Thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả giúp nhân dân Lào đấu tranh giành độc lập dân tộc và xây dựng đất nước, hàng vạn cán bộ, chiến sĩ và đồng bào ta đã anh dũng hy sinh. Việc quy tập hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh tại Lào là vấn đề bức thiết, là nguyện vọng thiết tha của nhân dân và thân nhân liệt sĩ.

Để chỉ đạo công tác tìm kiếm, cất bốc, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh tại Lào về nước, ngày 19-3-1994, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 106/TTg về việc thành lập Ban Công tác đặc biệt để chỉ đạo giải quyết mộ liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại Lào. Theo đó, ở Trung ương có Ban Công tác đặc biệt Chính phủ; địa phương có ban công tác đặc biệt các tỉnh. Tương ứng phía bạn Lào cũng tổ chức Ban Công tác đặc biệt Chính phủ và ban công tác đặc biệt các tỉnh.

Ban công tác đặc biệt các cấp của Việt Nam đã phát huy tinh thần trách nhiệm, phối hợp chặt chẽ với ban công tác đặc biệt các cấp của bạn Lào chỉ đạo việc tìm kiếm, cất bốc, hồi hương hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất Lào trong thời kỳ kháng chiến đạt kết quả cao; đến cuối năm 2016, đã tìm kiếm, quy tập được hơn 17.500 hài cốt liệt sĩ đưa về an táng tại các nghĩa trang liệt sĩ trong nước.

Sau hơn 20 năm hoạt động (1994-2017), Ban Công tác đặc biệt hai Chính phủ Việt Nam-Lào đã ký kết hơn 20 biên bản thỏa thuận về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế giúp nhân dân Cam-pu-chia thoát khỏi họa diệt chủng, nhiều cán bộ, chiến sĩ và đồng bào ta anh dũng hy sinh. Ghi nhớ công lao to lớn của các liệt sĩ, ngày 19-4-2000, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 08/2000/CT-TTg về việc quy tập mộ liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam ở Cam-pu-chia. Chỉ thị nêu rõ: Kiện toàn “Ban Công tác đặc biệt để chỉ đạo giải quyết mộ liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại Lào” để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ chỉ đạo công tác quy tập mộ liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại Cam-pu-chia.

Ngày 28-8-2000, Chính phủ nước Cộng hòa XHCN Việt Nam và Chính phủ Vương quốc Cam-pu-chia đã ký kết Hiệp định về việc tìm kiếm, cất bốc và hồi hương hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh ở Cam-pu-chia. Để chỉ đạo công tác này, Chính phủ Việt Nam thành lập Ủy ban Chuyên trách và ban chuyên trách các tỉnh có đường biên giới tiếp giáp với Cam-pu-chia để phối hợp với Ủy ban Chuyên trách, các quân khu và ban chuyên trách các địa phương thuộc Vương quốc Cam-pu-chia thực hiện hiệp định này.

Tháng 5-2001, Ủy ban Chuyên trách hai Chính phủ Việt Nam - Cam-pu-chia đề ra Kế hoạch hành động giữa hai ủy ban, nhằm chỉ đạo hoạt động tìm kiếm, cất bốc, hồi hương hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh ở Cam-pu-chia.

Sau 17 năm hoạt động (2000-2017), Ủy ban Chuyên trách hai Chính phủ Việt Nam - Cam-pu-chia đã ký kết 15 biên bản thỏa thuận. Với sự phối hợp, chỉ đạo chặt chẽ của Ủy ban Chuyên trách, các cấp, các ngành, các địa phương và được sự ủng hộ, giúp đỡ nhiệt tình của nhân dân Cam-pu-chia, sự cố gắng của các đội chuyên trách, đến nay đã tìm kiếm, quy tập được hơn 17.850 hài cốt liệt sĩ đưa về an táng tại các nghĩa trang trong nước.

Tin, bài cộng tác với chuyên mục xin gửi về: Phòng biên tập Công tác Đảng, công tác chính trị, Báo QĐND, số 7 Phan Đình Phùng, Hà Nội; điện thoại: 069.696.514; 04.37478610; thư điện tử: chinhtriqdnd@yahoo.com.vn.

TỪ DUY