Hướng tới xây dựng một Cộng đồng ASEAN không ma túy

Thái độ không khoan nhượng

Tham dự AMMD6 còn có Đại tướng không quân Prachin Chantong, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tư pháp Thái Lan; Thứ trưởng Datin Seri Paduka Dayang Hajah Elinda Haji Mohammad của Văn phòng Thủ tướng Brunei; Quốc vụ khanh Bộ Nội vụ Campuchia Kao Khondara; Chủ tịch Ủy ban Kiểm soát Ma túy quốc gia Indonesia Heru Winarko; Thứ trưởng Bộ An ninh Lào Somvang Thammasith; Thứ trưởng Bộ Nội vụ Malaysia Dato' Mohd Azis bin Jamman; Thứ trưởng Bộ Nội vụ Myanmar Aung Soe; Chủ tịch Ủy ban Kiểm soát Ma túy quốc gia Philippines Catalino S.Cuy; ngài Amrin Amin, Bí thư Nghị viện, Bộ Nội vụ và Bộ Y tế Singapore; ngài Kung Phoak, Phó tổng thư ký phụ trách Cộng đồng Văn hóa-Xã hội ASEAN.

Cơ chế Hội nghị cấp Bộ trưởng ASEAN về vấn đề ma túy (AMMD) ra đời từ năm 2012 và chính thức được thể chế hóa theo Hiến chương ASEAN vào năm 2015, nhằm nâng tầm chỉ đạo và hiệu quả hợp tác cấp cao ứng phó với những diễn biến ngày càng phức tạp của tình hình sản xuất, mua bán và sử dụng ma túy trong khu vực và trên thế giới. AMMD đã đưa hợp tác phòng, chống ma túy giữa các nước ASEAN lên một tầm cao mới, thể hiện cam kết mạnh mẽ ở cấp cao của ASEAN trong giải quyết vấn đề ma túy.

Các đại biểu dự lễ khai mạc AMMD6 chụp ảnh chung.

Theo Thượng tướng Tô Lâm, với nỗ lực chung của các nước thành viên, trong thời gian qua, công tác phòng, chống ma túy của ASEAN đã đạt được một số kết quả quan trọng. Lần đầu tiên sau nhiều năm hợp tác phòng, chống ma túy, vào năm 2016, ASEAN đã đạt được sự đồng thuận cao khi kịp thời đưa ra Tuyên bố chung khẳng định quan điểm, lập trường nhất quán và tiếng nói có trách nhiệm của khối trên trường quốc tế về vấn đề ma túy toàn cầu, thể hiện thái độ không khoan nhượng với ma túy, không chấp nhận xu hướng hợp pháp hóa sử dụng ma túy và kiên định lộ trình hướng tới tầm nhìn xây dựng một Cộng đồng ASEAN không ma túy.

Để hiện thực hóa quan điểm này, ASEAN đã xây dựng và thông qua Kế hoạch hành động bảo vệ Cộng đồng ASEAN chống lại hiểm họa ma túy cho giai đoạn 2016-2025, triển khai Kế hoạch hợp tác ASEAN trong đấu tranh phòng, chống sản xuất và vận chuyển ma túy bất hợp pháp tại khu vực “Tam giác vàng” giai đoạn 2017-2019, đồng thời đề ra và triển khai thực hiện nhiều sáng kiến như: Trung tâm Thông tin phòng, chống tội phạm ma túy; các tổ công tác về thực thi pháp luật phòng, chống ma túy qua đường hàng không và tại cảng biển. “Những sáng kiến này đã trở thành khuôn khổ hợp tác hiệu quả trong việc trao đổi thông tin và đấu tranh ngăn chặn ma túy bất hợp pháp ở khu vực”, Thượng tướng Tô Lâm nhấn mạnh.

Ngoài ra, Thượng tướng Tô Lâm cũng cho rằng ASEAN đã phát huy vai trò chủ đạo trong việc mở rộng hợp tác với các bên đối tác, các nước đối thoại trong phòng, chống ma túy, trên cơ sở tôn trọng, cùng có lợi, thông qua các sáng kiến và cơ chế hợp tác do ASEAN dẫn dắt. Những cam kết ủng hộ của các đối tác thời gian qua là động lực giúp các nước ASEAN xây dựng và củng cố một cộng đồng năng động và phát triển, đạt được những kết quả thiết thực nhất đối với ASEAN cũng như với các đối tác.

Việt Nam luôn dành nhiều ưu tiên cho phòng, chống ma túy

Cũng như các nước thành viên khác trong ASEAN, Việt Nam chịu tác động sâu sắc bởi tình hình ma túy của khu vực và trên thế giới. Trước thách thức chung của ASEAN về vấn đề ma túy, Chính phủ Việt Nam đã hết sức quan tâm và chỉ đạo một cách quyết liệt. Nhận thức rõ ma túy là một trong những vấn đề xuyên suốt cần có chủ trương thực hiện lâu dài, Thượng tướng Tô Lâm cho biết, Chính phủ Việt Nam luôn dành nhiều ưu tiên cho công tác phòng, chống ma túy bằng nhóm các giải pháp đồng bộ về giảm cung, giảm cầu và giảm tác hại ma túy; hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật; kiện toàn các cơ quan phòng, chống ma túy; quyết liệt đấu tranh và xử lý nghiêm các tội phạm về ma túy; tăng cường quan hệ hợp tác song phương với các nước thành viên ASEAN cũng như với các đối tác của ASEAN, nhất là với các nước láng giềng, đồng thời luôn coi trọng hợp tác tiểu vùng trong phòng, chống ma túy.

