QĐND - Đại tướng Nguyễn Chí Thanh có quan điểm rất rõ ràng về tầm quan trọng của vũ khí, trang bị kỹ thuật (VKTBKT); mối quan hệ giữa con người và vũ khí, giữa chính trị và kỹ thuật. Điều đó được thể hiện trên cả hai phương diện lý luận và chỉ đạo hoạt động thực tiễn.

Thứ nhất, VKTBKT có vai trò quan trọng trong đấu tranh cách mạng. Trong các bài viết, Đại tướng thường dẫn lời V.I. Lênin: Một giai cấp bị áp bức nếu không cố gắng học tập sử dụng vũ khí, không cố gắng để có được vũ khí thì chỉ đáng bị người ta coi là nô lệ.

Đại tướng cho rằng: "Theo quan điểm đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Mác-Lênin là chỉ có lực lượng vật chất mới có thể đánh đổ được lực lượng vật chất... Quân đội lấy cán bộ, chiến sĩ làm gốc của mọi thắng lợi đồng thời phải không ngừng nâng cao trình độ sử dụng VKTBKT, xây dựng cơ sở vật chất đủ sức chiến thắng mọi kẻ thù. Hoặc: Lấy yếu thắng mạnh là anh dũng, là oanh liệt. Nhưng bản thân cái yếu không phải là một ưu điểm. Cho nên, chúng ta phải cố gắng để không ngừng cải tiến trang bị, cải tiến cơ sở vật chất của quân đội ta"[1].

Để phát huy tác dụng của các loại VKTBKT, Đại tướng chỉ rõ: "Với cách đánh của ta thì với bất cứ cái gì trong tay nhân dân ta cũng có thể biến thành vũ khí giết giặc, từ cái gậy, chiếc đòn gánh… Cách đánh bằng vũ khí thô sơ của ta rất khéo léo, thông minh, được vận dụng hết sức rộng rãi đã làm cho lính Mỹ luôn sa bẫy và bị tổn thất nặng… Cái hay của cách đánh của ta là coi trọng, phát huy tất cả các loại vũ khí thô sơ và hiện đại, kết hợp rất chặt chẽ tác dụng của cả 2 loại vũ khí đó, để tạo nên một sức mạnh tổng hợp"[2].

Đại tướng luôn biểu dương ngành Quân khí khắc phục khó khăn tự sản xuất, chế tạo vũ khí đánh địch. Phần thưởng của Đại tướng cho những chiến công của quân và dân ta thường là vũ khí. Năm 1966, được biết thành tích của đồng bào Củ Chi, sau khi trao đổi với anh Sáu Nam[3], Đại tướng đã quyết thưởng cho Củ Chi 2000 khẩu AK. Đây là món quà rất có giá trị đối với quân và dân Củ Chi.

Thứ hai, trong mối quan hệ giữa vũ khí, khoa học kỹ thuật và chính trị, thì vũ khí, khoa học kỹ thuật có vai trò quan trọng, chính trị giữ vai trò quyết định.

Bàn về mối quan hệ giữa chính trị và kỹ thuật, theo Đại tướng: Muốn xây dựng một quân đội có đủ sức chiến đấu cần phải giải quyết đúng đắn vấn đề kết hợp người và kỹ thuật… Thấy rõ sự quan trọng của kỹ thuật không có nghĩa là hạ thấp tác dụng của người và tác dụng của nhân tố chính trị, trái lại nhân tố con người từ trước đến nay vẫn là nhân tố quyết định chiến tranh… Đại tướng chỉ rõ: "Chúng ta phải tin rằng đánh nhau chủ yếu không phải là bằng kỹ thuật mà chủ yếu bằng lập trường quan điểm... Đế quốc dựa vào kỹ thuật đơn thuần cũng vì chúng không có cách nào khác, không thể dựa vào quần chúng. Đối với ta, ai coi thường quần chúng, coi thường công nông, đề cao kỹ thuật thì thật là sai lầm"[4]. Hoặc: "Chúng ta không thể buông lỏng việc lãnh đạo khoa học kỹ thuật, nhưng trong lúc nhấn mạnh về khoa học kỹ thuật, phải giữ vững sự lãnh đạo của Đảng. Càng nêu cao vấn đề khoa học kỹ thuật bao nhiêu, thì lại càng phải nhấn mạnh sự lãnh đạo của Đảng, nhấn mạnh lấy tư tưởng làm gốc bấy nhiêu, đó là sự thống nhất biện chứng. Thái độ quá nhấn mạnh về khoa học kỹ thuật, dẫn tới coi nhẹ chính trị tư tưởng, hoặc đem chính trị tư tưởng đặt ngang với khoa học kỹ thuật đều là sai lầm"[5].

