Sứ mạng đưa ICT vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội

Tại hội nghị, đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự Đảng, Bộ trưởng Bộ TT&TT kiêm Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đã báo cáo với Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về những kết quả nổi bật của Ngành TT&TT trong năm 2018. Năm 2018, cùng với các ngành mũi nhọn trên cả nước, ngành TT&TT tiếp tục đạt được nhiều thành tựu, góp phần làm thay đổi đời sống kinh tế, văn hoá, xã hội của nhân dân. Năm 2018, tốc độ tăng trưởng doanh thu toàn ngành cao hơn tăng trưởng GDP cả nước, đạt khoảng 2,65 triệu tỷ đồng, ước tăng 112,6% so với 2017.

Theo Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng, Việt Nam đang có cơ hội rất lớn cho ngành ICT và chúng ta phải tận dụng được cơ hội đó để trở thành một Việt Nam hùng cường... Bộ TT&TT là một Bộ về công nghệ, công nghiệp và dịch vụ trong lĩnh vực bưu chính viễn thông và CNTT, hay còn gọi là ICT. Sứ mạng của nó là đưa ICT vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. ICT là nền tảng của kinh tế số, xã hội số, CMCN 4.0.

leftcenterrightdel
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và các đại biểu tham quan triển lãm về công nghệ, công nghiệp.

“Khởi nghiệp công nghệ, phát triển doanh nghiệp công nghệ Việt Nam, làm chủ thiết kế, tích hợp và công nghệ lõi. Dùng công nghệ của nhân loại để giải quyết vấn đề Việt Nam, bài toán Việt Nam và từ cái nôi Việt Nam, các doanh nghiệp công nghệ này sẽ đi ra toàn cầu. Công nghệ sinh ra là để giải quyết vấn đề, ở đâu có vấn đề là ở đó có công nghệ, có giải pháp. Vấn đề đang có ở mọi nơi, có thể là ngay chính trong công việc hằng ngày của mỗi chúng ta và mỗi chúng ta có thể khởi nghiệp công nghệ để giải quyết chính bài toán của mình. Cuộc cách mạng toàn dân khởi nghiệp công nghệ sẽ giúp Việt Nam hoá Rồng, hoá Hổ. Doanh nghiệp công nghệ thì chủ yếu là trong lĩnh vực ICT. Bộ TT&TT phải đóng vai trò dẫn dắt trong cuộc cách mạng này”, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Người đứng đầu Bộ TT&TT nhấn mạnh, một số việc lớn, có tính chất chiến lược lâu dài phải làm trong giai đoạn tới đó là soát lại toàn bộ hệ thống văn bản pháp luật thuộc ngành thông tin và truyền thông, để loại đi sự chồng chéo, mâu thuẫn nhau, bỏ đi cái cản trở sự phát triển. Hệ thống pháp luật đã được đắp dần qua nhiều năm, thiếu thiết kế tổng thể, do các vụ, các cục làm độc lập với nhau, nay có nhiều mâu thuẫn và đã trở thành trở ngại cho sự phát triển của ngành. Bộ TT&TT có thể thuê tư vấn làm việc này.

Lĩnh vực viễn thông - CNTT có tính quốc tế rất cao, có nhiều tổ chức quốc tế đo lường và xếp hạng các nước. Trong 10 năm qua, xếp hạng của viễn thông-CNTT của Việt Nam đã tụt dần xuống xếp thứ hơn 100, đứng dưới trung bình thế giới. Những năm tới, chậm nhất là đến năm 2022, chúng ta phải đưa thứ hạng của Việt Nam về thứ 30-50. Vì vậy, toàn ngành ICT phải bám vào các chỉ tiêu quốc tế để phấn đấu nâng cao thứ hạng của Việt Nam.

leftcenterrightdel
Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại hội nghị.

Đề cập đến vấn đề báo chí, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, sứ mạng của báo chí phải thể hiện dòng chảy chính của xã hội Việt Nam, tạo đồng thuận, niềm tin xã hội và khát vọng Việt Nam hùng cường. Một đất nước muốn vươn lên thì sức mạnh chính là sức mạnh tinh thần. Báo chí phải tạo ra sức mạnh tinh thần đó. Dù là đưa tin tiêu cực hay tích cực thì vẫn phải với mục tiêu khích lệ Việt Nam, làm cho Việt Nam mạnh lên, ổn định, chứ không phải làm xói mòn sức mạnh của đất nước...

