Đến khi tóc đã ngả màu sương, biết sức mình không cho phép tiếp tục công việc đặc biệt đó nữa, cụ trở về sống tại quê, ở thôn Nghĩa Dũng, xã Đại Đồng, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương. Ông viết thành thơ: "Dù đã kinh qua khắp nơi nơi/ Tình nghĩa quê hương vẫn tuyệt vời/ Gia đình, làng xóm bao kỷ niệm/ Nồng đượm thân thương ấm tình người".
Những năm qua, được lãnh đạo xã quan tâm, thôn Nghĩa Dũng sôi nổi phát huy nội lực cải tạo đường nông thôn. Nghĩ mình tuổi cao, không lăn lộn đẩy xe, xúc đá như người trẻ được, cụ Tiệp đã tham gia làm đường bằng những việc làm phù hợp với điều kiện của mình; đặc biệt, cụ đã sáng tác thơ để vận động bà con, cổ vũ phong trào!
Sau khi đề cập thực trạng: "Dù đường không có người đi/ Thời gian mai mốt, cũng suy cũng tàn/ Huống chi đường xóm, đường làng/ Lâu ngày xuống cấp, lẽ thường mà thôi", cụ chỉ rõ những nguyên nhân làm hỏng đường để mọi người cùng tránh. Nói về hậu quả đường xấu, cụ dùng lời thơ mộc mạc mà hàm chứa triết lý sâu xa: "Đường xấu làm ngã bao người/ Khiến ai dở khóc, dở cười nhìn nhau/ Người đau, đường chắc cũng đau!"... Từ đó, cụ chỉ rõ yêu cầu cấp bách phải sửa đường và gợi ý cách làm: "Nguyên nhân, hậu quả cho đời/ Cũng nên hội thảo, mọi người bàn chung/ Tạo nên ý hợp tâm đồng/ Sửa đường là việc những mong cùng chờ". Thảo xong đoạn thơ trên, cụ gửi ngay lên Ban Chỉ đạo tu sửa đường quê của thôn. Suy nghĩ của cụ hợp với ý Đảng, lòng dân.
Khi Ban Chỉ đạo phát động hiến kế, hiến công làm đường, cụ gieo vần khích lệ nhân tố tích cực với chủ đề "Khen ai" rất lý thú. Trước hết là khen người năng động chỉ ra: Muốn phát triển nông thôn, tất yếu phải cải thiện giao thông: "Đó là nâng cấp tuyến đường/ Góp phần phát triển địa phương đẹp giàu". Tiếp đến, là khen những ý kiến hay, những hành động đẹp của dân làng: "Khen Ban chỉ đạo đường quê/ Đảm nhiệm việc lớn nặng nề trước dân/... Khen ai dù ở xa, gần/ Góp công góp của chí tâm với làng/.... Khen ai ghi chép rõ ràng/ Hạch toán sổ sách đàng hoàng công khai". Cuối cùng là: "Ta nên khen cả mọi người/ Đã làm đường đẹp cho đời, cho quê"!
Kết hợp xây và chống, cụ Tiệp quan tâm cả sự "chê": "Sửa đường, việc lớn thôn ta/ Nhiều tấm gương sáng thật là đáng khen/ Ngược lại, mặt trái kề bên/ Cũng cần thẳng thắn nêu lên để phòng". Sự "chê", dưới ngòi bút của cụ, thấu lý, đạt tình nên bà con dễ tiếp thu: "Chê ai lòng chẳng thật lòng/ Sửa đường miệng nói những mong cùng chờ/ Vậy mà thực tế bây giờ/ Lại đứng ngoài cuộc hững hờ như không/ Hay, dở là ở tấm lòng/ Gương mờ, rạn vỡ, khó dùng làm gương"...
Những vần thơ của cụ Tiệp được Ban Chỉ đạo tu sửa đường quê Nghĩa Dũng cho phát thanh rộng rãi, tạo khí thế sôi nổi toàn thôn: "Bà con phấn chấn tinh thần/ Sửa đường như hội mùa xuân rộn ràng/ Đẹp đường thêm đẹp ruộng đồng/ Đẹp mùa xuân mới nắng hồng quê ta".
Đó cũng là sự đóng góp đáng trân trọng của người cựu chiến binh cao tuổi đối với phong trào xây dựng nông thôn mới trên quê hương Nghĩa Dũng.
Bài và ảnh: XUÂN THƯƠNG