Trong hoạt động dịch vụ việc làm, một số trung tâm chưa có phương án tiếp cận doanh nghiệp, người lao động; việc tổ chức sàn giao dịch việc làm, ngày hội việc làm còn nhiều hạn chế về quy trình nghiệp vụ; chưa bảo đảm được việc theo dõi, nắm bắt về lao động được giới thiệu việc làm...
Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Bí thư Trung ương Đoàn cho rằng: Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiệu quả hoạt động của các trung tâm chưa cao, chưa thể hiện rõ vai trò của tổ chức Đoàn. Thời gian tới, trung tâm nào hoạt động không hiệu quả thì phải tính toán xem có thể chuyên nghiệp hóa để hoạt động tốt hơn, nếu không thì cần mạnh dạn giải thể.
Hiện cả nước có 31 trung tâm dịch vụ việc làm, dạy nghề thanh niên. Đây là con số khiêm tốn so với nhu cầu thực tế. Theo báo cáo, năm qua, các trung tâm đã tổ chức tư vấn hướng nghiệp, tư vấn nghề, việc làm cho gần 300.300 lượt người; đào tạo nghề cho gần 24.800 người; giới thiệu việc làm và cung ứng lao động cho gần 53.200 người. Dù được đánh giá là hoạt động chưa thực sự hiệu quả, nhưng theo chị Vũ Thị Hương Giang, Trưởng ban Thanh niên công nhân và Đô thị, Trung ương Đoàn: Kết quả hoạt động năm 2016 của các trung tâm có tiến bộ so với năm 2015. Tuy nhiên, cần nâng cao hơn nữa chất lượng, chuyên nghiệp hóa các trung tâm để các trung tâm thực sự là điểm đến của thanh niên trong hành trình khởi nghiệp.
Theo lãnh đạo Trung ương Đoàn, chức năng, nhiệm vụ của Đoàn là bảo vệ, chăm lo quyền, lợi ích hợp pháp của thanh niên. Đoàn phải mang lại lợi ích cho thanh niên, như việc học, việc làm, có thu nhập, vui chơi giải trí lành mạnh. Nếu không giải quyết được vấn đề việc làm thì Đoàn sẽ mất dần vị trí, vai trò, dẫn đến khó khăn trong công tác đoàn kết, tập hợp, giáo dục và hỗ trợ thanh niên lập thân, lập nghiệp.
Đề cập về nguyên nhân dẫn đến tình trạng hoạt động kém hiệu quả của các trung tâm, đại diện các đơn vị bày tỏ sự băn khoăn, trăn trở về cơ chế hoạt động, cùng những vấn đề liên quan đến việc quản lý và tự chủ hoạt động của các trung tâm. Hầu hết các ý kiến đều xoay quanh vấn đề, các trung tâm dịch vụ việc làm, dạy nghề thanh niên của Đoàn phải “thay tên đổi họ” nhiều lần, số lượng liên tục giảm từ 50 trung tâm xuống còn 31 và tới đây sắp xếp lại thì sẽ còn 22 đơn vị. Bà Nguyễn Thị Ngọc Trinh, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Thanh niên Hà Nội bày tỏ băn khoăn trước thực tế, sắp tới theo quy định mới của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, TP Hà Nội phải sắp xếp lại, sáp nhập Trung tâm giáo dục hướng nghiệp, Trung tâm dịch vụ việc làm thanh niên và Trung tâm dạy nghề thanh niên thành một. Theo bà Trinh, nếu đơn vị nào không đủ sức hoạt động và hoạt động kém hiệu quả thì cần tính toán, sắp xếp lại để hoạt động hiệu quả hơn, chuyên nghiệp hơn. Tuy nhiên, việc sắp xếp phải bảo đảm cơ chế hoạt động, thuộc sự quản lý của tổ chức Đoàn, giúp thanh niên thuận lợi trong quá trình tiếp cận thông tin.