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, các lĩnh vực chuyển đổi số, chính phủ điện tử, thành phố thông minh sẽ là những câu chuyện lớn của năm 2019. Muốn thay đổi thứ hạng thì chúng ta phải đi nhanh hơn. Chuyển đổi số quốc gia, kinh tế số, xã hội số sẽ là câu chuyện bao trùm trong nhiều thập kỷ tới. Cần xây dựng chiến lược, đề án trong năm 2019, làm rõ kinh tế số, CMCN 4.0 trong từng lĩnh vực thì phải làm gì. Trong ASEAN thì Việt Nam đang đi chậm nhất về kinh tế số, Thái Lan đã đổi tên Bộ viễn thông-CNTT thành bộ Kinh tế số, xã hội số được 3 năm. Để đẩy nhanh việc ứng dụng CNTT trong Chính phủ, từ Trung ương tới các địa phương, thì trong phân bổ ngân sách phải có hạng mục chi cho CNTT, hạt nhân triển khai CNTT tại các địa phương phải giao cho Sở TT&TT, sửa đổi các quy định về dự án CNTT, thuê dịch vụ CNTT, theo hướng đặc thù, chuyển một phần quỹ viễn thông công ích (VTCI) sang chi cho CNTT. Các doanh nghiệp CNTT lớn đầu tư vào các dự án CNTT nền tảng và Chính phủ thuê lại dịch vụ, khi có ngân sách đầu tư thì có thể mua lại...

Trong năm 2019, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Bộ TT&TT sẽ tập trung phát triển 6 lĩnh vực lớn. Thứ nhất, về lĩnh vực bưu chính cần duy trì tốc độ tăng trưởng hàng năm từ 30-40%/năm. Về lĩnh vực viễn thông, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, Việt Nam muốn đi đầu trong cuộc cách mạnh số thì phải phổ cập điện thoại thông minh. Cùng với đó, cấp phép tần số 4G, thử nghiệm 5G. Năm 2019, Bộ TT&TT cũng kiểm soát nghiêm việc quản lý SIM rác. Đối với lĩnh vực an toàn, an ninh mạng, Bộ TT&TT chú trọng tạo ra một thị trường an toàn, an ninh mạng. Về lĩnh vực công nghiệp ICT, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, công nghiệp ICT bao gồm có công nghiệp phần mềm, công nghiệp phần cứng, công nghiệp điện tử viễn thông, công nghiệp nội dung số, công nghiệp về dịch vụ công nghệ thông tin, công nghiệp an ninh mạng và đặc biệt mới là công nghiệp 4.0. Trong giai đoạn 2019-2020 phấn đấu trở thành nước thứ 4 trên thế giới sản xuất và xuất khẩu được tất cả thiết bị viễn thông. Về lĩnh vực thông tin và tuyên truyền, năm 2019, Bộ TT&TT thực hiện quy hoạch báo chí, sơ kết thực hiện Luật báo chí và lập kế hoạch sửa đổi, bổ sung Luật báo chí, giải quyết tình trạng báo hoá tạp chí, báo hoá trang tin điện tử tổng hợp và giải quyết nạn phóng viên làm tiền doanh nghiệp.

Ngành thông tin và truyền thông phải có thứ hạng cao về ICT

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, Bộ Thông tin và Truyền thông đã triển khai tốt các nhiệm vụ được thống nhất tại buổi làm việc của Thủ tướng Chính phủ trong tháng 9-2018 vừa qua. Bày tỏ ấn tượng về cụm từ: “Sáng tạo và khát vọng Việt Nam” được dùng trong hội nghị, Thủ tướng cho rằng những người làm công nghệ, người làm báo cần có khát vọng vươn lên, phát triển hơn nữa để đưa đất nước Việt Nam tiến lên. 

