Đời sống của nhân dân, đặc biệt là bộ đội, chiến sĩ bị thương gặp nhiều khó khăn. Trước tình hình đó, Đảng và Nhà nước đã quyết định nhiều chính sách quan trọng về công tác thương binh, liệt sĩ, góp phần ổn định đời sống tinh thần và vật chất của thương binh và gia đình liệt sĩ.

 Tháng 11-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra thông báo nhận con các liệt sĩ làm con nuôi. Người viết: "Vì muốn thay mặt Tổ quốc, toàn thể đồng bào và Chính phủ cảm ơn những chiến sĩ đã hy sinh tính mệnh cho nền tự do, độc lập và thống nhất của nước nhà, hoặc  trong thời kỳ cách mệnh, hoặc trong thời kỳ kháng chiến. Tôi gửi lời chào thân ái cho các gia đình các liệt sĩ đó, và tôi nhận con các liệt sĩ làm con nuôi của tôi”.

   Ngày 16-2-1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 20 về chế độ “Hưu bổng, thương tật và tiền tuất cho thân nhân tử sĩ”. Đây là văn bản đầu tiên của Đảng và Nhà nước ta về chế độ, chính sách đối với thương binh, thân nhân liệt sĩ. Tiếp đó, ngày 19-7-1947, Hội đồng Chính phủ quyết định thành lập Bộ Thương binh, cựu binh (nay là Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội); cuối năm 1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Sắc lệnh số 101 về thành lập sở, ty thương binh, cựu binh ở khu, tỉnh.

Ngày 26-2-1947, Chính phủ ban hành Nghị định số 240/CP thành lập Phòng Thương binh thuộc Chính trị Cục (nay là Tổng cục Chính trị) và Ban Thương binh ở các khu để chuyên trách theo dõi, chỉ đạo công tác thương binh, liệt sĩ trong lực lượng vũ trang. Đây là sự kiện có ý nghĩa lịch sử, đánh dấu sự ra đời về mặt tổ chức của hệ thống ngành chính sách quân đội.

 Ngay sau khi được thành lập, Phòng Thương binh thuộc Chính trị Cục và Ban Thương binh các khu đã chủ động, tích cực làm tốt công tác thương binh, liệt sĩ với nhiều hình thức sáng tạo, gây dựng được phong trào cả nước ủng hộ thương binh; đã đề xuất và tổ chức tốt Lễ phát động Ngày Thương binh toàn quốc, vận động toàn dân chăm sóc thương binh và gia đình liệt sĩ.

Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, các mặt công tác chính sách được hình thành và phát triển đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển, chiến đấu và chiến thắng vẻ vang của Quân đội ta. Công tác chính sách trong thời kỳ này hướng mạnh vào việc ban hành các chính sách hết sức cần thiết đối với bộ đội và thương binh, liệt sĩ, như: Chính sách cung cấp bảo đảm mức sinh hoạt cần thiết tối thiểu cho cán bộ, chiến sĩ; công tác thương binh, tử sĩ (chăm sóc, cứu chữa thương binh, chương trình đưa thương binh về làng, tổ chức các trạm an, điều dưỡng thương binh…) góp phần giữ vững tinh thần chiến đấu của bộ đội.

Về chính sách khen thưởng, động viên, cổ vũ kháng chiến, đã ấn định các hình thức khen thưởng, tuyên dương công trạng, đặt Bảng vàng danh dự và Gia đình vẻ vang, trao cờ “Quyết chiến, quyết thắng” cho quân đội. Công tác chính sách hậu phương quân đội ngày càng phát triển và trở thành một mặt quan trọng của công tác chính sách. Nhiều cuộc vận động quyên góp nuôi dưỡng bộ đội, ủng hộ kháng chiến đã trở thành phong trào sâu rộng trong nhân dân như: Quỹ Độc lập; Quỹ Đảm phụ giải phóng; Hội Mẹ chiến sĩ; Phong trào "Mùa đông binh sĩ".

Tin, bài cộng tác với chuyên mục xin gửi về: Phòng biên tập Công tác Đảng, công tác chính trị, Báo QĐND, số 7, Phan Đình Phùng, Hà Nội; điện thoại: 069.696.514; 04.37478610; thư điện tử: chinhtriqdnd@yahoo.com.vn.

ANH DUY