Dự buổi lễ có nhiều quan chức cấp cao của hai nước, hàng nghìn quần chúng và bà con Việt kiều tại Cam-pu-chia.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch Thượng viện Cam-pu-chia Samdech Say Chhum với các đại biểu và học sinh tại Tượng đài Hữu nghị Việt Nam- Cam-pu-chia. Ảnh: TTXVN
Phát biểu tại lễ khánh thành, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu rõ: Việt Nam và Cam-pu-chia là hai nước láng giềng gần gũi, thân thiết, núi sông liền một dải, nhân dân hai nước cùng uống chung dòng nước sông Mekong. Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, vận mệnh của hai nước luôn gắn kết với nhau chặt chẽ, sự gần gũi về địa lý và sự gắn bó, tương đồng về lịch sử khiến cho nhân dân hai nước luôn có sự hiểu biết, thông cảm và chia sẻ, đồng thời là điều kiện thuận lợi để tăng cường quan hệ hai nước trong tình hình mới. Việt Nam có câu “Ăn quả nhớ người trồng cây”. Việc khánh thành Đài Hữu nghị Việt Nam - Cam-pu-chia trên mảnh đất thiêng liêng mang tên Quốc vương Norodom Sihanouk (Nô-rô-đôm Xi-ha-núc) chính là sự tri ân của Đảng, Nhà nước, nhân dân và quân đội hai nước đối với các anh hùng liệt sĩ, quân tình nguyện Việt Nam và cán bộ, chiến sĩ quân đội Hoàng gia Campuchia đã hy sinh vì nền độc lập, tự do của đất nước và hạnh phúc của nhân dân. Lịch sử không bao giờ bị lãng quên và không ai bị quên lãng. Vinh quang đời đời thuộc về những người con ưu tú đã ngã xuống vì Tổ quốc của cả hai dân tộc.
Tổng Bí thư nhấn mạnh: 50 năm qua, kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao (24-6-1967), quan hệ Việt Nam – Cam-pu-chia đã vượt qua nhiều thử thách và đạt được những thành quả toàn diện, to lớn, quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh chống kẻ thù chung, giành độc lập dân tộc, lật đổ chế độ diệt chủng, hồi sinh và phát triển đất nước. Những thành quả đó bắt nguồn từ mối quan hệ đoàn kết gắn bó, sự ủng hộ, giúp đỡ chân thành, trong sáng, to lớn, kịp thời, hiệu quả giữa hai nước, hai dân tộc và đã trở thành biểu tượng thiêng liêng, là tài sản chung vô giá của hai nước, hai dân tộc, là nền tảng và động lực mạnh mẽ đối với sự nghiệp bảo vệ hòa bình, ổn định, xây dựng và phát triển của mỗi nước mà thế hệ hôm nay cần giữ gìn, vun đắp và truyền tiếp cho các thế hệ mai sau.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch Thượng viện Cam-pu-chia Samdech Say Chhum cắt băng khánh thành Đài Hữu nghị Việt Nam - Cam-pu-chia. Ảnh: NGUYỄN TẤN TUÂN
Đặc biệt, từ những năm 90 của thế kỷ trước, quan hệ hai nước đã có những bước phát triển mạnh mẽ, làm thay đổi sâu sắc diện mạo và được nâng lên thành mối quan hệ “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài”, trên cơ sở nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, không cho phép bất cứ lực lượng chính trị, quân sự nào sử dụng lãnh thổ của nước mình để chống nước kia, hợp tác bình đẳng, cùng có lợi, giải quyết các vấn đề nảy sinh giữa hai nước bằng các biện pháp hòa bình.
Tổng Bí thư một lần nữa khẳng định: Dù tình hình thế giới và khu vực có những đổi thay, song trước sau như một, Việt Nam luôn coi trọng và sẽ làm hết sức mình cùng với Cam-pu-chia giữ gìn, vun đắp mối quan hệ Việt Nam - Cam-pu-chia mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững, đáp ứng nguyện vọng và lợi ích cao cả của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở Đông Nam Á và trên thế giới.
Tổng Bí thư nhấn mạnh: Cũng như nhân dân Cam-pu-chia và các dân tộc trên thế giới, mong ước lớn nhất của nhân dân Việt Nam là hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển; thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Mỗi thắng lợi của nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước trước đây, cũng như những thành tựu to lớn, toàn diện, có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay, không thể tách rời sự ủng hộ, giúp đỡ quan trọng của bạn bè quốc tế, đặc biệt là của các nước láng giềng có chung biên giới, trong đó có Vương quốc Cam-pu-chia anh em.
