Theo đánh giá của các chuyên gia tài chính, việc triển khai giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế có tác động giảm chi phí xã hội trong thực hiện thủ tục hành chính; tạo thuận lợi cho người nộp thuế thực hiện thủ tục hành chính thuế, làm giảm chi phí hành chính của doanh nghiệp; giảm chi phí lưu trữ của các cơ quan thuế; thúc đẩy các cơ quan Nhà nước thực hiện giao dịch điện tử, kết nối thông tin điện tử với cơ quan thuế để hiện đại hóa công tác quản lý Nhà nước của từng ngành, từng lĩnh vực, chuẩn bị cơ sở cho việc xây dựng Chính phủ điện tử; hạn chế sự tiếp xúc trực tiếp giữa người dân, doanh nghiệp với cán bộ thuế, qua đó giảm nguy cơ nhũng nhiễu, tiêu cực; hạn chế việc thu thiếu, thu sai thuế...

Cũng liên quan đến quản lý thuế điện tử, dự luật quy định các doanh nghiệp phải sử dụng hóa đơn điện tử trong giao dịch bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ để khắc phục tình trạng gian lận khi sử dụng hóa đơn giấy, nâng cao tính cạnh tranh của toàn nền kinh tế, góp phần ứng dụng quản lý thuế hiện đại, xây dựng cơ sở dữ liệu về hóa đơn để góp phần xây dựng cơ quan thuế điện tử.

Dự luật cũng bổ sung quy định trách nhiệm của các bộ, ngành, các tổ chức, đơn vị liên quan đến hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, quản lý, giám sát dòng tiền, thực hiện khấu trừ thuế với các tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ thương mại điện tử trong trường hợp tổ chức kinh doanh không có hiện diện thương mại tại Việt Nam.

Để quản lý thuế điện tử đạt hiệu quả cao

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng đánh giá cao tiến bộ của dự luật so với luật hiện hành khi bổ sung quy định về quản lý thuế điện tử. Tại Pháp, người bán hàng rong, bán hàng ở vỉa hè cũng không thể trốn thuế do có ứng dụng thông tin điện tử trong quản lý thuế, tự động cập nhật thuế. Nga cũng có ứng dụng điện tử trong quản lý thuế đỗ xe. Tuy nhiên, ông Phan Xuân Dũng đề nghị bổ sung quy định hạn chế sử dụng tiền mặt, tăng cường thanh toán không dùng tiền mặt để tăng hiệu quả của công tác quản lý thuế.

Nhất trí với ông Phan Xuân Dũng, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, xu hướng là cần quản lý thuế bằng công nghệ điện tử và áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị rà soát, tiếp thu ý kiến của Chủ nhiệm Phan Xuân Dũng về việc đẩy mạnh quản lý thuế điện tử và thanh toán không dùng tiền mặt. Làm như vậy để bảo đảm công khai, minh bạch, giảm được bộ máy phục vụ, nhanh về thủ tục và bớt tiêu cực. “Nếu khai điện tử, thu điện tử thì Hội đồng Tư vấn thuế sẽ không còn nhiều giá trị như trước, không nhiều việc như trước”, ông Nguyễn Khắc Định nói.

Bổ sung quy định về quản lý thuế điện tử là bước tiến trong việc hoàn thiện thể chế, pháp luật về kinh tế và quản lý kinh tế, tạo thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp khi thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Song, để công tác quản lý thuế đạt hiệu quả cao hơn, việc đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt là yêu cầu tất yếu phải được thực hiện. Khi tất cả giao dịch đều được thanh toán bằng thẻ hoặc chuyển khoản, không ai có thể gian lận được về giá trị các khoản giao dịch và việc thu thuế sẽ bảo đảm độ chính xác hơn rất nhiều.

THÙY LÂM