Cuộc trở về sau 50 năm
Ngày 19-8 vừa qua, cán bộ, chiến sĩ của Tiểu đoàn Xe tăng 198 thuộc Trung đoàn Xe tăng 203 (nay là Lữ đoàn Xe tăng 203) tay bắt mặt mừng gặp nhau trong buổi gặp mặt truyền thống kỷ niệm 50 năm ngày thành lập đơn vị. Tại buổi gặp mặt đó, họ ước hẹn cùng nhau trở về thăm chiến trường xưa. Tuy nhiên, ước muốn là như vậy, nhưng thực hiện không phải dễ dàng. Khó khăn đầu tiên là về kinh phí. Phần lớn cán bộ, chiến sĩ của tiểu đoàn xuất thân từ nông thôn nên đời sống kinh tế cũng không được khá giả. Rất nhiều người muốn đi nhưng khi tính toán thấy chi phí lên tới vài triệu đồng, thế là đành... lắc đầu. Nhưng rồi, với sự tích cực của Ban liên lạc, với lòng ngưỡng mộ và trân trọng những cống hiến của các thế hệ đi trước, cán bộ và công nhân Công ty Than Đông Bắc và Nhà máy Z153 đã có sự hỗ trợ kịp thời. Không chỉ vậy, Huyện ủy và UBND huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị-địa bàn đã diễn ra trận đánh Làng Vây cũng điện ra, sẽ dành cho đoàn sự đón tiếp trọng thị và sự giúp đỡ hết khả năng. Với những sự giúp đỡ này, vấn đề kinh phí không còn đáng ngại nữa.
Ban liên lạc Tiểu đoàn Xe tăng 198 chụp ảnh lưu niệm.
Tuy nhiên, có những khó khăn mà dù Ban liên lạc có tích cực đến đâu cũng không thể giải quyết được. 50 năm đã trôi qua, sự tàn phá không thương tiếc của thời gian lên thân thể của những người đã từng một thời gối đất nằm sương, ăn đói mặc rách và sống chung cùng sốt rét, cùng những vết thương... trên chiến trường đã biến các chiến binh cường tráng năm nao trở thành những ông già ốm yếu với nhiều bệnh tật. Vì vậy, nhiều người muốn đi lắm song “lực bất tòng tâm”.
Tuy không tham gia được song họ vẫn đề nghị Ban liên lạc giữ vững quyết tâm tổ chức chuyến đi cho những anh em còn có khả năng đi được trở về thăm chiến trường xưa, để thay mặt họ thắp nén hương tưởng nhớ những người đồng đội còn "phiêu du" nơi ấy... Ngoài ra, chuyến đi cũng sẽ đưa một số con em các liệt sĩ của tiểu đoàn về thăm nơi cha, anh họ đã chiến đấu và hy sinh.
Tiếp thu nguyện vọng của đông đảo anh em, sau khi bàn bạc kỹ lưỡng, Ban liên lạc của đơn vị đã quyết định tổ chức chuyến đi vào cuối tháng 8-2017, dù chỉ chưa đầy 20 cán bộ, chiến sĩ đủ sức khỏe tham gia. Song điều phấn khởi nhất là có 3 cháu con của các liệt sĩ đã cùng đồng hành với đồng đội của bố mình về thăm chiến trường xưa.
"Bố hãy yên tâm! Chúng con đã trưởng thành"
Trong trận đánh Làng Vây nổi tiếng năm ấy, khi đang "tung hoành" trong trận địa của địch ở Điểm cao 230 thì xe tăng 560 của Trung đội trưởng Nguyễn Mạnh Tản bị trúng đạn. Viên đạn xuyên ngang thân xe làm trưởng xe Nguyễn Mạnh Tản và pháo thủ số 2 Đào Thanh Tùng hy sinh ngay tại chỗ. Ngày hôm nay, con trai của hai anh-Nguyễn Mạnh Quản và Đào Xuân Bộ lại sát cánh bên nhau cùng các bác, các chú về thăm nơi bố mình đã anh dũng chiến đấu và hy sinh.
Còn xe tăng số 558 của Trung đội phó Nguyễn Văn Lạc khi cơ động tới gần vị trí chỉ huy cứ điểm thì gặp sự kháng cự vô cùng ác liệt của địch. Trước hỏa lực dày đặc của đối phương, các anh vẫn dũng cảm xông lên và trúng không chỉ một viên đạn của quân thù. Xe bùng cháy, cả xe hy sinh cùng một lúc nhưng hôm nay chỉ một mình Nguyễn Văn Quang-con trai của liệt sĩ Nguyễn Văn Lạc được trở lại nơi đây thăm lại chiến trường nơi cha mình ngã xuống.
50 năm đã trôi qua song dấu tích của trận đánh ác liệt như vẫn còn hiển hiện. Đứng bên Đài kỷ niệm Chiến thắng Làng Vây, dưới bóng chiếc xe tăng uy dũng đang vươn cao nòng pháo, các anh chăm chú nghe như nuốt lấy từng lời của các bác, các chú đồng đội của cha mình kể về trận đánh năm xưa. Ngày đó, cha họ đã chiến đấu và hy sinh anh dũng với một niềm tin không bao giờ tắt vào chiến thắng của dân tộc, về tương lai tươi sáng của đất nước và cuộc sống hòa bình, hạnh phúc của thế hệ tương lai.
Đứng lặng nơi cha mình đã chiến đấu và hy sinh với nắm hương trầm thơm ngát trong tay, những người con của các liệt sĩ như đang thầm nói với cha mình: “Bố hãy yên tâm an nghỉ! Chúng con đã trưởng thành. Chúng con đã sống xứng đáng với sự hy sinh của bố!”.
Bài và ảnh: NGUYỄN KHẮC NGUYỆT