Liên kết hiệu quả giữa các doanh nghiệp

Trong bức tranh chung kết nối kinh tế, liên kết vùng hay phạm vi cả nước, chúng ta hiểu về bản chất cuối cùng vẫn là sự kết nối của các doanh nghiệp (DN) với nhau. Nếu ở đâu không thực hiện sự kết nối DN thành công, thực chất, thì ở đó không có sự liên kết vùng. Các cơ quan chính quyền chỉ có thể tạo ra không gian kết nối, tạo ra cơ sở hạ tầng cần cho kết nối và xây dựng thể chế để thúc đẩy, còn hành động kết nối cụ thể chính là hành động của các DN. DN là động lực chính của sự phát triển, liên kết. Ông Võ Hùng Việt, Chủ tịch Hội DN tỉnh Tây Ninh cho rằng: "Nếu các địa phương tạo được nhiều cơ hội cho DN kết nối với nhau, cùng trao đổi sản phẩm, ngành nghề, thị trường, nhân lực, thì hoạt động sản xuất-kinh doanh nhất định sẽ phát triển".

Trên thực tế, sự hỗ trợ cho DN phát triển là hết sức quan trọng; trong đó có nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng, thủ tục hành chính, tiếp cận khoa học, công nghệ, tạo cho DN tiếp cận cơ hội đầu tư. Một địa phương chắc chắn sẽ khó đáp ứng được những yêu cầu trên. Ví như, nguồn nhân lực nhiều lĩnh vực, nhất là nhân lực trong các ngành công nghệ cao phải được đào tạo và hoạt động thực tiễn ở các DN trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, sau đó đưa về các tỉnh, thành phố trong khu vực. Hay việc sản xuất các sản phẩm cây công nghiệp, chế biến nông sản phải được thực hiện bởi các DN ở Tây Ninh, Bình Phước hay Bình Dương, nhưng tiêu thụ, hoặc xuất khẩu cần phải xúc tiến qua các DN ở TP Hồ Chí Minh, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai... Điều này cho thấy nhu cầu phát triển kinh tế của một địa phương gắn với liên kết vùng và kết nối DN, kết nối với các nhà đầu tư nước ngoài là hết sức cần thiết. Các tỉnh ĐNB phải tính toán quy mô phát triển của vùng trong từng giai đoạn để có nguồn lực thực sự. Ưu tiên phát triển lợi thế từng tỉnh để triển khai đầu tư bảo đảm hiệu quả của từng DN, tránh việc DN đầu tư vào những vùng không phát huy được thế mạnh sẽ gây thiệt thòi cho DN. Bên cạnh đó, DN sản xuất phải kết nối với DN tiêu thụ. Có như vậy mới tạo được sự liên hoàn trong sản xuất-kinh doanh.

leftcenterrightdel
Xuất-nhập khẩu hàng hóa của vùng Đông Nam Bộ qua cảng Cát Lái (TP Hồ Chí Minh). 

Ở những địa phương kém phát triển hơn như Bình Phước, Tây Ninh, Bình Thuận hay Lâm Đồng, việc liên kết hiệu quả giữa các DN không chỉ mang lại lợi ích về sản xuất-kinh doanh hay tăng trưởng, mà còn giúp các địa phương này chuẩn bị tốt nguồn nhân lực, vật lực để phát huy thế mạnh của mình trong phát triển kinh tế. Bà Huỳnh Thị Hằng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước chia sẻ: "Hiện nay, công nghiệp chế biến tại tỉnh Bình Phước còn rất nhiều hạn chế. Chúng tôi mong muốn các DN trong vùng đến để đầu tư về công nghiệp chế biến sâu. Trên cơ sở đó, giúp cho nền nông nghiệp của tỉnh ngày một phát triển theo hướng bền vững".

Tăng cường trao đổi, bàn bạc

Muốn liên kết vùng hiệu quả, cần phải có sự thống nhất cao giữa các địa phương trong vùng về chiến lược phát triển dài hạn, cũng như những kế hoạch cụ thể cho từng năm. Muốn vậy, phải tăng cường trao đổi, bàn bạc để có sự thống nhất về tư duy và hành động. Theo Phó chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Lê Thanh Liêm: Việc liên kết, kết nối giữa các địa phương nhằm phát huy các thế mạnh và lợi thế vùng. Các tỉnh, thành phố cần trao đổi, bàn bạc để đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, kết nối, mở rộng thị trường, phát huy lợi thế của từng địa phương, qua đó hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh cho các DN trong vùng...