leftcenterrightdel
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

Thủ tướng nhấn mạnh, lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông đã đóng góp lớn cho đất nước về doanh thu, lợi nhuận, hình thành được đội ngũ doanh nghiệp lớn về công nghệ thông tin có thương hiệu như: Viettel, VNPT, FPT và tạo ra một lượng lớn việc làm cho người lao động. Trong lĩnh vực báo chí góp phần quan trọng vào việc tạo ra sự đồng thuận xã hội, tiếp tục đóng góp cho sự nghiệp của Đảng, Nhà nước. Bộ Thông tin và Truyền thông đã xác định lại đúng vai trò, sứ mạng của lĩnh vực bưu chính, viễn thông, thông tin, tuyên truyền và làm tốt công tác định hướng chiến lược cho sự phát triển của các lĩnh vực này.

Khẳng định rằng thành quả tốt đẹp, toàn diện của đất nước 2018 có sự đóng góp to lớn của Bộ Thông tin và Truyền thông, Thủ tướng cũng đánh giá cao Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng và lãnh đạo Bộ đã đoàn kết, quyết tâm, đổi mới trong công tác.

Chỉ ra những tồn tại của Bộ thời gian qua mà điển hình là vụ AVG, Thủ tướng cho rằng vụ việc này đã làm chậm đi sự phát triển của ngành. “Bộ phải coi đây là bài học đắt giá và từ đây vươn lên mạnh mẽ”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng không hài lòng trước việc thứ hạng ICT của Việt Nam còn thấp, thậm chí tụt hạng. "ICT đáng lẽ là đầu tàu cả nước thì những năm gần đây chậm lại rất nhiều”, Thủ tướng nói và cho biết, WEF vẫn đánh giá Việt Nam tụt hạng do sự sẵn sàng về cách mạng công nghiệp 4.0 chưa tốt. Đây chính là trách nhiệm của Bộ Thông tin và Truyền thông.

Ngoài ra, vai trò của một số Sở Thông tin và Truyền thông còn mờ nhạt, chưa đóng góp nhiều vào lĩnh vực công nghệ; mạng xã hội còn nhiều bất ổn. Cả nước có 17 nghìn nhà báo nhưng chưa thực sự đồng tâm hiệp lực, xây dựng, phát triển đất nước. 

Tại hội nghị, Thủ tướng nêu rõ, Chính phủ đồng ý đề xuất để Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng dự thảo sửa đổi các luật về viễn thông, tần số, báo chí; đồng ý với đề xuất của Bộ Tài chính về cơ chế tiền lương đối với Cục Tần số, Cục Phát thanh Truyền hình cho đến khi có luật mới. Thủ tướng giao Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng dự thảo trình Chính phủ Nghị định về chia sẻ cơ sở dữ liệu; Nghị định về sử dụng tài khoản viễn thông thanh toán các dịch vụ nội dung số... qua đó nâng cao môi trường cạnh tranh theo tinh thần của Nghị quyết 02 của Chính phủ.

Thủ tướng cũng giao Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông đề xuất ưu đãi thuế cho các đơn vị sự nghiệp lĩnh vực tuyên truyền. Cùng với đó là nghiên cứu mô hình trung tâm tổ hợp báo chí nhà nước. Thủ tướng cũng nhấn mạnh đến khâu xây dựng thể chế và nhiệm vụ đào tạo cán bộ trong lĩnh vực công nghệ thông tin và lưu ý đây là nhiệm vụ quan trọng của Bộ Thông tin và Truyền thông. 

Định hướng công tác của Bộ Thông tin và Truyền thông trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu Bộ Thông tin và Truyền thông “Đưa Việt Nam có thứ hạng cao về ICT bởi vì ICT là nền tảng của mọi lĩnh vực, nền tảng của kinh tế số”; ưu tiên hỗ trợ khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ; khắc phục những tồn tại và tăng cường vai trò quản lý báo chí phục vụ sự nghiệp đổi mới của đất nước. 

Lo ngại về nạn sim rác, Thủ tướng yêu cầu xử lý triệt để vấn đề này; đồng thời đề nghị lãnh đạo các doanh nghiệp viễn thông phải chịu trách nhiệm cá nhân về sim rác. “Chỉ có Việt Nam mua sim dễ dàng như vậy, có nước nào mua sim dễ dàng như Việt Nam”, Thủ tướng nói.

