Tại Việt Nam, Diễn tập ASEAN-Nhật Bản 2018 được tiến hành tại các địa điểm thuộc 3 khu vực miền Bắc (tại Hà Nội), miền Trung (tại Đà Nẵng) và miền Nam (tại TP Hồ Chí Minh), các đơn vị tham gia diễn tập theo sự điều phối chung của VNCERT. Tham dự Diễn tập ASEAN-Nhật Bản 2018 tại Việt Nam có khoảng 300 đại biểu, gồm đại diện lãnh đạo và các cán bộ kỹ thuật an toàn mạng từ các đơn vị thành viên mạng lưới ứng cứu sự cố và các cơ quan, đơn vị nhà nước, các hiệp hội, tổ chức, các công ty, doanh nghiệp, trong và ngoài nước. Chủ đề của cuộc diễn tập lần này là “Tấn công DoS/DDoS và hoạt động phối hợp ứng cứu, xử lý sự cố”.

Mô hình diễn tập bao gồm 3 cấp: Cơ quan điều phối quốc tế, cơ quan điều phối quốc gia và các đơn vị hạt nhân. Trong đó, các đơn vị hạt nhân là nơi cần được bảo vệ nhất, nơi mà có thể gặp phải tình huống bị tấn công mạng trực tiếp hoặc gián tiếp; đồng thời cũng là đơn vị nên tham gia hỗ trợ ứng cứu sự cố tấn công mạng cho các đơn vị khác nhằm phòng tránh lây lan đến đơn vị mình.

leftcenterrightdel
Quang cảnh buổi diễn tập.
leftcenterrightdel
Các chuyên gia an ninh mạng diễn tập ứng cứu sự cố mạng.

Mô hình diễn tập này chính là cấu trúc của liên minh phối hợp quốc tế trong ứng cứu sự cố máy tính trong khu vực đang được áp dụng hiện nay. Do đó, khác với diễn tập APCERT và diễn tập ASEAN tập trung vào phân tích các loại hình tấn công mạng thì diễn tập ASEAN – Nhật Bản tập trung vào tạo lập cơ chế phối hợp, vận hành nhanh và chính xác các công đoạn chuyển giao thông tin giữa tất cả các đơn vị có liên quan khi có tấn công mạng xảy ra.

Kịch bản diễn tập giả định có các cuộc tấn công mạng từ một nhóm tin tặc và gồm 3 giai đoạn kéo dài trong 3 ngày.

Ngày 1: Giai đoạn cảnh báo. Nhật Bản phát hiện việc truy cập website và trao đổi email bị chậm lại đồng thời có các cuộc tấn công DDoS nhỏ xuất hiện.

Ngày 2: Giai đoạn tấn công. Xuất hiện cảnh báo một cuộc tấn công diện rộng và sau đó các cuộc tấn công quy mô lớn gây ra tắc nghẽn việc truy cập website và ngừng trệ việc gửi, nhận email của các đơn vị nạn nhân. Do vậy, việc liên lạc bằng điện thoại được sử dụng.

Ngày 3: Giai đoạn đỉnh điểm. Sau khi dịch vụ email được khôi phục thì các email giả mạo có chứa mã độc được gửi đến quan chức các quốc gia thành viên ASEAN làm những người nhận này bị nhiễm mã độc. Các emails lừa đảo tinh vi này sau đó làm bùng phát mã độc không chỉ trong các cơ quan, tổ chức chính phủ mà còn lây lan ra cộng đồng.

Yêu cầu đặt ra cấp quốc gia: Bằng cách trao đổi các báo cáo tình huống về những gì đang diễn ra và cung cấp các thông tin cảnh báo có chứng cứ cùng với chiến lược giảm thiểu thiệt hại, đối phó với các tấn công, mỗi quốc gia cần làm cho cộng đồng nhận thức được mức độ nguy hại của tình huống.

Tin, ảnh: VĂN PHONG