Xung lực mới từ đầu năm

Việt Nam đón xuân mới Mậu Tuất 2018 với không khí hân hoan và niềm tin tưởng vững chắc hơn cùng sự ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực mới: Dịp Tết, nhiều loại nông sản trúng mùa, được giá và sức mua thị trường cũng tăng hơn năm trước. Tháng 1-2018, tổng trị giá kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước đạt 40,26 tỷ USD và thặng dư thương mại đạt 181 triệu USD; trong đó, xuất khẩu đạt 20,22 tỷ USD, tăng tới 41% so với cùng kỳ năm 2017.

leftcenterrightdel
Sản xuất linh kiện điện tử tại Công ty Canon Việt Nam (Khu Công nghiệp Thăng Long - Hà Nội). Ảnh: DUY LINH

Kinh tế phát triển, sức mua thị trường mở rộng hơn, giá cả nhìn chung ổn định, nhu cầu du lịch, trải nghiệm và lượng khách đi máy bay tăng nhanh, năng lực vận chuyển hàng không cũng được cải thiện rõ rệt. Theo Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), tính riêng tại sân bay Tân Sơn Nhất, tổng lượt hành khách đi và đến trong dịp Tết Mậu Tuất ước đạt hơn 4 triệu lượt, tăng 25% so với cùng kỳ năm trước và tỷ lệ đầy chuyến đường TP Hồ Chí Minh-Hà Nội dao động từ 90 đến 99%.

Năm 2018, với phương châm “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả”, Việt Nam đặt mục tiêu bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, phấn đấu tăng trưởng kinh tế cao hơn 5 năm trước, quản lý Nhà nước được tăng cường từ ngày đầu, tháng đầu của năm mới. Chính phủ ban hành Nghị quyết số 1/NQ-CP ngày 1-1-2018 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2018, với 9 nhóm giải pháp và hơn 250 đầu việc, tiếp tục thực hiện “giảm chi phí cho doanh nghiệp”, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế, tinh giản và nâng cao chất lượng bộ máy, tăng cường tính minh bạch, lành mạnh, an toàn và hiệu quả, nâng cao năng lực quản trị Nhà nước, chủ động hội nhập quốc tế...

Về tổng thể, năm 2018, bức tranh kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục các động lực tăng trưởng đã tích lũy từ năm trước và có thể nhận thêm nhiều xung lực mới và cơ hội mới, với nhiều kỳ vọng sẽ ngày càng khởi sắc hơn cùng với năng lực đổi mới công nghệ, đà tăng giá dầu thô và độ ấm trong quan hệ kinh tế quốc tế.

Động lực tăng trưởng chung của nền kinh tế được hội tụ và lan tỏa từ đà tăng trưởng tốt của công nghiệp chế biến, chế tạo và dịch vụ; sự hồi phục đáng khâm phục của ngành nông nghiệp, nhờ tăng ứng dụng công nghệ cao và nhiều kết quả nghiên cứu khoa học, giống mới, quy trình công nghệ, tiến bộ kỹ thuật mới được chuyển giao, góp phần giảm chi phí đầu tư, tăng lợi nhuận và cải thiện hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông nghiệp. Nhờ đó, Việt Nam giữ vững vị trí trong nhóm các nước xuất khẩu hàng đầu thế giới về tôm, cá tra, cà phê, hạt điều, hạt tiêu và gạo. Các cân đối vĩ mô sẽ vẫn được bảo đảm. Dự trữ ngoại tệ được bảo tồn. Lòng tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước tiếp tục được phục hồi và củng cố, nhờ tiếp tục các cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư, tạo xung lực mới cho khu vực tư nhân trở thành động lực chính phát triển kinh tế thời gian tới, cũng như nhờ giá năng lượng và nông sản thế giới dự báo phục hồi cùng với sự gia tăng tổng cầu tiêu dùng và tổng nguồn vốn cung ứng cho nền kinh tế. Giá hàng tiêu dùng nhập khẩu sẽ giảm cùng với mức độ giảm thuế nhập khẩu, gia tăng hàng rào kỹ thuật và áp lực cạnh tranh thị trường. Thị trường bất động sản năm 2018 tiếp tục ấm và mở rộng dần thị trường nhà xã hội.

Việt Nam cũng phấn đấu trong năm 2018-2019 có thể ký Hiệp định Thương mại tự do EVFTA với Liên minh châu Âu (EU), Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP); Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP)… Từ đó, mang đến nhiều cơ hội mới, mở ra không gian rộng lớn hơn cho cộng đồng doanh nghiệp tham gia vào chuỗi giá trị trong các nền kinh tế thành viên của các Hiệp định FTA mới.

Cần chủ động các kịch bản tăng trưởng

Năm 2018, cả Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động có nhiều kịch bản đối phó kịp thời với những diễn biến khó lường của thị trường và thiên tai, biến đổi khí hậu, tình hình khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp; nguồn lực tài chính quốc gia hạn chế trong lúc nền kinh tế đang đứng trước yêu cầu đẩy nhanh tái cơ cấu trên nhiều lĩnh vực; hệ thống tài chính vẫn phụ thuộc nhiều vào khu vực ngân hàng, khả năng giảm lãi suất cho vay bị hạn chế bởi vấn đề nợ xấu và lạm phát, sở hữu chéo. Áp lực thất nghiệp và giảm nghèo đói vẫn là thách thức không nhỏ cho các vùng, địa phương còn nhiều khó khăn, đang bị ô nhiễm môi trường nặng nề và cần nhiều hơn các nỗ lực đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước…

leftcenterrightdel
Dây chuyền may áo vét xuất khẩu tại xí nghiệp may Hưng Hà (Tổng công ty May 10). Ảnh: DUY LINH

Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, ông Ousmane Dione khẳng định: Năm 2017, kinh tế Việt Nam thực sự có một năm thành công khi đây là năm đầu tiên Việt Nam thực hiện được toàn bộ 13 chỉ tiêu kinh tế-xã hội do Quốc hội đề ra. Tăng trưởng GDP đạt 6,81%, mức cao nhất trong 10 năm trở lại đây, cao hơn dự báo của các tổ chức quốc tế, giới chuyên gia và cả của Chính phủ Việt Nam. Đặc biệt, tăng trưởng nhanh còn đi kèm với sự ổn định kinh tế vĩ mô được duy trì trong 6 năm liên tiếp, với mức lạm phát duy trì dưới 4%, tỷ giá được duy trì tương đối ổn định và vị thế quốc tế được nâng cao... Các chương trình cải cách của Nhà nước đang đi đúng hướng, nếu thực hiện theo trình tự hợp lý, hiệu quả thì sẽ mang lại nhiều cơ hội mới cho Việt Nam. Triển vọng chung năm 2018 là khả quan và thuận lợi, dù còn không ít nguy cơ và cần tập trung vào những chính sách kinh tế vĩ mô thận trọng để nâng cao sức kháng chịu của Việt Nam trước những biến động.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam và ASEAN thuộc Viện Nghiên cứu Viễn Đông của Viện Hàn lâm Khoa học Nga, Việt Nam đang ở giai đoạn phát triển kinh tế ổn định. GDP của Việt Nam hiện đạt gần 220 tỷ USD, và tính theo GDP ngang giá sức mua thì đạt gần 600 tỷ USD. Kết quả này đạt được nhờ những chính sách đúng đắn và bản lĩnh, sự sáng tạo chung của cả đất nước. Những tín hiệu tốt lành của mùa xuân khiến chúng ta có thêm niềm tin vào thành công của đất nước trong năm mới.

TS NGUYỄN MINH PHONG