Thượng tướng Tô Lâm khẳng định, Việt Nam cam kết mạnh mẽ hợp tác với các nước cùng thực hiện các mục tiêu chiến lược chung của ASEAN về phòng, chống ma túy, góp phần xây dựng Cộng đồng ASEAN phát triển, thịnh vượng và an toàn trước hiểm họa ma túy. “Với chủ trương và phương châm “chủ động, tích cực và có trách nhiệm”, Việt Nam sẵn sàng đóng góp mọi mặt, tham gia một cách có trách nhiệm, góp phần đẩy mạnh các lĩnh vực hợp tác trong phòng, chống ma túy của khu vực ngày càng đi vào thực chất, mang lại lợi ích cụ thể ở khu vực; đầu tư thích đáng về nguồn lực, tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về hiểm họa ma túy; thực hiện nghiêm túc, đầy đủ và hiệu quả các thỏa thuận, cam kết đã đề ra với ưu tiên hàng đầu là xây dựng và bảo vệ thành công một cộng đồng vững mạnh, thống nhất và gắn kết trước hiểm họa khôn lường của ma túy”, Thượng tướng Tô Lâm nêu rõ.

Phấn đấu trở thành hình mẫu hợp tác khu vực

Những thành quả trong giai đoạn đầu phấn đấu bảo vệ cộng đồng trước hiểm họa ma túy là rất đáng khích lệ và tạo tiền đề cho chặng phát triển tiếp theo của ASEAN hướng tới tầm nhìn 2025. Tuy nhiên, Thiếu tướng Phạm Văn Các, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an Việt Nam, nhận định tình hình sử dụng, sản xuất và mua bán ma túy bất hợp pháp trên toàn cầu tiếp tục diễn biến phức tạp, tác động tiêu cực đến mọi mặt cuộc sống của cộng đồng xã hội và sự phát triển của các quốc gia. Thế giới cũng đang chứng kiến xu hướng kêu gọi điều chỉnh chính sách kiểm soát ma túy toàn cầu theo hướng hợp pháp hóa sử dụng ma túy.

Theo Thiếu tướng Phạm Văn Các, khu vực ASEAN đang phải đối mặt với tình trạng gia tăng ngày càng nhiều các chất hướng thần mới nằm ngoài danh mục kiểm soát của Liên hợp quốc. Tình trạng lạm dụng các chất kích thích, ma túy tổng hợp tăng mạnh ở giới trẻ đang trực tiếp ảnh hưởng đến hội nhập kinh tế và gây bất ổn xã hội cho khu vực. Mối liên hệ giữa ma túy, tội phạm và khủng bố ngày càng trở thành một hiện tượng đáng lo ngại, đặc biệt khi tội phạm ma túy ngày càng có xu hướng liên kết với các loại tội phạm khác, như tội phạm sử dụng công nghệ cao, rửa tiền và mua bán người. “Khu vực “Tam giác vàng” nằm giữa biên giới Thái Lan, Lào và Myanmar  tiếp tục là điểm nóng về trồng cây thuốc phiện và đang nổi lên là trung tâm sản xuất ma túy tổng hợp của thế giới”, Thiếu tướng Phạm Văn Các nêu rõ.

Trong bối cảnh đó, các đại biểu tại AMMD6 cho rằng, ASEAN cần tiếp tục duy trì sự đồng thuận trong các chính sách về ma túy và thể hiện lập trường, quan điểm thống nhất về vấn đề kiểm soát ma túy toàn cầu, đưa hợp tác ASEAN về phòng, chống ma túy trở thành hình mẫu hợp tác khu vực và thúc đẩy vai trò toàn cầu của ASEAN trong hệ thống kiểm soát ma túy của thế giới. Mỗi nước thành viên ASEAN cần tiếp tục thể hiện quyết tâm chính trị và trách nhiệm thông qua tăng cường nỗ lực phòng, chống ma túy trong nước ở các cấp; tập trung các nguồn lực, dành ưu tiên nhiều hơn cho các chương trình giảm cầu, giảm tác hại ma túy, nâng cao hiệu quả trấn áp tội phạm ma túy và xóa bỏ cây có chứa chất ma túy. Đồng thời, ASEAN cũng cần thúc đẩy hợp tác với các nước đối thoại và các bên nhằm tranh thủ nguồn lực của cộng đồng quốc tế, góp phần thực hiện hiệu quả Kế hoạch hành động bảo vệ Cộng đồng ASEAN chống lại hiểm họa ma túy cho giai đoạn 2016-2025. “Chúng ta có tầm nhìn, chính sách tương đồng trong công tác phòng, chống ma túy. Thái Lan cũng như các nước thành viên ASEAN khác đều khẳng định quyết tâm to lớn cùng chung sức xây dựng Cộng đồng ASEAN phát triển, thịnh vượng và an toàn trước hiểm họa ma túy”, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tư pháp Thái Lan Prachin Chantong nhấn mạnh.

Bài và ảnh: HOÀNG VŨ