Dự án Khu KTQP Ea Súp được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng phê duyệt tại Quyết định số 2041/QĐ-BQP, ngày 31-8-2001 và phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định số 1606/QĐ-BQP, ngày 7-8-2003, với các mục tiêu: Phát triển kinh tế bền vững, cải thiện môi trường sinh thái, kết hợp kinh tế với an ninh, quốc phòng, nhằm giữ vững ổn định chính trị, bảo vệ vững chắc toàn vẹn lãnh thổ quốc gia. Sau khi điều chỉnh, dự án có tổng diện tích 29.695ha, thuộc địa bàn hai xã biên giới là Ia Rvê và Ia Lốp, huyện Ea Súp, với 26km đường biên tiếp giáp huyện Cô Nhéc, tỉnh Mondulkiri (Vương quốc Campuchia). Từ năm 2001 đến 2014, Dự án Khu KTQP Ea Súp do các đơn vị thuộc Binh đoàn 16 quản lý. Và từ tháng 1-2015 đến nay, dự án được điều chuyển nguyên trạng cho Đoàn KTQP 737 (Quân khu 5) điều hành.

Trao đổi với chúng tôi, Trung tá Trương Văn Bình, Phó chính ủy Đoàn KTQP 737 khẳng định: "Từ khi thành lập đến nay, Khu KTQP Ea Súp được Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Quân khu 5 và tỉnh Đắc Lắc quan tâm huy động các nguồn lực đầu tư rất lớn cho xây dựng cơ sở hạ tầng, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội, củng cố tiềm lực quốc phòng, an ninh. Cụ thể, các đơn vị của Binh đoàn 16 và Đoàn KTQP 737 đã khai hoang, tổ chức sản xuất hơn 13.600ha cây trồng các loại; xây dựng 164,9km đường giao thông, 93km đường điện và 27 trạm biến áp, 6 công trình thủy lợi; hoàn thiện hệ thống trường học, y tế với tổng mức đầu tư gần 302 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách Nhà nước hơn 271 tỷ đồng, vốn từ các dự án lồng ghép gần 31 tỷ đồng".

leftcenterrightdel
 Cán bộ Đoàn Kinh tế-Quốc phòng 737 hướng dẫn hộ ông Hồ Văn Thành, thôn 6, xã Ia Rvê trồng và chăm sóc vườn mít thái.

Trên cơ sở hạ tầng được đầu tư, Khu KTQP Ea Súp đã tiếp nhận, ổn định dân cư, thành lập được hai xã biên giới Ia Rvê và Ia Lốp, hình thành 32 cụm dân cư với 12.582 nhân khẩu, gắn với 8 đội sản xuất, một trại giống và một bệnh xá quân dân y trực thuộc Đoàn KTQP 737. Với mục tiêu ổn định đời sống nhân dân, nên bà con trong vùng dự án được hưởng nhiều chính sách ưu đãi, như hỗ trợ di dời làm nhà ở cho 707 hộ với số tiền gần 11 tỷ đồng. Theo quy hoạch đã được điều chỉnh, với tổng số 2.596 hộ di dân trong kế hoạch, mỗi hộ được cấp 1.000m2 đất ở, đất vườn và 2ha đất sản xuất. Ngoài ra, từ năm 2016 đến 2018, Đoàn KTQP 737 xây dựng 39 căn nhà tình nghĩa, nhà đại đoàn kết tặng gia đình người có công và hộ nghèo, giúp dân sửa chữa 4 căn nhà do thiên tai hỏa hoạn; nâng cấp gần 10km đường giao thông liên xã; đầu tư hơn 26 tỷ đồng xây dựng công trình cấp nước sạch tập trung cho bà con xã Ia Rvê; tổ chức khám, chữa bệnh cho hơn 15.000 lượt người dân các xã Ia Rvê và Ia Lốp, với trị giá tiền thuốc gần một tỷ đồng.

