Cung vượt cầu gần 20 triệu tấn

Thách thức lớn nhất ngành xi măng phải đối mặt nhiều năm qua xuất phát từ tình trạng cung vượt cầu. Theo ông Phạm Văn Bắc, Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng), tổng công suất của các nhà máy xi măng tại Việt Nam hiện đạt khoảng 81 triệu tấn, trong khi đó, tiêu thụ nội địa chỉ hơn 61 triệu tấn, còn 20 triệu tấn phải tìm hướng để xuất khẩu. Tuy nhiên, phản ánh từ các doanh nghiệp xi măng cho thấy, xuất khẩu hiện nay gặp nhiều khó khăn do hàng rào thuế quan, cùng với đó một số nước lân cận cũng đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng này. "Cạnh tranh của thị trường xi măng trong nước khốc liệt hơn so với nhiều ngành khác, trong khi doanh nghiệp vẫn muốn đầu tư sản xuất xi măng, làm công suất càng tăng lên", ông Phạm Văn Bắc chia sẻ.

Ông Bùi Hồng Minh, Tổng giám đốc Tổng công ty Công nghiệp xi măng Việt Nam (Vicem) cho biết, nhìn thấy rõ những thách thức, ngay từ đầu năm 2017, Vicem đã chủ động thực hiện nhiều giải pháp để đẩy mạnh sản xuất, tiêu thụ. Tổng công ty thực hiện cân đối năng lực sản xuất, thị trường để điều phối, phân bổ lượng xi măng trong cả nước, tối ưu về logistic, tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh, định hướng phát triển thị trường bền vững. Vicem đã điều phối đưa xi măng từ miền Bắc vào thị trường miền Trung, Tây Nguyên và miền Nam trong năm 2017 đạt gần 540.000 tấn. Năm 2017, Vicem sản xuất 19,3 triệu tấn clanh-ke, tiêu thụ xi măng đạt 26,6 triệu tấn, bằng 103% so với năm 2016. Trong đó, tiêu thụ nội địa đạt 23,6 triệu tấn, xuất khẩu đạt 3 triệu tấn.

Tìm hướng mở rộng thị trường

Kinh tế đất nước trong năm 2018 được dự báo với nhiều tín hiệu khả quan, hứa hẹn tạo thêm cơ hội để ngành xi măng có thể bứt phá. Ông Phạm Văn Bắc nhìn nhận, cùng với mở rộng thị trường, nâng cao năng suất, một trong những giải pháp thúc đẩy tăng trưởng ngành xi măng là cần có những sản phẩm mới tốt hơn. Hiện nay, doanh nghiệp sản xuất xi măng chịu mặn, thích ứng môi trường biển, đảo còn hạn chế nên cần tăng cường đầu tư cho sản phẩm tiềm năng này. Phát triển kinh tế biển, đảo hiện đang được chú trọng, doanh nghiệp có thể nắm bắt cơ hội đó để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của xã hội.

Từ kinh nghiệm thực tiễn, ông Lê Thành Long, Tổng giám đốc Công ty Xi măng Vicem Hoàng Thạch chia sẻ, trước áp lực dư cung lớn, để duy trì tốc độ tăng trưởng, trước hết cần phải giữ vững được hệ thống phân phối, bảo đảm chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu của người dùng. Bên cạnh đó, Công ty Xi măng Vicem Hoàng Thạch cũng đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất để không chỉ nâng cao chất lượng mà còn giảm giá thành sản phẩm, tăng thêm sức cạnh tranh.

Nhắc đến nhiệm vụ ngành xi măng năm 2018, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà nhấn mạnh đến yêu cầu tổ chức lại thị trường tiêu thụ, đặc biệt chú ý đến thị trường xi măng tại miền Trung và miền Nam, nơi hệ thống phân phối chưa tiếp cận được rộng rãi. "Hệ thống phân phối chính là cánh tay nối dài của doanh nghiệp, nếu không làm tốt công tác tiêu thụ, doanh nghiệp sẽ không thể chiếm lĩnh thị trường, chắc chắc sẽ gặp khó khăn", Bộ trưởng Phạm Hồng Hà bày tỏ. Nhắc đến ảnh hưởng sâu rộng của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà lưu ý doanh nghiệp ngành xi măng phải có kế hoạch, chương trình cụ thể để đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ với mục tiêu nâng cao năng suất lao động. Mặc dù sản lượng xi măng của Việt Nam đứng đầu ASEAN nhưng năng suất lao động mới chỉ bằng 50-60% các nước trong khu vực. Do vậy, vấn đề tăng năng suất lao động có thể xem là yếu tố quyết định đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp ngành xi măng trong thời gian tới.

MẠNH HƯNG