Trong bối cảnh phải gánh cả trách nhiệm cung ứng vốn chủ yếu cho nền kinh tế, đặc biệt là vốn trung, dài hạn, song ngành ngân hàng đã có nhiều nỗ lực, đạt được nhiều thành công trong điều hành chính sách tiền tệ với lãi suất, tỷ giá ổn định, tín dụng tăng trưởng phù hợp.

Nỗ lực cải cách hành chính

Cải cách hành chính (CCHC) từ lâu được coi là nhiệm vụ trọng tâm của ngành ngân hàng và đã được triển khai đồng bộ từ NHNN đến các chi nhánh NHNN và các tổ chức tín dụng trong suốt thời gian qua. Để tạo bước đột phá trong công tác CCHC, góp phần tổ chức thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội, NHNN đã chỉ đạo quyết liệt các đơn vị tổ chức thực hiện toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ CCHC, đề ra các giải pháp nâng cao chất lượng phục vụ của các cơ quan hành chính để cải thiện mức độ hài lòng của tổ chức, cá nhân. Đồng thời, chỉ đạo các tổ chức tín dụng (TCTD) đẩy mạnh đa dạng hóa dịch vụ, cải tiến, đơn giản hóa thủ tục giao dịch với doanh nghiệp, người dân. Mục đích lớn nhất của hoạt động cải cách chính là tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân trong quá trình tiếp cận vốn và các dịch vụ ngân hàng. Nhờ đó, trong 4 năm liên tiếp, từ 2013-2016, theo công bố kết quả xác định chỉ số CCHC (PAR INDEX) của Bộ Nội vụ, trong số 19 bộ, ngành, NHNN luôn là một trong những đơn vị đứng vị trí hàng đầu, riêng 2 năm 2015 và 2016, NHNN xếp vị trí quán quân về công tác CCHC.

Đặc biệt, CCHC đã góp phần quan trọng vào việc cải thiện chỉ số tiếp cận tín dụng quốc gia. Theo Báo cáo của World Bank (2018), chỉ số Tiếp cận tín dụng năm 2018 của Việt Nam xếp thứ hạng 29 trên tổng số 190 nền kinh tế được khảo sát, đạt 75 điểm trên thang điểm 100. Cả về điểm số và thứ hạng, chỉ số Tiếp cận tín dụng của Việt Nam đều cao hơn mức trung bình của khu vực OECD và Đông Á-Thái Bình Dương. So với năm 2017, chỉ số này đã tăng 5 điểm, cải thiện 3 bậc và là chỉ số cao thứ 2 trong 10 chỉ số của Việt Nam trong báo cáo. Cùng với 5 chỉ số tăng bậc khác, chỉ số Tiếp cận tín dụng đã giúp cho xếp hạng về môi trường kinh doanh của Việt Nam tăng 14 bậc so với năm 2017, đứng vị trí 68/190.

leftcenterrightdel
Ảnh minh họa. Nguồn: TTXVN

TS Võ Trí Thành, nguyên Phó viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương, cho biết: “Việt Nam đã đạt mục tiêu đề ra về chỉ số Tiếp cận tín dụng trong kế hoạch hành động của ngành ngân hàng góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp năm 2016-2017, định hướng đến năm 2020”.

 TS Vũ Tiến Lộc đánh giá: “Điều này cho thấy cố gắng nỗ lực vượt bậc của ngành ngân hàng Việt Nam. Có thể nói rằng, đó là một trong hai lĩnh vực Việt Nam có tiến bộ nổi trội trong cải cách thủ tục hành chính”.

Phó thống đốc NHNN Đào Minh Tú nhìn nhận: “Sự đánh giá khách quan từ các tổ chức quốc tế là điều đáng mừng. Khẳng định kết quả này không phải chỉ từ phía ngành ngân hàng; từ nỗ lực của các bộ, ngành với các cơ chế chính sách lập pháp nói chung, tạo nên sự cởi mở, gắn bó hơn, trong đó có sự chủ động của ngân hàng và doanh nghiệp”.