Đại tướng đưa ra một thực tế: "Lúc mới nhảy vào miền Nam, bọn Mỹ tưởng rằng Mỹ mạnh, vũ khí, tiền bạc nhiều chúng nó sẽ thắng lợi một cách dễ dàng.... Nhưng từ đó đến bây giờ chúng vẫn cứ thua hoài không ngóc đầu lên được... Bọn Mỹ nhiều tiền lắm của nhưng nếu Mỹ là triệu phú đôla, thì nhân dân chúng ta là triệu phú về chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Mỹ thua chúng ta ở chỗ đó"[6].

Thứ ba, trong mối quan hệ con người và VKTBKT thì con người là yếu tố quyết định, VKTBKT là yếu tố quan trọng.

Mặc dù Đại tướng đã chỉ rõ tầm quan trọng của VKTBKT, nhưng ông luôn nhấn mạnh yếu tố con người mới là nhân tố quyết định thắng lợi. Đại tướng minh chứng: "Về lý thuyết thì một sư đoàn của Mỹ có thể tiêu diệt một trung đoàn của đối phương trong một trận. Nhưng vì sao ở miền Nam ta, Mỹ có gần 6 sư đoàn với một lực lượng không quân rất mạnh mà không tiêu diệt gọn được một đại đội của quân giải phóng. Trái lại hàng chục tiểu đoàn của Mỹ lại bị quân giải phóng tiêu diệt gọn. Thế là thế nào? Nếu chỉ đếm số người và số súng của một sư đoàn Mỹ thì không thể đánh giá đúng năng lực chiến đấu của nó được, trừ phi để mà duyệt binh. Còn đánh nhau thì lại khác. Năng lực chiến đấu thực tế của một quân đội bị phụ thuộc vào nhiều yếu tố"[7].

"VKTBKT là do con người làm ra và phải do con người sử dụng. Cho nên, hiện đại hóa là một nhân tố quan trọng chúng ta không thể coi nhẹ, nhưng bản chất cách mạng của quân đội lại là nhân tố quan trọng hơn, là nhân tố quyết định"[8].

Quan điểm của Đại tướng đã thấm đến từng chiến sĩ. Có lần Đại tướng hỏi: Các cậu có biết Mỹ mạnh hơn ta gấp trăm, gấp nghìn lần không. Nó có tàu chiến tàu bay, xe tăng đại bác, bom rải thảm, bom phát quang mặt đất, chất độc làm trụi lá cây, nghĩa là không thiếu thứ gì cả, còn có cả các nước chư hầu giúp sức, rồi đây nó sẽ tăng quân ào ạt, các cậu có sợ không, có ngán không? Anh em đáp: Chúng em không sợ, chơi tới cùng[9].

Quan hệ giữa con người và VKTBKT thể hiện theo quan điểm của các giai cấp. Đại tướng Nguyễn Chí Thanh luôn khẳng định tầm quan trọng, không thể thiếu của VKTBKT, nhưng đặt trong mối quan hệ con người và VKTBKT thì con người luôn là nhân tố quyết định. Trong sự nghiệp xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng ngày nay, quan điểm của Đại tướng về quan hệ giữa con người và VKTBKT vẫn còn nguyên giá trị trên cả hai phương diện lý luận và thực tiễn.

Đại tá, PGS, TS DƯƠNG HỒNG ANH

[1] Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Tổng tập. Nxb QĐND, H,2009. Tr469

[2] Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Tổng tập. Nxb QĐND, H,2009. Tr814

[3] Tên của đồng chí Lê Đức Anh lúc đó.

[4] Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Tổng tập. Sđd. Tr323.

[5] Đại tướng Nguyễn Chí Thanh.Tổng tập. Sđd. Tr357

[6] Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Tổng tập. Sđd. Tr730

[7] Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Tổng tập. Sđd. Tr774

[8] Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Tổng tập. Sđd. Tr470

[9] Đại tá Ngô Tư - nguyên Cán bộ Phòng Chính trị - Bộ Tham mưu Miền kể lại.