Trong một số diễn đàn kinh tế ĐNB diễn ra những năm qua, nhiều bộ, ngành Trung ương, các chuyên gia kinh tế và lãnh đạo các địa phương trong vùng đều đưa ra những hạn chế khi phát triển kinh tế vùng ĐNB, trong đó có việc thống nhất chưa cao của các tỉnh, thành phố cũng như các DN. Việc thống nhất ở đây bao gồm: Xây dựng cơ sở dữ liệu vùng, hoạch định chính sách, giới thiệu các nhà đầu tư, phân bổ nhà đầu tư, phân bổ thị trường, xây dựng hệ thống giao thông, liên kết quy hoạch sản xuất... Không những vậy, cần phải phân công địa phương này phối hợp, hỗ trợ, giúp đỡ cho địa phương khác những tiềm năng, thế mạnh của mình với tư duy: Giúp bạn chính là tạo đà phát triển cho mình và cho toàn vùng.

Bà Almut Rossener, Giám đốc Hiệp hội DN châu Âu tại Việt Nam nói rằng: "Vùng ĐNB và từng địa phương trong vùng phải có sự thống nhất cao, có quy hoạch cụ thể, chắc chắn thì nhà đầu tư nước ngoài mới dám đưa vốn vào". Rõ ràng, tăng cường trao đổi, bàn bạc giữa các tỉnh ĐNB sẽ tạo ra sự thống nhất cao về ý chí và hành động trong phát triển kinh tế. Hơn nữa, nó còn hình thành không gian kinh tế vùng, để có sự liên kết chặt chẽ trong phát triển của từng địa phương và chiến lược phát triển kinh tế toàn vùng. Nó cũng nâng cao hiệu quả trong việc tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau để thúc đẩy sản xuất-kinh doanh và tăng trưởng kinh tế.

Cần một “nhạc trưởng” giỏi

Ông Cao Đức Phát, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng ban Thường trực Ban Kinh tế Trung ương cho rằng: Cần nhanh chóng hình thành thể chế điều phối vùng hiệu quả, thành lập Hội đồng vùng kinh tế ĐNB; trong đó, giao TP Hồ Chí Minh giữ vai trò Chủ tịch thường trực và mời Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban chỉ đạo. Bên cạnh đó, cần làm rõ những nội dung cấp vùng chỉ thực hiện với nghị quyết của hội đồng vùng (hạ tầng, cảng, khu kinh tế, một số dịch vụ công,...); thống nhất về chính sách, đầu tư, liên kết và phân chức năng các khu công nghiệp; hình thành quỹ đầu tư, quỹ xúc tiến đầu tư vùng. Cần có những cơ chế cho vùng đi trước cả nước, đủ sức kết nối và cạnh tranh quốc tế tương đương hoặc hơn các trung tâm kinh tế lớn trong khu vực. Mặt khác, cần hình thành không gian kinh tế vùng thống nhất hỗ trợ thực hiện tái cơ cấu kinh tế cấp vùng; hình thành thể chế điều phối vùng hiệu quả; nâng cao vai trò DN trong đầu tư phát triển hạ tầng và công nghiệp, dịch vụ; tăng cường liên kết phát triển đô thị trong vùng. Vùng ĐNB cần liên kết chặt chẽ với Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long và Nam Trung Bộ trong phát triển các chuỗi nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ, dẫn dắt về công nghệ và hội nhập quốc tế.

 Việc thành lập Hội đồng vùng kinh tế ĐNB và giao TP Hồ Chí Minh làm Chủ tịch là việc cần thiết và cấp bách trong bối cảnh hiện nay. Để làm được điều đó, vùng kinh tế ĐNB cần hình thành không gian kinh tế vùng thống nhất, hỗ trợ việc tái cơ cấu kinh tế các vùng. Trong đó, cần đề xuất các cơ chế, chính sách tăng cường liên kết vùng nhằm tạo ra một không gian kinh tế thống nhất toàn vùng ĐNB trên cơ sở phối hợp quy hoạch, phát triển hạ tầng, chính sách đầu tư, liên kết công nghiệp và dịch vụ… Hình thành một số tổ chức công tác vùng theo phương thức nửa Nhà nước hoặc hoàn toàn độc lập. Cần hình thành thể chế điều phối hiệu quả. Mô hình quản trị vùng là mô hình vừa có sự thống nhất nhưng cũng vừa có không gian cho các địa phương phối hợp phát triển. Đồng thời, tăng cường liên kết phát triển đô thị trong vùng với mật độ đô thị cao, mật độ dân cư lớn. Vùng ĐNB cần thực hiện vai trò dẫn dắt các địa phương trong vùng phát triển và hội nhập quốc tế.

PHI HÙNG - HÙNG KHOA