Thay mặt Đảng, Nhà nước, nhân dân và quân đội Việt Nam, Tổng Bí thư một lần nữa bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc về những tình cảm cao quý, sự ủng hộ, giúp đỡ quý báu mà các thế hệ lãnh đạo, Thượng viện, Quốc hội, Chính phủ, nhân dân và quân đội Cam-pu-chia đã dành cho Việt Nam từ trước đến nay.
Hàng nghìn người dân dự Lễ khánh thành Đài Hữu nghị Việt Nam - Cam-pu-chia. Ảnh: NGUYỄN TẤN TUÂN
Tổng Bí thư nêu rõ: Tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống và sự hợp tác toàn diện Việt Nam - Campuchia là một trong những nhân tố tạo nên sức mạnh của hai nước, là sự đảm bảo vững chắc cho các thế hệ con cháu mai sau của hai dân tộc được sống trong thái bình và hạnh phúc; đồng thời tin tưởng vững chắc rằng, với quyết tâm và sự nỗ lực của hai nước, hai dân tộc, không một thế lực nào có thể phá vỡ nổi mối quan hệ gắn bó giữa hai nước và hai dân tộc.
Phát biểu tại lễ khánh thành, Chủ tịch Thượng viện, Phó Chủ tịch Đảng Nhân dân Cam-pu-chia, Ủy viên Đoàn Chủ tịch danh dự Hội đồng Dân tộc Mặt trận Đoàn kết phát triển Tổ quốc Cam-pu-chia, Samdech Say Chhum, nêu rõ: Trong thời kỳ đấu tranh chống chế độ diệt chủng Pol Pot (Pôn Pốt), rất nhiều nam nữ chiến sĩ và những người yêu nước Campuchia, cùng nhiều chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam đã hy sinh. Tưởng nhớ sự hy sinh hết sức to lớn, vô giá của các chiến sĩ hai nước trong cuộc đấu tranh đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot, từ thập kỷ 80, hai nước đã hợp tác xây dựng Đài Hữu nghị Cam-pu-chia - Việt Nam tại thủ đô Phnom Penh và 16 tỉnh trên đất nước Cam-pu-chia. Thực hiện thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước, 12/17 Đài Hữu nghị Cam-pu-chia - Việt Nam đã và đang được trùng tu xây dựng, trong đó có Đài Hữu nghị Cam-pu-chia - Việt Nam tại tỉnh Preah Sihanouk được khánh thành ngày hôm nay.
Thay mặt Đảng, Nhà nước, Mặt trận và nhân dân Cam-pu-chia, một lần nữa Chủ tịch Thượng viện Samdech Say Chhum bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, đồng thời ghi nhớ mãi, không thể nào quên công ơn to lớn của Đảng, Nhà nước, Mặt trận, quân đội và nhân dân Việt Nam anh em đã hy sinh tất cả để giải phóng, cứu Tổ quốc và nhân dân Cam-pu-chia thoát khỏi thảm họa của chế độ diệt chủng tàn bạo, góp phần vào tiến trình tìm kiếm hòa bình và công lý cho đất nước Campuchia.
Chủ tịch Thượng viện Samdech Say Chhum nhấn mạnh: Quan hệ Cam-pu-chia -Việt Nam đã có từ lâu đời và không ngừng phát triển lớn mạnh, đặc biệt là trong giai đoạn hai nước có hòa bình, ổn định và phát triển. Quan hệ hai nước đạt được kết quả trên tất cả các lĩnh vực, từ chính trị đến kinh tế, xã hội, du lịch, văn hóa, khoa học kỹ thuật; quan hệ thương mại không ngừng tăng lên; giải pháp cho vấn đề biên giới có sự tiến triển mạnh, đặc biệt là biên giới trên bộ đã được giải quyết gần như hoàn thành. Các yếu tố này đã đem đến bầu không khí tốt đẹp đối với việc giữ gìn hòa bình, ổn định, việc tăng tốc phát triển kinh tế, nâng cao đời sống và giảm nghèo của nhân dân hai nước.
Nhân dịp này, Chủ tịch Thượng viện Samdech Say Chhum bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đối với Đảng, Nhà nước, Mặt trận và nhân dân Việt Nam đã giúp đỡ, ủng hộ cả vật chất lẫn tinh thần cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước Cam-pu-chia; trong đó có sự giúp đỡ về lĩnh vực giáo dục, giúp phát triển nguồn nhân lực, phát triển cơ sở hạ tầng, công tác xã hội và hợp tác năng lượng, du lịch…
Chủ tịch Thượng viện Samdech Say Chhum chân thành cảm ơn Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Mặt trận và nhân dân Việt Nam đã tiễn chồng, vợ, con sang tham gia phong trào Mặt trận giải phóng Tổ quốc Campuchia khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot, giành thắng lợi vẻ vang vào ngày 7 tháng Giêng năm 1979. Đây là chân lý lịch sử không thể nào quên. “Nếu không có ngày 2-12 và ngày chiến thắng mồng 7 tháng Giêng, chúng ta không có những gì như ngày hôm nay”.
