Ông Nguyễn Ngọc Khánh, Bí thư Đảng ủy phường Hưng Dũng nhắc lại: “Khi phong trào Xô Viết khởi phát, nơi đây trở thành nơi hội họp, tuyên truyền cách mạng, là nơi sinh hoạt, hội hè, mít tinh của nhân dân. Rồi khi phong trào Xô Viết lắng xuống, thực dân Pháp biến đình Trung trở thành nơi giam giữ, tra tấn các chí sĩ phong trào cách mạng. Đến khi Cách mạng Tháng Tám thành công, đình Trung trở thành nơi sinh hoạt, hội họp của nhân dân Hưng Dũng. Giờ đây, đình Trung trở thành nơi sinh hoạt tinh thần của nhân dân và là nơi trưng bày truyền thống về Làng Đỏ Hưng Dũng, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, đấu tranh cách mạng cho thế hệ trẻ”.
Các cựu chiến binh và đoàn viên, thanh niên trò chuyện tại đình Trung.
Vừa giới thiệu cho các cháu thanh niên, thiếu niên về lịch sử đình Trung cùng các hiện vật, tư liệu tại nhà truyền thống, ông Nguyễn Phúc Trung, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh phường Hưng Dũng hồi tưởng: “Dưới mái đình, thế hệ ông bà của gia đình tôi nghe theo tiếng gọi của Đảng đứng lên đòi tự do, bình đẳng. Từ mái đình này, ngày thơ ấu chúng tôi theo mẹ cha đi hội làng, hội xã, rồi chia tay người thân, bạn bè đi chiến đấu”.
Rời đình Trung, ông Nguyễn Ngọc Khánh, Bí thư Đảng ủy phường Hưng Dũng cùng đi với chúng tôi trên con đường mang tên nhà hoạt động cách mạng Nguyễn Phong Sắc. Trong thời kỳ hoạt động cách mạng tại Trung Kỳ, đồng chí Nguyễn Phong Sắc cùng các đồng chí trong Xứ ủy Trung Kỳ hội họp bí mật, đồng thời là địa điểm thành lập Chi bộ Đảng Yên Dũng, nơi họp bàn chuẩn bị cho các cuộc đấu tranh, nơi diễn ra nhiều sinh hoạt văn hóa, văn nghệ khi chính quyền Xô Viết ra đời tại Làng Đỏ-Hưng Dũng. Vì lẽ ấy, con đường lớn nhất tại làng Đỏ ngày nay được đặt theo tên của người chí sĩ cách mạng Nguyễn Phong Sắc.
Hướng đến một nền kinh tế phát triển cân đối, toàn diện trong xu thế đô thị hóa, làng Đỏ Hưng Dũng ngày nay chú trọng đến lĩnh vực thương mại-dịch vụ. Đến nay, tất cả các khối dân cư đều có nhà văn hóa gắn với sân chơi. Phường Hưng Dũng có truyền thống hiếu học, giáo dục luôn được ưu tiên phát triển cả về quy mô lẫn chất lượng. Phường có 6 trường của 3 bậc học hằng năm đều đạt danh hiệu trường tiên tiến và tiên tiến xuất sắc; 6/6 trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ I và mức độ II. Các chính sách xã hội, chăm lo người có công với cách mạng được thực hiện chu đáo, kịp thời. Tình hình an ninh chính trị trên địa bàn ngày càng vững chắc, không để xảy ra điểm nóng về hình sự...
Tôi tìm đến cây sanh chùa Nia, nơi treo cờ Đảng, nơi tập trung Tự vệ đỏ để luyện tập Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh và là địa điểm họp bí mật. Di tích này nằm trong khuôn viên của Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh. Trường đóng trên bãi Cồn Nia xưa, nay thuộc địa phận của làng Đỏ Hưng Dũng và được xây dựng hàng rào bảo vệ. Cây sanh hàng trăm năm tuổi buông thõng những chiếc rễ dài, sải cành lá xum xuê. Người dân và chính quyền địa phương cũng như Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh coi đây là chứng nhân của lịch sử, điểm tựa tinh thần, luôn nhắc nhở mọi người phải sống có nhân nghĩa, có niềm tin, biết tự hào về cội nguồn và phát huy truyền thống đoàn kết, tinh thần cách mạng vượt qua khó khăn...
HOÀNG HOA LÊ