Sự hài lòng của doanh nghiệp

Nói về sự đổi mới và cải cách của ngành ngân hàng hướng đến doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), ông Nguyễn Đình Vinh, Phó tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) cho rằng: “Chúng tôi luôn xác định DNNVV là một trong những phân khúc khách hàng quan trọng nhất. Chúng tôi hiểu những khó khăn của DNNVV, do đó, để có những sản phẩm dịch vụ tốt nhất cho DNNVV, chúng tôi rút ngắn thời gian thẩm định, đơn giản hóa thủ tục vay vốn để làm sao ra được quyết định cho vay nhanh nhất. Thứ hai là chúng tôi thường xuyên xây dựng các gói sản phẩm tín dụng với các gói lãi suất ưu đãi phù hợp với DNNVV. Thứ ba, chúng tôi hiểu tài sản bảo đảm trong quá trình vay vốn là một yếu tố quan trọng, Tuy nhiên, cái chúng tôi quan tâm nhất là hiệu quả của các phương án, dự án đầu tư của khách hàng trao đổi với ngân hàng. Nếu khách hàng có những phương án hiệu quả kinh tế cao, đặc biệt ngân hàng quản lý được dòng tiền thì đó là ưu tiên của ngân hàng trước khi xem xét tài sản bảo đảm”.

Sự nỗ lực trong CCHC của ngành ngân hàng đã mang lại những kết quả tích cực, không chỉ thể hiện qua những con số mà còn qua sự hài lòng của doanh nghiệp. Bà Nguyễn Thu Hà, Tổng giám đốc Công ty TNHH Lexim cho biết, việc tiếp cận vốn ngân hàng của doanh nghiệp trước đây cũng gặp không ít khó khăn, song sự thay đổi trong những năm gần đây là hết sức rõ rệt. Từ câu chuyện cụ thể của Công ty TNHH Lexim, bà Hà kể, từ năm 2014, khi tiếp cận với Vietcombank Chương Dương, bà đã cảm nhận sự thay đổi cả về nhận thức và hành động trong hoạt động cung ứng tín dụng của ngân hàng. Niềm tin với ngành ngân hàng dày thêm với việc lãi suất hạ từ 18% xuống 15% năm 2012 và giờ thấp hơn nhiều đã bổ trợ cho công ty nguồn vốn trung, dài hạn kinh doanh, bên cạnh nguồn vốn của đối tác nước ngoài. “Chỉ có niềm tin thì ngân hàng và doanh nghiệp mới đồng hành được, từ đó có hỗ trợ cụ thể chứ không đơn thuần chỉ là đáp ứng vốn”, bà Hà khẳng định.

Trong tham luận gửi tới hội thảo, ông Phạm Thanh Hùng, Giám đốc Công ty TNHH Ba Huân Hà Nội, chia sẻ: “Nhờ các ngân hàng đã tích cực cải cách thủ tục hành chính với quy trình đầy đủ, chặt chẽ, nhanh chóng cùng với mức lãi suất hợp lý, cạnh tranh, phong cách phục vụ chu đáo, tận tình của nhân viên ngân hàng cùng các dịch vụ ưu đãi đi kèm… không chỉ giúp công ty vay vốn thuận lợi để triển khai dự án nông sản sạch với mức lãi suất thấp hơn 0,5-1% so với lãi suất thông thường trên thị trường mà còn góp phần rất quan trọng vào thành công của công ty đến hôm nay”.

Dẫn câu chuyện một số doanh nghiệp, đặc biệt là DNNVV vẫn than khó trong việc tiếp cận vốn tín dụng, TS Võ Trí Thành thẳng thắn cho rằng, doanh nghiệp cũng cần phải “xem lại mình” khi không có tài sản bảo đảm, phương án khả thi, khả năng nắm bắt thời cơ, tính minh bạch trong hồ sơ, tài liệu…

Với quan điểm rất khách quan, TS Vũ Tiến Lộc nhìn nhận: “Trước hết phải nói rằng, các ngân hàng cũng chính là các doanh nghiệp, họ đều muốn mở rộng các hoạt động kinh doanh tiền tệ. Trong thời gian qua, tôi được biết, những doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả cao và có sự minh  bạch đều tiếp cận dễ dàng nguồn vốn của ngân hàng. Tuy nhiên, cũng có một số lĩnh vực hiện nay đang có những trở ngại cho các doanh nghiệp trong việc tiếp cận nguồn tín dụng cho sự phát triển. Tôi xin đơn cử hai lĩnh vực quan trọng nhất, đó chính là lĩnh vực khởi nghiệp và nông nghiệp. Những vướng mắc trong lĩnh vực này không chỉ là trách nhiệm của ngành ngân hàng mà còn liên quan đến những vướng mắc về khung khổ pháp lý. Cho nên, đây phải là nỗ lực giải quyết đồng bộ của Quốc hội, Chính phủ và các ngành, các cấp chứ không riêng ngân hàng”.

MINH PHƯƠNG