QĐND - Trong bóng tối dày đặc của chủ nghĩa thực dân, Nguyễn Ái Quốc đã gặp được ánh sáng của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin và mau chóng trở thành một chiến sĩ cách mạng, trở thành một người cộng sản. Sự gặp gỡ này phản ánh yêu cầu lịch sử, xác định một con đường đúng đắn cho cuộc đấu tranh giải phóng của dân tộc Việt Nam. Nguyễn Ái Quốc chính là người đảm nhận và hoàn thành nhiệm vụ lịch sử đó.

Với tất cả những nỗ lực của mình, bằng những bước đi vững chắc, Nguyễn Ái Quốc đã chuẩn bị mảnh đất để gieo những "hạt giống đỏ" đầu tiên cho cách mạng Việt Nam, từng bước đưa tư tưởng cách mạng của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin do Người tìm đến và mang về "bén rễ" vào thực tiễn cuộc đấu tranh của dân tộc.

Đội du kích đầu tiên của Việt Nam do Đảng ta lãnh đạo, ra đời tại Bắc Sơn (Lạng Sơn) năm 1940. Ảnh tư liệu

Giai đoạn 1925-1929, với sự hoạt động sôi nổi, mạnh mẽ của lớp cán bộ được Nguyễn Ái Quốc huấn luyện ở Quảng Châu, phong trào cách mạng Việt Nam đã có bước phát triển nhảy vọt so với thời kỳ trước. Sự phát triển mạnh mẽ của phong trào đấu tranh đặt ra yêu cầu phải có một Đảng Cộng sản đảm nhiệm vai trò lãnh đạo cách mạng thay cho Hội Việt Nam cách mạng thanh niên. Tháng 3-1929, những người tích cực nhất của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên ở Bắc Kỳ đã thành lập Chi bộ cộng sản đầu tiên tại nhà số 5D, phố Hàm Long (Hà Nội) và thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng (ngày 17-6-1929). Tổng bộ Thanh niên và Kỳ bộ Nam Kỳ cũng cải tổ thành An Nam Cộng sản Đảng trong tháng 8-1929. Tháng 9-1929, những đại biểu cấp tiến của Tân Việt đã ra “Tuyên đạt”, chính thức lập ra Đông Dương Cộng sản Liên đoàn.

Những người cộng sản trong cả ba tổ chức cộng sản đó tích cực mở rộng mạng lưới cơ sở, phát triển đảng viên và “lãnh địa” ảnh hưởng của mình. Đã diễn ra tình trạng chia rẽ, giành quần chúng, cạnh tranh ảnh hưởng, thậm chí công kích lẫn nhau giữa các tổ chức. Mỗi tổ chức đều nhận mình là cộng sản chân chính và đều nhận vai trò lãnh đạo cách mạng. Sự phân ly đó đã làm phân tán sức mạnh chung của phong trào, gây ra những sự nghi ngờ trong quần chúng. Thực tiễn đó đặt ra yêu cầu cấp bách hợp nhất các tổ chức cộng sản thành một Đảng Cộng sản duy nhất để có thể đảm nhận vai trò lịch sử lãnh đạo phong trào cách mạng giải phóng dân tộc.

Với sự nhạy cảm chính trị đặc biệt của một chiến sĩ cộng sản nhiều kinh nghiệm, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã kịp thời triệu tập và chủ trì Hội nghị thống nhất các tổ chức cộng sản để thành lập Đảng Cộng sản duy nhất ở Việt Nam.

Hội nghị họp trong những ngày đầu năm 1930 tại Hồng Công, với sự tham gia của hai đại biểu Đông Dương Cộng sản Đảng (Trịnh Đình Cửu và Nguyễn Đức Cảnh), hai đại biểu của An Nam Cộng sản Đảng (Châu Văn Liêm và Nguyễn Thiệu). Các đồng chí Hồ Tùng Mậu và Lê Hồng Sơn đã có đóng góp quan trọng tổ chức hội nghị an toàn, bí mật. Với uy tín và kinh nghiệm của mình, những sự phân tích thấu tình đạt lý của Nguyễn Ái Quốc về vai trò, trách nhiệm của những người cộng sản trước vận mệnh dân tộc nhận được sự nhất trí của các đại biểu. Nguyễn Ái Quốc đã đoàn kết lại những người cộng sản Việt Nam, hướng mọi chiến sĩ cách mạng tới một mục tiêu chung. Các đại biểu dự hội nghị đã nhất trí hợp nhất hai tổ chức cộng sản thành Đảng Cộng sản Việt Nam, thông qua “Chính cương vắn tắt”, “Sách lược vắn tắt” và “Điều lệ vắn tắt” của Đảng, do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc soạn thảo. Ngày 24-2-1930, Đông Dương Cộng sản Liên đoàn đề nghị Ban Chấp hành lâm thời kết hợp tổ chức này vào Đảng. Việc hợp nhất ba tổ chức cộng sản Việt Nam đã được hoàn thành trên thực tế.

Sự kiện thành lập Đảng đánh dấu bước ngoặt vĩ đại của cách mạng Việt Nam, chấm dứt tình trạng khủng hoảng về đường lối cứu nước ở Việt Nam. Sự kiện này cũng ghi nhận sự đoàn kết, nhất trí của những chiến sĩ cộng sản ngay từ buổi đầu tổ chức còn manh nha, trứng nước. Những bất đồng có tính cục bộ giữa những người cộng sản đã được dẹp bỏ để tất cả cùng hướng tới mục tiêu chung cao cả là đấu tranh giành độc lập cho dân tộc, giành hạnh phúc cho nhân dân.

Trong “Báo cáo gửi Quốc tế cộng sản” sau hội nghị (ngày 28-2-1930), Nguyễn Ái Quốc viết: “Từ nay, với chính sách đúng và với sự thống nhất, chúng tôi có thể chắc rằng, Đảng Cộng sản sẽ tiến bộ nhanh chóng”. Thực tiễn lịch sử đã chứng minh nhận định đúng đắn đó.

Sau 85 năm, chúng ta càng thấy rõ hơn sự năng động, sáng tạo, nhạy bén, kịp thời và vai trò to lớn của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh với việc tổ chức thành công Hội nghị hợp nhất thành lập Đảng-một sự kiện mang tính bước ngoặt trong phong trào cách mạng Việt Nam và của lịch sử dân tộc nói chung. Hội nghị hợp nhất thành lập Đảng thành công cũng ghi nhận cống hiến quan trọng của Người đã siết chặt lại đội ngũ các chiến sĩ cộng sản Việt Nam trên đường đấu tranh từ những bước gian truân ban đầu. Bài học đoàn kết được ghi nhận ngay từ ngày hợp nhất thành lập Đảng vẫn còn nguyên giá trị hôm nay.

 “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”. Trong bối cảnh tình hình mới, trước những nguy cơ, thời cơ và thách thức đan xen cả bên trong và bên ngoài, tinh thần đó, phương châm đó vẫn rất cần được phát huy.

PHƯƠNG ANH