Hoan nghênh Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã “bật đèn xanh” cho 5G ở Việt Nam, trước hết là ở Thành phố Hồ Chí Minh, Thủ tướng đưa ra chỉ tiêu nâng cao thứ hạng Việt Nam về Chính phủ điện tử để đến 2020 phải tăng ít nhất 15 bậc so với 2018. Trong lĩnh vực này, Bộ Thông tin và Truyền thông cần chủ công, nhất là vấn đề công nghệ. 

Trong lĩnh vực an toàn thông tin, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Thông tin và Truyền thông cần phát triển các doanh nghiệp an ninh mạng để Việt Nam trở thành “một cường quốc về an ninh mạng”. Không được để mạng các cơ quan Nhà nước bị tấn công thông tin. Thủ tướng chỉ rõ, đây là vấn đề cấp bách, các bộ, ngành, địa phương cần chủ động bố trí ngân sách đảm bảo an toàn an ninh mạng. 

Nhiệm vụ phát triển công nghiệp ICT, Thủ tướng chỉ đạo cần phát triển doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực này trở thành một phong trào cách mạng. Chú trọng hình thành một số doanh nghiệp lớn, có thứ hạng để vươn ra mạnh mẽ hơn trên thị trường thế giới. Đặc biệt, Thủ tướng chỉ đạo đẩy mạnh phải sản xuất các thiết bị viễn thông. “Các nhà mạng Việt Nam phải dùng thiết bị Việt Nam”, Thủ tướng mong muốn. 

Thủ tướng cho rằng, công tác quản lý nhà nước về báo chí phải huy động báo chí góp phần tạo sự đồng thuận, niềm tin xã hội, không được làm giảm sức mạnh quốc gia. Bộ Thông tin và Truyền thông cần triển khai nghiêm túc quy hoạch phát triển và quản lý báo chí theo tinh thần của Ban Chấp hành Trung ương đã thông qua, không để kéo dài nhiều năm. Cùng với đó là xử lý vấn đề tạp chí, trang tin quá nhiều. Phải sử dụng công nghệ để quản lý báo chí, cùng với củng cố, tăng cường đạo đức người làm báo, Thủ tướng chỉ đạo.

Thủ tướng dẫn chứng, mới đây, tôi đến thăm Báo Quân đội nhân dân. Tôi rất hoan nghênh Báo Quân đội nhân dân đã có những bài phân tích, chống suy thoái về chính trị tư tưởng, chuyển hóa tự diễn biến; đồng thời lên án mạnh mẽ những hành vi tham nhũng tiêu cực đã được kết luận rõ ràng.

Tại hội nghị, Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Thông tin và Truyền thông tăng cường làm việc đối với các mạng xã hội nước ngoài nhằm đảm bảo tuân thủ pháp luật Việt Nam vì Việt Nam là quốc gia có chủ quyền, có Hiến pháp, pháp luật rõ ràng. Bộ Thông tin và Truyền thông phải sử dụng đồng bộ các biện pháp về pháp lý, kỹ thuật để xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật Việt Nam. 

Nhắc đến mạng xã hội Zalo, một sản phẩm do một doanh nghiệp công nghệ thông tin của Việt Nam xây dựng với 45 triệu người dùng, Thủ tướng đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục đẩy mạnh xây dựng mạng xã hội ở Việt Nam để có số người dùng không kém những mạng xã hội nước ngoài bởi Việt Nam là quốc gia có 60% người dân sử dụng mạng internet.

Trong khuôn khổ của hội nghị cũng đã diễn ra triển lãm về công nghệ, công nghiệp với sự tham gia trình diễn, demo các sản phẩm về công nghệ cao (AI, IoT, an toàn an ninh mạng…) của các doanh nghiệp, để khẳng định năng lực của các doanh nghiệp trong ngành TT&TT đã sẵn sàng đáp ứng cho cuộc CMCN 4.0.

Bài, ảnh: VĂN PHONG