Đây là trao đổi của nhiều đại biểu tham dự Hội thảo giới thiệu thị trường Trung Đông và châu Phi: “Cơ hội giao thương và thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa” do Bộ Công Thương tổ chức ngày 21-11, tại Hà Nội.
“Việt Nam gần như luôn xuất siêu”
Theo ông Ngô Khải Hoàn, Phó vụ trưởng Vụ thị trường châu Phi-Tây Á-Nam Á, Bộ Công Thương, trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam và các nước Trung Đông, châu Phi, Việt Nam gần như luôn xuất siêu. Trong cán cân thương mại với châu Phi, Việt Nam thường xuất siêu hơn 1 tỷ USD. Trong khi đó, với các quốc gia Trung Đông, năm 2016, kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai bên đạt 10,9 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu 8,06 tỷ USD. Có thể nói, đây là thị trường lớn, mở ra nhiều cơ hội xuất khẩu cho Việt Nam.
Ông Ngô Khải Hoàn, Phó vụ trưởng Vụ thị trường châu Phi-Tây Á-Nam Á, Bộ Công Thương trao đổi tại hội thảo.
Hiện nay với dân số 1,6 tỷ người, Trung Đông và châu Phi gồm 70 quốc gia (Trung Đông 15 quốc gia, châu Phi 55 quốc gia) trải dài trên hai châu lục Á và Phi. Thị trường Trung Đông và châu Phi đang có nhu cầu nhập khẩu nhiều loại hàng hóa từ Việt Nam trong đó nổi bật là: Mặt hàng nông sản, thực phẩm (gạo, chè, cà phê, tiêu, điều…); thực phẩm chế biến; hàng công nghiệp chế biến; vật liệu xây dựng…
Vài điểm khó khăn trong giao thương
Tiềm năng hợp tác lớn là vậy nhưng theo nhiều doanh nghiệp tham dự hội thảo, giao thương với các nước Trung Đông và châu Phi, doanh nghiệp Việt Nam cũng vấp phải nhiều khó khăn.
Trước hết là cản trở về vị trí địa lý, do cách xa nhau về địa lý nên việc vận chuyển hàng hóa từ Việt Nam đến các nước Trung Đông và châu Phi tốn rất nhiều thời gian. Thông thường, hàng hóa của Việt Nam chuyển sang Trung Đông, châu Phi phải mất từ 18 đến 45 ngày, tùy các quốc gia ở các địa điểm khác nhau. Do thời gian vận chuyển dài nên chi phí cảng biển cao, dẫn tới sức cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam so với nhiều doanh nghiệp ở các quốc gia có vị trí địa lý gần với Trung Đông và châu Phi bị giảm sút.
Thêm vào đó, một trong những e dè của doanh nghiệp Việt Nam khi hợp tác thương mại tại các quốc gia này là vấn đề thanh toán. Chia sẻ tại hội thảo, ông Đinh Đại Nghĩa, Tổng công ty lương thực miền Bắc (VINAFOOD 1) cho biết: Thị trường châu Phi tiêu thụ gạo Việt Nam tương đối nhiều, tuy nhiên, giao dịch với khu vực này mất khá nhiều thời gian. Đặc biệt đối với vấn đề thanh toán, doanh nghiệp khu vực này thường yêu cầu thanh toán bằng ngân hàng nội địa của họ nên quá trình giao dịch thanh toán mất nhiều thời gian. Cùng quan điểm này, ông Chu Xuân Ái, Công ty TNHH và TM công nghệ và thương mại Tôn Vinh cho biết, giao dịch với doanh nghiệp khu vực này, doanh nghiệp Việt Nam cần cẩn trọng.
Trước những khó khăn mà doanh nghiệp gặp phải, theo ông Ngô Khải Hoàn, Phó vụ trưởng Vụ thị trường châu Phi-Tây Á-Nam Á, Bộ Công Thương giải thích, khâu thanh toán luôn là trở ngại giữa hợp tác của doanh nghiệp hai bên. Tuy nhiên, đây chỉ là với một số nước, chứ còn tại những quốc gia phát triển thì chúng ta không gặp trắc trở hay khó khăn nào. Trong tháng 11 vừa qua, Bộ Công Thương đã ban hành kế hoạch hành động để triển khai đề án thúc đẩy quan hệ thương mại Việt Nam và khu vực Trung Đông-châu Phi, trong đề án cũng lựa chọn một số thị trường trọng điểm để đẩy mạnh phát triển thị trường trong thời gian tới.
Để thúc đẩy giao thương giữa hai bên, theo đại diện Bộ Công Thương, cần hoàn thiện khung khổ pháp lý để doanh nghiệp Việt Nam có điều kiện phát triển làm ăn bình đẳng với các đối tác; hợp tác trong lĩnh vực chuyên ngành; kiện toàn hệ thống thương vụ; nâng cao chất lượng xúc tiến thương mại và kết nối giao thương…
“Thị trường Trung Đông và châu Phi rất tiềm năng, nếu ta tìm được những thị trường ngách, những thị trường mà các nước khác chưa quan tâm để vươn tới thì sẽ có được những thành công nhất định”, đại diện Bộ Công Thương nhấn mạnh.
Bài, ảnh: BĂNG CHÂU