30% hợp tác xã làm ăn có hiệu quả

Trò chuyện với chúng tôi, chị Nguyễn Thị Liên, xã viên HTX mây tre đan Bao La, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên-Huế, hồ hởi: "Từ ngày vào HTX, chúng tôi rất phấn khởi vì có thêm thu nhập, nâng cao đời sống. Trước đây, đan lát ở nhà chỉ được 40.000-50.000 đồng/người/ngày, vào HTX, thu nhập của chúng tôi đạt từ 100.000 đến 120.000 đồng/người/ngày". 

Theo ông Nguyễn Lương Trí, Giám đốc HTX nông nghiệp Quảng Thọ 2 (huyện Quảng Điền): Xã Quảng Thọ có diện tích trồng rau má VietGAP là 46ha. Trước đây, tiêu thụ rau má cho nông dân chủ yếu do tư thương, vì vậy giá rau má có thời điểm chỉ bán được khoảng 3.000-4.000 đồng/kg. Nhưng từ năm 2014, HTX thu mua sản phẩm của bà con nông dân, giá rau má luôn ổn định ở mức hơn 6.000 đồng/kg, bình quân thu nhập 150-200 triệu đồng/ha.

leftcenterrightdel
Sản xuất trà rau má ở Hợp tác xã nông nghiệp Quảng Thọ 2, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên- Huế.

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hiện cả nước có 19.569 HTX, trong đó 5.641 HTX thành lập mới sau khi có Luật HTX 2012. Đến nay, đã có 30% số HTX làm ăn hiệu quả, thu nhập của người lao động trong HTX được cải thiện, góp phần vào tăng trưởng GDP của cả nước. Theo Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn-NN&PTNT), doanh thu bình quân của HTX nông nghiệp là 980 triệu đồng/năm, đối với liên hiệp HTX là 1,5 tỷ đồng/năm. Một số HTX có quy mô lớn, phạm vi hoạt động rộng trên nhiều tỉnh thì doanh thu đạt hàng trăm tỷ đồng/năm, như: HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào (Lâm Đồng), HTX Evergrowth (Sóc Trăng), HTX bò sữa Tân Thông Hội (TP Hồ Chí Minh)...

Sớm gỡ khó cho hợp tác xã

Thống kê từ Liên minh HTX Việt Nam cho thấy, mới chỉ có 2% số HTX tiếp cận được vốn vay, còn phần lớn vẫn tự xoay sở. Theo ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam: Hiện nay, các HTX gặp khó khăn về tiếp cận vốn, trước hết là do quy mô HTX còn hạn chế, tài chính một số HTX cũng chưa được minh bạch, khả năng quản trị sản xuất kinh doanh của HTX còn hạn chế.

Một số quy định chưa được hướng dẫn cụ thể hoặc có hướng dẫn cũng không khả thi dẫn đến khó triển khai, như: Xác định tài sản không chia, xử lý tài sản không chia sau chuyển đổi, giải thể HTX; hướng dẫn định mức và thủ tục thực hiện hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng cho HTX nông nghiệp; công tác kiểm toán đối với hợp tác xã... Một số chính sách ban hành phân tán, chưa đồng bộ, thiếu tính khả thi, chưa được hướng dẫn cụ thể, thiếu nguồn lực.   

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh, HTX chính là một trong hai lực lượng chính quyết định sự thành bại của quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đồng thời đưa nền nông nghiệp Việt Nam bước lên giai đoạn phát triển mới.

Để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện Luật HTX năm 2012, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất chính sách ưu đãi về thuế cho các HTX để tạo điều kiện hỗ trợ HTX phát triển, đề xuất phương án xử lý nợ (nợ thuế, nợ ngân hàng thuộc sở hữu Nhà nước, nợ doanh nghiệp Nhà nước) của HTX ngừng hoạt động, tạo cơ sở cho việc giải thể, chuyển đổi; đồng thời chủ trì, phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam trình Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển HTX địa phương. Phó thủ tướng cũng yêu cầu Bộ NN&PTNT hoàn thiện đề án liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; xây dựng Đề án hỗ trợ phát triển HTX ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp. Ngân hàng Nhà nước ban hành chính sách, đề xuất cơ chế tháo gỡ khó khăn cho các HTX tiếp cận được nguồn vốn tín dụng từ ngân hàng, các tổ chức tín dụng, sửa đổi Nghị định 55/2015/NĐ-CP về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; đề xuất cơ chế định giá khi vay vốn và cho phép HTX dùng tài sản hình thành trên đất sau khi định giá để thế chấp vay vốn tín dụng, theo đó đưa tài sản trên đất như nhà lưới, nhà kính, phương tiện hình thành sau sản xuất kinh doanh để có thể làm tài sản thế chấp cho vay. Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu cơ chế, chính sách để các HTX được hỗ trợ về đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các HTX…

Bài và ảnh: NGUYỄN KIỂM