QĐND - Sáng 9-9, nắng sớm trải dọc trên các bức tường rêu phong của những ngôi nhà cổ kính nối nhau san sát, tạo nên bức tranh tuyệt tác về Szentendre mê hoặc lòng người. Đúng 9 giờ 30 phút (giờ địa phương), bên bờ sông Danube thơ mộng, từ trung tâm quảng trường thành phố (TP) Szentendre tiếng nhạc trầm hùng xướng lên Quốc ca Việt Nam và Quốc ca Hungary, khiến những con tim công dân hai nước rạo rực, tự hào. Tất cả những người có mặt đều đứng trang nghiêm, cất cao lời quốc ca. Hành động đầy tự giác ấy minh chứng cho sự trân quý và tôn trọng lẫn nhau giữa người Việt Nam và Hungary.

Sau nghi thức chào đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng của lãnh đạo TP Szentendre, dòng người như đổ về hướng quảng trường trung tâm ở Hạt Pest mỗi lúc một đông hơn, đúng như chia sẻ của Thị trưởng TP Szentendre, Verseghi-Nagy Miklós: “Chúng tôi và người dân địa phương có mặt nơi đây để đón chào các bạn Việt Nam. Chúng tôi đã chuẩn bị từ khá lâu rồi”.

leftcenterrightdel
Thủ tướng Hungary Viktor Orbán đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng Ảnh: TTXVN

Ngài Thị trưởng TP Szentendre cởi mở nêu quan điểm: “Hungary và Việt Nam đã và đang đẩy mạnh hợp tác toàn diện, nhưng với chúng tôi, điều quan trọng hơn tất cả vẫn là tình bạn giữa hai nước chúng ta. Việt Nam-Hungary là hai đất nước tuy xa mà gần, tuy ít gặp gỡ nhưng lại rất đỗi thân quen. Chúng tôi vẫn nói với nhau rằng công dân Hungary thật sự an tâm khi sang thăm Việt Nam-một đất nước thanh bình, mến khách”.

Quả đúng như vậy, trong mối quan hệ hữu nghị truyền thống suốt gần 7 thập kỷ giữa Việt Nam và Hungary đã có hơn 4.000 cán bộ, chuyên gia Việt Nam thuộc nhiều lĩnh vực được đào tạo tại đất nước Trung Âu này. Đến nay, họ trở thành những chuyên gia, bác sĩ, kỹ sư giỏi, nghệ sĩ tài năng. Họ thật sự là những “cầu nối hữu nghị bền vững”, được kiến tạo nên từ chiều sâu tình cảm của trái tim mình. Có lẽ bởi thế, khi phát biểu trước quan chức TP Szentendre, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Tình hữu nghị Việt Nam-Hungary trong gần 70 năm qua là tài sản vô giá của hai đất nước. Chúng ta cần phát huy và trao truyền lại cho các thế hệ sau”.

Với tình cảm đặc biệt dành cho Hungary, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chia sẻ cùng Thủ tướng Hungary Orbán Viktor tại tiệc chiêu đãi: “Tôi rất vui mừng sau 10 năm trở lại thăm đất nước Hungary tươi đẹp. Tôi thấy con người và cảnh vật thủ đô Budapest đẹp lên rất nhiều. Tôi cảm nhận được cuộc sống thanh bình và hạnh phúc hiển hiện trong ánh mắt, nụ cười của mỗi người dân tôi gặp, ở mỗi nơi tôi đến”.

Vào tháng 6-2008, trên cương vị Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã đến thăm Hungary và đón nhận nhiều tình cảm tốt đẹp từ phía bạn. Bởi thế, lần này trở lại xứ sở “Nữ hoàng sông Danube”, Tổng Bí thư không ít lần nhắc lại kỷ niệm, chia sẻ về tên đất, tên người từng được đến thăm, gặp gỡ. Theo Tổng Bí thư, sự gần gũi giữa hai đất nước còn được thể hiện ở việc, tuy cách xa nhau về địa lý nhưng Việt Nam-Hungary lại có nhiều điểm tương đồng về lịch sử hình thành, xây dựng và bảo vệ đất nước. Đặc biệt, nhân dân hai nước đều rất yêu chuộng hòa bình, độc lập và tự do. Không ít người Việt Nam thuộc lòng những câu thơ bất hủ do đại thi hào Hungary Petofi Sandor viết cách đây tròn 170 năm: “Vùng lên đi, hỡi người Hung/ Tổ quốc kêu gọi/ Thời cơ là đây/ Bây giờ hay không bao giờ/ Sẽ làm người nô lệ/ Hay làm người tự do/ Câu hỏi là đây, hãy chọn!”.