Ông Hà Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Dạy nghề Thanh niên tỉnh Kiên Giang cũng cho rằng, tổ chức Đoàn luôn cần có mô hình dạy nghề, việc làm, bởi đây là nhu cầu thiết thân đối với thanh niên. Ông Huy đề nghị Trung ương Đoàn làm rõ thêm các quy định hiện hành để tạo cơ chế, điều kiện cho các trung tâm hoạt động. Cụ thể, hiện nay các trung tâm đều rất khó khăn về kinh phí, cần được thế chấp vay vốn đầu tư cho hoạt động, nếu có tài sản bảo đảm. Ông Trần Hữu Hiệu, Giám đốc Trung tâm Dạy nghề và giới thiệu việc làm Thanh niên tỉnh Bình Định cũng nêu khó khăn: Tài sản mà trung tâm quản lý, từ đất đai đến cơ sở hạ tầng có trị giá hàng chục tỷ đồng, nhưng không được thế chấp để vay vốn, dẫn đến khó khăn trong việc triển khai dự án. Cần sớm làm rõ nguyên nhân dẫn đến tình trạng hoạt động kém hiệu quả, từ đó có phương án đầu tư hỗ trợ các trung tâm phát triển.
Cùng với sắp xếp, cơ cấu lại, tháo gỡ khó khăn trong việc huy động vốn để triển khai các chương trình hoạt động, thì một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng hoạt động kém hiệu quả của các trung tâm chính là vấn đề nội lực. Thực tế, có những trung tâm hoạt động hiệu quả nhờ phát huy tính tự chủ, sáng tạo. Một số trung tâm đã triển khai thường xuyên, đa dạng và từng bước chuyên nghiệp trong tổ chức các hoạt động tư vấn hướng nghiệp cho học sinh. Cùng với các hình thức tổ chức tọa đàm, tư vấn trực tiếp, một số trung tâm đã triển khai nhiều hình thức hướng nghiệp phù hợp, như: Tổ chức tư vấn hướng nghiệp trực quan, du lịch nghề nghiệp, hành trình đến với các cơ sở đào tạo nghề, xây dựng chương trình truyền thống về hướng nghiệp, phát hành ấn phẩm tuyên truyền hướng nghiệp… Để phù hợp với tình hình thực tế, một số trung tâm đã có sự chuyển đổi mô hình đào tạo nghề gắn với các hình thức: Chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật cho thanh niên nông thôn, đào tạo nghề lưu động, đào tạo khởi sự doanh nghiệp, phối hợp với doanh nghiệp đào tạo kỹ năng nghề cho người lao động, đào tạo nghề theo “đặt hàng” của nhiều doanh nghiệp. Có trung tâm còn đa dạng các hoạt động giới thiệu việc làm và cung ứng lao động, từ việc tổ chức sàn giao dịch việc làm, ngày hội việc làm…, đến triển khai mạng lưới cộng tác viên tại các cơ sở Đoàn; nâng cao chất lượng của website, kênh quảng bá; phối hợp với những doanh nghiệp dịch vụ việc làm, xuất khẩu lao động; ký kết dịch vụ cung ứng lao động cho các doanh nghiệp. Hoạt động xuất khẩu lao động cũng được một số trung tâm đẩy mạnh, phối hợp với các doanh nghiệp có uy tín, chất lượng do ngành lao động giới thiệu, cùng nhiều hình thức tư vấn du học, đào tạo ngoại ngữ, hỗ trợ thông tin thị trường lao động…
Trong năm 2017, các trung tâm dịch vụ việc làm, trung tâm dạy nghề thanh niên đề ra mục tiêu tư vấn hướng nghiệp, tư vấn việc làm cho 400.000 lượt người; đào tạo nghề, liên kết đào tạo cho 25.000 người; giới thiệu việc làm và cung ứng lao động cho 55.000 người. Mục tiêu đặt ra không quá cao, nhưng để hiện thực hóa điều đó, theo lãnh đạo Trung ương Đoàn, trước mắt, các trung tâm cần tập trung đẩy mạnh chương trình “Tiếp sức người lao động”, nhân rộng các mô hình đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn trên cơ sở triển khai Quyết định số 1600 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020; phối hợp triển khai tư vấn, giới thiệu xuất khẩu lao động giữa các trung tâm; củng cố tổ chức của các trung tâm theo những quy định của Chính phủ đối với hoạt động của các trung tâm dịch vụ việc làm và cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trong đó, tập trung đổi mới hoạt động theo hướng chuyển đổi sang mô hình trung tâm dịch vụ việc làm theo quy hoạch đã thống nhất giữa Trung ương Đoàn và Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.
Để nâng cao chất lượng, chuyên nghiệp hóa các trung tâm, cùng với sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng thì cán bộ, nhân viên, nhất là người đứng đầu các trung tâm cần nêu cao trách nhiệm, khắc phục khó khăn, tìm tòi, sáng tạo, đưa hoạt động của trung tâm ngày càng phát triển, thực sự là “điểm đến” tin cậy của thanh niên khởi nghiệp.
KHÁNH MINH