Tỉnh trưởng tỉnh Preah Sihanouk, Ngài Yun Min (Y-un Min) nêu rõ: Tượng đài Hữu nghị Cam-pu-chia - Việt Nam tỉnh Preah Sihanouk được xây dựng nhằm thể hiện lòng biết ơn đối với sự hy sinh của liệt sĩ Cam-pu-chia và liệt sĩ tình nguyện Việt Nam, vì sự nghiệp giải phóng đất nước và nhân dân Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot; đồng thời khẳng định tình đoàn kết, hữu nghị giữa hai nước Việt Nam - Cam-pu-chia: “Nhân dân chúng tôi vẫn nhớ và biết ơn đối với các đồng chí Cam-pu-chia và Việt Nam đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc và Tổ quốc của chúng ta. Chúng tôi không bao giờ quên những tấm lòng can đảm và tấm lòng thương yêu của quân tình nguyện Việt Nam đối với nhân dân Cam-pu-chia”.
*Sáng 22-7, trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước Vương quốc Cam-pu-chia, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới thăm cảng quốc tế Preah Sihanouk (Prếch Xi-ha-núc).
Cảng quốc tế Prếch Xi-ha-núc là cảng nước sâu duy nhất của Cam-pu-chia, có diện tích 150ha, do lợi thế tự nhiên nên hầu như không bị ảnh hưởng của bão, lại thuận tiện kết nối giao thông cả đường bộ, đường sắt và đường hàng không. Cảng được xây dựng từ năm 1956 và đi vào hoạt động từ năm 1960; qua quá trình phát triển đã được mở rộng và đầu tư xây dựng tổng thể, hiện nay có 9 cầu cảng. Cảng quốc tế Prếch Xi-ha-núc có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của Cam-pu-chia, trong những năm gần đây đã đóng góp 65 triệu USD cho ngân sách nhà nước; 73% hàng hóa xuất nhập khẩu của Campuchia được vận chuyển qua cảng; là cảng trung chuyển quan trọng trong khu vực Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và thế giới. Lượng hàng hóa và container qua cảng tăng đều từ 10-15%/năm.
Tổng giám đốc cảng Lou Kim Chhun (Lâu Kim Chun) và đông đảo cán bộ, công nhân viên cảng quốc tế Prếch Xi-ha-núc đã nồng nhiệt chào Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam; mời Tổng Bí thư và đoàn đi tham quan cầu cảng.
Phát biểu tại đây, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bày tỏ vui mừng, phấn khởi được đến thăm cảng biển quốc tế Prếch Xi-ha-núc, mang tên cố Thái Thượng hoàng Norodom Sihanouk (Nô-rô-đôm Xi-ha-núc), người cha của dân tộc Khmer, người chiến sĩ yêu nước kiên cường của nhân dân Cam-pu-chia và cũng là người bạn thân thiết của nhân dân Việt Nam.
Tổng Bí thư hết sức ấn tượng trước sự phát triển nhanh chóng, toàn diện của cảng Prếch Xi-ha-núc, góp phần quan trọng vào những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử mà nhân dân Cam-pu-chia đã giành được trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước những năm qua; tin tưởng cảng Prếch Xi-ha-núc sẽ tiếp tục giành được nhiều thành tựu mới, to lớn hơn nữa, trở thành một cảng biển hiện đại, phát triển ở khu vực và trên thế giới, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng một nước Cam-pu-chia hòa bình, độc lập, dân chủ và tiến bộ xã hội, có quan hệ hữu nghị với các nước trên thế giới, nhất là các nước láng giềng khu vực.
Tổng Bí thư đánh giá cao kết quả hợp tác giúp đỡ lẫn nhau ngày càng được mở rộng và có hiệu quả giữa cảng Prếch Xi-ha-núc với các cảng biển của Việt Nam, trong đó có cảng Hải Phòng, cảng Thành phố Hồ Chí Minh; mong muốn thời gian tới hai bên sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, tăng cường hơn nữa các mối quan hệ hợp tác sẵn có, góp phần thiết thực phát triển kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước.
* Trưa cùng ngày, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gặp mặt thân mật cán bộ Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Prếch Xi-ha-núc đến chào.
Tin, ảnh: TTXVN và NGUYỄN TẤN TUÂN