Nhiều công nghệ hiện đại được áp dụng

Việt Nam đang đẩy mạnh triển khai nghiên cứu và áp dụng những hệ thống, thiết bị ứng dụng công nghệ thông minh trong bảo vệ và phát triển rừng. Đơn cử, trong lĩnh vực bảo vệ rừng, hiện đang nghiên cứu và thử nghiệm công nghệ phòng cháy, chữa cháy rừng và phòng, chống dịch bệnh cho cây rừng. Theo GS, TS Vương Văn Quỳnh, Trường Đại học Lâm nghiệp, trước đây công tác dự báo phòng cháy, chữa cháy được thực hiện bằng phương pháp thủ công, nhưng nay nhờ áp dụng công nghệ cao, đã có hệ thống tự động thu thập thông tin ở các khu rừng dễ cháy, tích hợp số liệu về rừng, thời tiết, địa hình để dự báo nguy cơ cháy cho từng trạng thái rừng, sau đó tự động gửi thông tin đến các đơn vị, chủ rừng có đăng ký. Ngoài ra, khi có nguy cơ cháy rừng cao hoặc đám cháy xảy ra, hệ thống tự động xây dựng các phương án chữa cháy cho từng khu rừng, từng trạng thái rừng một cách hiệu quả nhất. Phương án này lập tức được chuyển đến các lực lượng chuyên môn tham gia chữa cháy. Cục Kiểm lâm cũng đã có trạm quan trắc thời tiết riêng để phục vụ việc dự báo, cảnh báo cháy rừng. 

Trong công tác phát triển rừng, nhiều công nghệ đa dạng từ trồng rừng, khai thác, vận chuyển, chế biến đang hướng đến tự động hóa. Ví dụ, các thiết bị có thể tự động đóng mở cổng để duy trì nước ở khu rừng ngập nước, thiết bị tự động tưới tiêu… Trong công tác quản lý rừng, một ứng dụng công nghệ cao khác là ứng dụng DNA mã vạch (DNA Barcode) trong quản lý giống cây lâm nghiệp và lâm sản.

PGS, TS Hà Văn Huân, Trường Đại học Lâm nghiệp cho biết, DNA Barcode được xem là một công nghệ mới, giải pháp mới rất hiệu quả trong công tác quản lý chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ, chỉ dẫn địa lý, bảo hộ thương mại, bản quyền sản phẩm. Căn cứ vào ngân hàng dữ liệu gen quốc tế và Việt Nam, DNA Barcode có thể nhận diện, phân biệt sinh vật này với sinh vật khác; sản phẩm này với sản phẩm khác…  “Với điều kiện xã hội, cơ sở vật chất hạ tầng hiện đại như hiện nay, việc phát triển các loại công nghệ tự động hóa, phát triển cơ giới hóa trong bảo vệ và phát triển rừng là việc làm khả thi và cần phải đẩy mạnh”, PGS, TS Hà Văn Huân tỏ ý tin tưởng.

leftcenterrightdel
Cán bộ kiểm lâm tại Khu bảo tồn Sao La ứng dụng hệ thống MIST và SMART để giám sát tuần tra bảo vệ rừng. Ảnh: NGUYÊN PHƯƠNG.

Cần nhiều chính sách khuyến khích

Hiện nay, thu nhập thấp, đời sống khó khăn dẫn đến việc tiếp cận khoa học công nghệ của người làm lâm nghiệp còn nhiều hạn chế. Người dân vẫn chủ yếu trồng và sản xuất theo phương thức truyền thống. Việc áp dụng công nghệ cao vào công tác bảo vệ và phát triển rừng chưa thực sự được triển khai rộng rãi.

Ông Phạm Hồng Lượng, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Tổng cục Lâm nghiệp cho biết, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành phần mềm cập nhật diễn biến rừng. Với phần mềm này dữ liệu rừng, đất lâm nghiệp được lưu trữ trong bộ cơ sở dữ liệu trung tâm, cập nhật và kết xuất, cung cấp thông tin bất kỳ thời điểm nào phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo điều hành. Luật Lâm nghiệp đã được Quốc hội khóa XIV thông qua, gồm các chính sách khuyến khích phát triển khoa học công nghệ trong lĩnh vực giống cây trồng, sinh học, chế biến gỗ… “Với các chính sách, quy định cụ thể dưới luật sẽ góp phần đẩy nhanh quá trình nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao tiến bộ về khoa học công nghệ trong lâm nghiệp thời gian tới”, ông Phạm Hồng Lượng nhấn mạnh.

Trong bối cảnh ngành Lâm nghiệp đang tái cơ cấu nhằm đạt các mục tiêu nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng của rừng, giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ môi trường, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu cũng như tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo thì việc ứng dụng công nghệ cao vào công tác bảo vệ và phát triển rừng là hết sức cần thiết. Để làm được điều đó, Nhà nước cần ban hành những chính sách ưu đãi cho người dân khi tham gia trồng và bảo vệ rừng. Tổ chức các buổi hội thảo, khóa tập huấn cho người dân nhằm giới thiệu các hệ thống, sản phẩm công nghệ cao ứng dụng trong lâm nghiệp. Ngoài ra, cũng cần chuyển đổi phương thức trồng rừng quảng canh sang trồng rừng thâm canh. Hình thành các hợp tác xã, hiệp hội đủ mạnh để có thể vươn lên trong bối cảnh hội nhập kinh tế thế giới.

LA DUY