Nỗ lực đạt dự toán thu ngân sách nhà nước

Các khoản thu tăng, nhưng còn khá xa dự toán

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai, thu nội địa 8 tháng ước đạt 603,6 nghìn tỷ đồng, bằng 61% dự toán năm, tăng 10,7% so cùng kỳ năm 2016. Một số khoản thu tiến đô%3ḅ đạt khá so với dự toán năm và cùng kỳ năm trước là thuế thu nhâ%3ḅp cá nhân đạt 68,6% dự toán năm, tăng 20,9%; thu phí và lệ phí đạt 73,5% dự toán năm, tăng 52,6%; thu từ hoạt đô%3ḅng xổ số kiến thiết đạt 83,7% dự toán năm, tăng 11,9%. Riêng các khoản thu về nhà, đất đã vượt dự toán năm (đạt 108,6%) và tăng 25% so với cùng kỳ năm 2016. Bên cạnh đó, thu từ hoạt động xuất nhập khẩu 8 tháng ước đạt 190,78 nghìn tỷ đồng, bằng 66,9% dự toán năm, tăng 9,5% so với cùng kỳ năm 2016. Thu từ dầu thô 8 tháng ước đạt 29,97 nghìn tỷ đồng, bằng 78,3% dự toán năm, tăng 11,3% so với cùng kỳ năm 2016...

Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay vẫn còn 20 địa phương thu NSNN chưa bảo đảm tiến độ dự toán năm (dưới 63%); 6 địa phương thu thấp hơn so với cùng kỳ do nguyên nhân khách quan, cụ thể là tỉnh Quảng Ngãi do không còn áp dụng cơ chế thu điều tiết đối với Nhà máy lọc dầu Dung Quất; tỉnh Vĩnh Phúc giảm thu từ hoạt đô%3ḅng sản xuất, lắp ráp ô tô; tỉnh Thái Bình giảm thu thuế bảo vê%3ḅ môi trường từ mặt hàng xăng, dầu; tỉnh Thanh Hóa giảm thu từ thuế nhà thầu của tổ hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn; các tỉnh Hòa Bình, Lai Châu giảm thu từ các công ty thủy điê%3ḅn.

Ông Nguyễn Đại Trí, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết, nhiệm vụ thu ngân sách năm 2017 của ngành thuế là gần 970.000 tỷ đồng, một con số rất lớn. Từ đầu năm đến nay, ngành thuế đã thanh tra, kiểm tra, tăng thu ngân sách hơn 10.400 tỷ đồng. Ngành cũng tiến hành thanh tra, kiểm tra 135 doanh nghiệp có giao dịch liên kết, qua đó đã truy thu, truy hoàn và phạt hơn 400 tỷ đồng, giảm lỗ hơn 1.800 tỷ đồng, giảm khấu trừ 6,7 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế hơn 1.300 tỷ đồng. Đối với ngành hải quan, trong 8 tháng đã thực hiê%3ḅn hơn 6.000 cuô%3ḅc kiểm tra sau thông quan, thu vào NSNN 1.130,8 tỷ đồng; chủ trì, phối hợp, bắt giữ hơn 9,6 nghìn vụ viê%3ḅc vi phạm, thu nô%3ḅp ngân sách đạt 190 tỷ đồng.

Ở góc độ địa phương, Cục trưởng Cục Hải quan Hà Nội Nguyễn Văn Trường cho rằng, tốc độ thu của hải quan trong các tháng cuối năm sẽ giảm do ảnh hưởng bởi Quyết định 15/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định về Danh mục mặt hàng phải làm thủ tục tại cửa khẩu nhập. Các mặt hàng xe máy nguyên chiếc; mặt hàng phải kiểm dịch động vật, thực vật; mặt hàng chịu thuế chống bán phá giá không được làm thủ tục hải quan tại địa bàn Hà Nội dẫn đến số thu sẽ giảm.

Lạc quan hơn, chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Nguyễn Minh Phong nhận định, có ba lý do chính khiến thu NSNN không đạt tiến độ và theo mục tiêu. Thứ nhất, dự toán thu được đặt ở mức khá cao so với khả năng thực tế. Thứ hai, các khoản nợ đóng thuế của doanh nghiệp hiện nay còn nhiều. Thứ ba, ngành thuế đang giảm bớt số lần nộp thuế trong năm nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp. Trước đây, mỗi tháng 1 lần doanh nghiệp phải nộp thuế, bây giờ nộp theo quý, thậm chí nửa năm nộp một lần. Vì vậy, không quá “e ngại” chuyện 8 tháng chỉ thu được 62% dự toán. Dịp cuối năm sẽ là thời điểm tăng thu.