Tương tự, nơi đất nước thuộc vùng Đông Dương xa xôi, mấy chục năm trước, trong lời kêu gọi toàn dân Việt Nam chống Mỹ, cứu nước (năm 1966), Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng khẳng định: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do!”. Để có được độc lập và tự do như hôm nay, cả hai dân tộc Việt Nam và Hungary đã phải đổi bằng xương máu. Điều đó cho thấy hai đất nước có sự tương đồng do sắp đặt của lịch sử; tự nó gắn kết nhau trải dài qua năm tháng.

Ở Việt Nam hôm nay, hàng triệu người dân Việt Nam và bạn bè quốc tế khi vào thăm Bảo tàng chứng tích chiến tranh tại TP Hồ Chí Minh được nhìn lại những hình ảnh người dân Budapest xuống đường giương cao biểu ngữ “Không được đụng đến Việt Nam!”, “Chúng tôi luôn bên cạnh Việt Nam!” để phản đối cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Nhân dân Việt Nam sẽ mãi ghi nhớ sự ủng hộ và giúp đỡ to lớn mà nhân dân Hungary đã dành cho Việt Nam trong cuộc đấu tranh giành độc lập và trong công cuộc xây dựng, bảo vệ đất nước ngày nay.

Vẫn một tình cảm không thay đổi dành cho Việt Nam, các quan chức của Hungary khi hội đàm, hội kiến với Tổng Bí thư đều nêu rõ quan điểm, rằng trong điều kiện thế giới diễn biến mau lẹ, Hungary-Việt Nam cần phải cùng chia sẻ những giá trị chung về hòa bình, phát triển, hội nhập quốc tế và nguyện vọng cùng nhau nắm bắt những cơ hội hợp tác, giải quyết các thách thức đang đặt ra cho mỗi nước và cộng đồng quốc tế. Các quan chức Hungary đều cho rằng, việc Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam sang thăm Hungary là sự kiện ngoại giao đặc biệt. Điều đó minh chứng cho sự quan tâm rất lớn của Việt Nam dành cho Hungary; cũng là nguồn động lực thôi thúc nỗ lực mạnh mẽ hơn nữa từ phía nước bạn, đúng như khẳng định của Thủ tướng Hungary Orbán Viktor: “Chúng ta phải biết dựa vào tình cảm hữu nghị đã có từ lâu để xây dựng quan hệ Hungary-Việt Nam trong thời kỳ mới. Trên con đường phát triển và hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn cho hai quốc gia, Hungary và Việt Nam một lần nữa cùng nhau tiến bước bằng những hợp tác đa dạng và thiết thực, với quyết tâm cao hơn”.

Với tinh thần đó, trong cuộc hội đàm diễn ra sáng 10-9, Tổng Bí thư và Thủ tướng Hungary Orbán Viktor đã trao đổi rất cởi mở, thẳng thắn về quan hệ song phương, nhất trí nâng khuôn khổ quan hệ hai nước lên đối tác toàn diện. Để hiện thực hóa mối quan hệ vừa được nâng lên một tầm cao mới, hai bên đã thỏa thuận, thống nhất hàng loạt nội dung phối hợp trên nhiều lĩnh vực, ký kết nhiều văn kiện hợp tác song phương. Trong đó, hai bên cùng nhau tổ chức Hội nghị Hiệu trưởng các trường đại học Việt Nam-Hungary lần thứ hai để bàn thảo phương cách, chia sẻ kinh nghiệm và hoạch định giải pháp phối hợp đào tạo thế hệ con người mới cho Việt Nam và Hungary-những chủ nhân tương lai ở mỗi nước và là sứ giả hữu nghị mãi mãi của Việt Nam-Hungary.

Liên quan đến vấn đề này, Tổng thống Hungary Ader Janos đã đề xuất về việc phối hợp đẩy mạnh giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ của hai nước. Phải làm sao để công dân Việt Nam yêu quý Hungary như các thế hệ trước đây đã từng sống và học tập tại Hungary; và để công dân Hungary yêu quý Việt Nam, sẵn sàng ủng hộ Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới như năm xưa nhiều người dân Hungary đã sát cánh cùng Việt Nam chiến đấu đánh đuổi quân xâm lược.

Kết quả đạt được trong chuyến thăm chính thức Hungary của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã trở thành cứ liệu vững chắc cho niềm tin song phương; giúp nhân dân Hungary và Việt Nam thêm vững tin về một chuyến ngoại giao được xem là “dấu mốc mới”, đang tạo ra “động lực mới” đưa quan hệ Việt Nam-Hungary lên “tầm cao mới”.

 NGUYỄN TẤN TUÂN (từ Budapest, Hungary)