Theo đồng chí Cao Minh Lự, Chủ tịch UBND xã Ia Rvê, hiếm có vùng đất nào lại nhận được sự quan tâm đầu tư lớn của Đảng, Nhà nước và quân đội như các xã trong vùng Dự án Khu KTQP Ea Súp. Nhờ sự quan tâm này, mà xã Ia Rvê đã có hệ thống đường giao thông, đường điện, trường học, bệnh xá hoàn thiện như ngày hôm nay, đáp ứng tốt nhu cầu phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới. Chỉ tính riêng năm 2018, bà con xã Ia Rvê đã được hỗ trợ 7 tỷ đồng từ các chương trình giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới. Nhờ vậy, từ chỗ 5 năm trước 100% hộ dân Ia Rvê thuộc diện nghèo, thì kết thúc năm 2018, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm xuống còn 59,7%; thu nhập bình quân đầu người năm 2018 đạt hơn 15,2 triệu đồng. Trong xây dựng nông thôn mới, Ia Rvê đã hoàn thành 7 tiêu chí, gồm: Quy hoạch, hệ thống chính trị, tiếp cận pháp luật, y tế, an ninh, quốc phòng và thông tin truyền thông; toàn xã có hơn 73,3% hộ dân được công nhận “gia đình văn hóa”.

Những năm gần đây, bà con trên địa bàn luôn nhận được sự hỗ trợ thiết thực của Đoàn KTQP 737. Cụ thể, Đoàn KTQP 737 hợp tác với doanh nghiệp trồng và chăm sóc tốt 802ha “vườn cây thực nghiệm”, gồm các loại cây ca cao, mì, chuối, cao lương, chanh dây và trang trại tổng hợp, đạt kết quả khả quan, tạo việc làm cho hằng nghìn lao động thời vụ và 54 lao động dài hạn. Trên cơ sở kết quả các mô hình phát triển kinh tế thực nghiệm, theo chỉ đạo của Bộ tư lệnh Quân khu 5, đầu năm 2019, Đoàn KTQP 737 sẽ đánh giá, rút kinh nghiệm và nhân rộng các mô hình đạt hiệu quả kinh tế ra toàn vùng dự án. Bên cạnh đó, Đoàn KTQP 737 phối hợp với cấp ủy, chính quyền các xã Ia Rvê, Ia Lốp triển khai chương trình hỗ trợ bà con giảm nghèo bền vững. Như mô hình nuôi vịt trời, bò và trồng các loại cây như mít thái, cam, quýt, đinh lăng. Điển hình như hộ anh Vi Văn Bình, thôn Quý Mùi, xã Ia Lốp từ hộ nghèo, nhờ được Đoàn KTQP 737 tặng nhà đại đoàn kết và bò giống, năm 2018 đã thoát nghèo. Hiện tại, Đoàn KTQP 737 tặng giống cây, vật nuôi tổng trị giá hơn 150 triệu đồng và hướng dẫn kỹ thuật cho 7 hộ nghèo, gồm: Mai Văn Trinh, thôn 1; Hồ Văn Thành, thôn 6; Phạm Thị Mười và Hà Văn Vượng, thôn 12, xã Ia R vê; Trần Minh Đức, thôn Giồng Trôm; Phan Văn Bé Tư, thôn Của và Lang Văn Lương, thôn Chiềng, xã Ia Lốp vươn lên làm ăn hiệu quả, thoát nghèo bền vững.

Ông Hồ Văn Thành, thôn 6, xã Ia Rvê cảm động nói về việc làm của bộ đội Đoàn KTQP 737: “Gia đình tôi, cũng như các hộ được nhận con giống, cây giống, rất cảm kích trước tấm lòng giúp đỡ của bộ đội Đoàn KTQP 737. Các hộ dân chúng tôi sẽ nỗ lực vươn lên lao động sản xuất, đạt hiệu quả kinh tế, ổn định cuộc sống. Tôi nhận thấy, những năm qua, bộ đội Đoàn KTQP 737 còn hỗ trợ bà con chúng tôi được rất nhiều việc thiết thực, như: Khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí, giúp công lao động khắc phục hậu quả thiên tai, hoạn nạn; hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt và chăn nuôi. Bà con vùng dự án ghi nhận tấm lòng của bộ đội Đoàn KTQP 737”.

Kết quả khảo sát cuối năm 2018, đời sống bà con vùng Dự án Khu KTQP Ea Súp đã có sự phát triển, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, hiện còn 68,3%. Đặc biệt, từ chỗ 5 năm trước, các xã Ia Rvê, Ia Lốp là điểm nóng về an ninh nông thôn, thì từ năm 2017 đến nay, tình hình an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội giữ vững, tình đoàn kết quân-dân thêm bền chặt.

Bài và ảnh: KIỀU BÌNH ĐỊNH