Quyết liệt chống thất thu  

Bộ Tài chính đặt mục tiêu những tháng cuối năm sẽ tăng cường công tác quản lý thu, chống thất thu, chống buôn lậu, gian lận thương mại và chuyển giá; tập trung xử lý, thu hồi nợ đọng thuế để giảm số nợ thuế xuống dưới 5% so với số thực thu NSNN. Tiến sĩ Nguyễn Minh Phong nhận định, để chống thất thu NSNN thì chống chuyển giá là vấn đề quan trọng hàng đầu nhưng đang rất khó khăn để thực hiện. Về chống chuyển giá, chúng ta còn yếu cả nhận thức, quyết tâm và cả kỹ thuật. Ví dụ, chỉ cần chống chuyển giá đối với mặt hàng của một doanh nghiệp lớn thì có thể tăng thu ngân sách hàng nghìn tỷ đồng, gấp rất nhiều lần truy thu thuế các doanh nghiệp nhỏ. Bộ Tài chính đã lập bộ phận phòng, chống chuyển giá, một số thành phố lớn đã làm nhưng chưa quyết tâm, chưa có đột phá về thể chế nên hiệu quả không cao. Cần phải coi chống chuyển giá là một trong những điểm chủ đạo để không phải tăng thuế, hạn chế thất thu hoặc thu không đạt yêu cầu. Thêm vào đó, cần đưa những khoản chưa thu hoặc những khoản đang nằm ngoài vùng phủ sóng vào diện thu thuế.

Có một cách làm hay để chống thất thu thuế là công khai danh sách các đơn vị nợ thuế. Từ đầu năm 2017, Hà Nội đã công khai nợ thuế của 1.071 doanh nghiệp và dự án nợ tiền thuế với tổng số tiền nợ đã đăng công khai là gần 3.000 tỷ đồng. Sau công khai đã có 343 doanh nghiệp nộp hơn 167,8 tỷ đồng vào NSNN. Thực tế cho thấy, việc công khai danh sách doanh nghiệp nợ đọng thuế là giải pháp đúng và hiệu quả. 

Theo ông Nguyễn Đại Trí, thời gian tới, ngành thuế tập trung quản lý việc khai thuế vào các đối tượng kinh doanh qua mạng; chống thất thu đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh, hộ kinh doanh trong lĩnh vực thương mại, ăn uống, dịch vụ. Đây là những lĩnh vực được cho là có rủi ro cao về thuế. Ngành cũng tăng cường công tác quản lý nợ, thu hồi nợ thuế, tích cực cải cách thủ tục hành chính, triển khai các chương trình hỗ trợ để mang lại sự thuận tiện nhất cho người nộp thuế. Đáng lưu ý là theo quy định, các mặt hàng trị giá từ 200.000 đồng trở lên đều phải xuất hóa đơn, vì vậy người dân cần nâng cao nhận thức, chấp hành tốt để tránh thất thu thuế.

Cục trưởng Cục Thuế xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan) Lưu Mạnh Tưởng chia sẻ, thời gian tới, các đơn vị hải quan tiếp tục tập trung nguồn lực để kiểm tra trị giá, thực hiện tham vấn, kiểm tra sau thông quan đối với các mặt hàng khai báo trị giá thấp hơn cơ sở dữ liệu giá. Không để tình trạng thông quan đối với lô hàng giá quá thấp, bất hợp lý nhưng không tham vấn hoặc kiểm tra sau thông quan. Tổng cục Hải quan sẽ giảm số lượng mặt hàng cần phân tích bảo đảm để thông quan nhanh hàng hóa nhưng những mặt hàng có chênh lệch mức thuế suất, cần phân tích thì thực hiện nghiêm túc việc phân tích, kiểm tra khai báo. Tại các đơn vị hải quan địa phương sẽ chú trọng kiểm tra việc miễn, giảm, hoàn thuế, không thu thuế để tránh gian lận, trục lợi trong hoàn thuế.

 Bài và ảnh: HOÀNG TRƯỜNG GIANG